گردشبان (gardeshban.ir) :
مسجد جامع سراب قدیمیترین اثر دوران اسلامی در شهر سراب است. این مسجد بدون گلدسته و مناره بوده واز نظر ساختمانی عبارت است از یک شبستان بزرگ، یک حیاط کوچک، یک منبر و سه محراب . ۳۶ ستون اصلی و ۲۹ ستون کاذب و نیم ستون که طاقهای جناقی و گنبدهای مدور مسجد بر آنها نهاده شده است.
اخیراً در حفاریهای به عمل آمده که جهت تعمیرات انجام می گرفت معلوم گردید که مسجد فعلی بر روی یک مسجد بسیار قدیمی احداث گردیده که آثار آن دیده می شود.
مسجد جامع سراب قدیمیترین اثر دوران اسلامی در شهر سراب است.مسجد جامع سراب قدیمیترین اثر دوران اسلامی در شهر سراب است. این مسجد بدون گلدسته و مناره بوده و از نظر ساختمانی عبارتست از یک شبستان بزرگ و یک حیاط کوچک در سمت غربی آن و دو درب ورودی یکی در شرق و دیگری در ضلع غربی که حیاط غربی را به مسجد مربوط میسازد و سه محراب و یک منبر و ۶۰ ستون آجری قطور و مختلف الاندازه و شکل دارد و برفراز آن ستونها، طاقهای جناقی از چهار سو گنبد کوچکی را بر خود حمل می نمایند.
درب ورودی شرقی دارای کتیبه مرمرین با خط نسخ متداول دوره کورکانیان و ترکمانان آق قویونلو است و به وسیله ۱۰ پله به صحن شبستان راه دارد. درب ورودی غربی روبروی درب شرقی قرار دارد و بوسیله ۷ پله بلند سنگی حیاط کوچک غربی را به شبستان مربوط می سازد.
شبستان مسجد امتداد شرقی و غربی داشته و محرابهای سه گانه در ضلع جنوبی آن تعبیه شده است. شبستان مجموعه ایست از ۶۰ گنبد که همه آنها (به استثنای ردیف چهارم از شرق) مستقیماً بر روی طاق جناقی و ستونها نهاده شده است. ارتفاع متوسط آنها از کف شبستان در حدود ۶ متر است که ۵/۱ متر ارتفاع گنبد ها می باشد، اما ردیف چهارم که بلندتر از سایرین بوده و ۲۰/۶ مترارتفاع دارد بر روی طاق نماهای بلند و فیلگوشها قرار دارد. طول شبستان ۵۴ متر و عرض آن ۲۶ متر می باشد.
منبر چوبی ۷ پله دارد و در بالای سطح شرق آن نام واقف آن با خط ثلث زیبا و از چوب سفید منبت کاری شده است.مسجد جامع سراب سه محراب دارد که هر کدام از ویژگیهای خاصی برخوردار است.
از سه محراب، محراب سوم که از کاشی لعابدار برجسته فیروزه ایست بسیار نفیس و از زیبائی قابل توجهی برخوردار است و با وجود صدمات مختلفی که دیده است، باز هم از زیبایی قابل توجهی برخوردار است. در سایر قسمتهای مسجد تزئینات دیگری بچشم نمیخورد.
درب شرقی دارای کتیبه مرمرین با خط نسخ متداول دوره کورکانیان و ترکمانان آق قویونلومعاصر سلطنت ابوالنصر اوزون حسن آق قویونلو بوده وتاریخ آن به سال ۸۷۵ هجری قمری ثبت شده است. این کتیبه به همراه یک کتیبه دیگر که در حفاریها و خاک برداری داخل مسجد در جریان مرمت و بازسازی مسجد پیدا شده بود فعلاً در سازمان میراث فرهنگی استان نگهداری می شود.