گردشبان (gardeshban.ir) : دکتر آندریاس کنیِریِم (Andreas Knieriem)، سرپرست باغ وحش، گفته است: «برای ساختن آینده، باید نگاهی به گذشته داشته باشید». ریشهی تاریخی این باغ وحش به نیمههای قرن نوزدهم برمیگردد و بیش از ۲۰,۰۰۰ جانور در اکوسیستم پهناور آن به وسعت حدود ۳۵ هکتار زندگی میکنند.
این اولین باغ وحش آلمان بود که در تاریخ اول آگوست سال ۱۸۴۴ توسط پادشاه پروس، فردریش ویلیام چهارم (Frederick William IV)، افتتاح شد. اهدای حیواناتی از کلکسیون شخصی او موجب رشد این باغ وحش شد تا به روزی رسید که بیش از هزار گونهی جانوری در آن یافت میشود.
در واقع اشتیاق پدرش، فردریش ویلیام سوم، به جمعآوری حیوانات خارجی بود که منجر به ایجاد باغ وحش برلین شد. پادشاه به همراه همسرش، لوئیز پروس (Louise of Prussia)، از ابتدا تا نیمههای قرن نوزدهم مجموعهای شگفت انگیز در فاوئنِنزل (Pfaueninsel) رؤیایی، معروف به جزیرهی طاووس، گرد آورده بودند که برای بازدید عموم باز بود.
طاووس، گوسفند، گاومیش، گوزن و خوک به همراه تعداد بسیار زیادی پرنده و همچنین راکون، میمون، کانگورو و گراز آمریکایی به سرعت به آن افزوده شد. بسیاری از حیوانات ساکن در آن به پادشاه هدیه شده بودند اما او نیز از کلکسیونها حیواناتی را خریداری میکرد. پس از مرگ او در سال ۱۸۴۰ پسرش ویلیام چهارم بر تخت نشست و یک باغ وحش خصوصی را به ارث برد اما هیچوقت اشتیاق خاصی برای توسعهی این کار نداشت.
مارتین هنریش لیختنشتاین (Martin Hinrich Lichtenstein)، پروفسور دانشگاه برلین، مشاور ویلیام سوم در مورد کلکسیون جانورانش بود و با توجه به شور و شوق او ایدهی ساخت باغ وحش خصوصی را مطرح کرد و به همراه یک دانشمند علوم طبیعی، الکساندر ون هومبولت (Alexander von Humboldt)، و یک طراح فضای سبز، پیتر جوزف لینه (Peter Joseph Lenné)، پادشاه را متقاعد کردند.
او بناهایی را به همراه جانوران موجود در فاوئننزل به مردم برلین برای ایجاد این باغ وحش تقدیم کرد و سه سال بعد باغ وحش برلین بازگشایی شد. آغاز کار آن که با تلاشهای داوطلبانهی هِنریش، هومبولت و لینه رقم خورد، دشوار پیش رفت و در سال ۱۸۴۵ باغ وحش در اختیار بازدید عموم قرار گرفت. دکتر هاینریش بودینوس (Heinrich Bodinus)، از سرپرستان سابق باغ وحش کلن، در سال ۱۸۶۹ ادارهی باغ وحش را عهدهدار شد و بخشهایی مانند رستوران، غرفههای موسیقی، تراسها و نماهای تفریحی به آن افزود تا مدرن شود.
لودویگ هِک (Ludwig Heck) شخص مؤثر دیگری بود که در دوران مسئولیتش این باغ وحش را به یکی از پر تنوعترین باغ وحشهای دنیا تبدیل کرد. در بخشی از باغ وحش یک آکواریوم وجود دارد که در زمان ادارهی باغ وحش توسط هک در سال ۱۹۱۳ بازگشایی شد.
این باغ وحش سالها فعالیت موفقیت آمیزی داشت تا اینکه در زمان حاکمیت نازیها همانند اغلب قسمتهای برلین دچار تغییراتی شد. در این دوران سرمایهگذارها و اعضای هیئت مدیرهی یهودی به اجبار برکنار شدند تا آلمان از هر لحاظ آریانیزه شود. در حین جنگ، باغ وحش به خاطر بمباران از هم پاشیده شد و تنها بخشی از موجودات سالم باقی ماندند.
در واقع ۹۱ جانور از میان بیش از ۳۰۰۰ موجود باغ وحش برلین از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند. با روحیهی پیروزمندی و پایداری برلین که در همهی جنبههای آن دیده میشود، باغ وحش هم توانست بعد از این تراژدی شرایطی خیلی بهتر برای خود رقم بزند. از خرابیهای باقیمانده از جنگ برای ساخت باغ وحشی بزرگتر و مدرنتر استفاده کردند.
خلاقیت از میان ویرانیها زاده شد. باغ وحشی که از میان هرج و مرجها سر بر آورد، حالا به شدت مترقی است و زیستگاههای اصلی جانوران را منعکس میکند. مرزهای یک باغ وحش سنتی را کنار گذاشته و به تجربهای کامل تبدیل شده است.
برخی از جانوران ساکن در باغ وحش برلین به شهرت زیادی رسیدند. کنوت (Knut) یک خرس قطبی بود که نگهبانان باغ وحش او را بزرگ کردند و وابستگی عاطفی عمیقی بین آنها برقرار بود. بائو بائو (Bao Bao) پاندای غول پیکری بود که تنها همین نمونه از آن در آلمان وجود داشت. باغ وحش برلین که پربازدیدترین باغ وحش اروپا شناخته میشود، دستههای شگفت انگیزی از جانوران داراست که از پرندگان تا گوشتخواران و جمعیت قابل توجهی از حیوانات کمیاب در آن زندگی میکنند.