کویر سیاه کوه؛ جاذبه حیرت انگیز اردکان+ تصاویر

صفحه نخست / عمومی

کویر سیاه کوه؛ جاذبه حیرت انگیز اردکان+ تصاویر

این کویر از شمال به ارتفاعات انارک، از سمت جنوب به گریگون و کوه نمک و از سمت غرب به نوگنبد و بیابان‌ های نایین محدود می‌شود.

کد خبر: ۵۳۸۹۰

تاریخ انتشار : سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۱-1401 March 17

گردشبان (gardeshban.ir) :

کویر بخش اعظمی از هویت جغرافیایی ایران را شکل می‌ دهد. سرزمین ‌هایی خشک، کم‌ آب و گاه سوزان با شب‌ هایی سرد که در زیر پوست نازک سکوت خود مملو از زندگی است. راه رفتن بر بلندای تپه های شنی و ماسه ای و قدم زدن در زیر انوار خورشید یا تماشای آسمان خیال انگیز شبهای کویر بدیع و خوشایند است.

در میان کویرهای پرآوازه و پرطرفدار ایران کویر سیاه کوه جایگاه ویژه ای دارد. این کویر شکلی شبیه به هلال ماه دارد که در قوس درونی هلال آن سیاه کوه قرار گرفته است و بخاطر ریگزارهای بلند خود که از دور مانند کوه به نظر می رسند، شهرت دارد.

کویر سیاه کوه در ۴۰ کیلومتری شمال شهر اردکان و ۲۰ کیلومتری جنوب شهر انارک قرار دارد. قسمت عمده کویر سیاه کوه در استان اصفهان، بخش انارک شهرستان نایین قرار گرفته است. جالب است بدانید که کویر سیاه کوه توسط ارتفاعاتی از میانه به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. نام جغرافیایی این کویر سیاه کوه است که به دلیل استقرار کمپ ریگ زرین، با این نام نیز شناخته شده است.

این کویر از شمال به ارتفاعات انارک، از سمت جنوب به گریگون و کوه نمک و از سمت غرب به نوگنبد و بیابان‌ های نایین محدود می ‌شود. این کویر با تپه‌ های سرشار از موج ‌های هنرمندانه که توسط نسیم شکل گرفته اند، جزو زیباترین و حیرت ‌انگیزترین چهره‌ های طبیعی ایران است که در بین روستای ساغند و کویر بافق قرار دارد. لازم است بدانید که دور تا دور این کویر با مناطق بیابانی و کویری محصور شده است که بازدید از آنها نیز می ‌تواند قسمتی از سفر به این منطقه باشد. در مرکز این کویر کوهی با ارتفاع تقریبا ۲۰۵۰ متر استوار و محکم قد علم کرده است.

از نکته‌ های بسیار جذاب کویر سیاه کوه این است که ساختار کلی آن همانند نعل اسب است که سیاه کوه در قوس داخلی آن واقع شده است. تپه‌ های مرتفع با سطوح هموار باعث شده تا این کویر طی چند سال اخیر مورد توجه کویرنوردان یا گردشگران قرار گیرد.

اگر از مسیر روستای مغستان به سمت کویر سیاه کوه بروید یکی از زیباترین چشم اندازهای این منطقه را به نمایش می گذارد. در مسیر این روستا نخل های بلند و پراکنده ای به چشم می خورند که حضورشان در این منطقه در ابتدا کمی عجیب به نظر می رسد. جاده اصلی به سمت روستا آسفالت است اما پس از گذر از روستا یک جاده خاکی پیش رویتان قرار می گیرد. در طول جاده گیاهان کویری و شورپسند همانند درختچه های گز به وفور به چشم می خورد. چند کیلومتری که در بیابان پیش بروید به مرزهای ریگزار کویر خواهید رسید.

این کویر به سبب نزدیکی به روستای مغستان با نام کویر مغستان نیز شناخته می شود، از همان دوردست ها قبل از رسیدن به کویر بلندی های این منطقه پیدا است. تپه های بلند شن و ماسه که بلندایشان آنها را شبیه کوه جلوه می دهد در حاشیه کویر به چشم می خورند. با هر بار وزش باد نقش ریگزار تغییر می کند. سنگ های تفت دیده و شن مانندی که تنها با دست هنرمند خالق طبیعت این چنین نظم گرفته اند. نقش این ریگزارها به مانند خطهای ممتد و مرتبی است که پی در پی هم بر تن ریگزار نقش بسته اند و اغلب با وزش باد دگرگون می شوند.

این ریگزار در بالاترین سطح خود بیش از ۱۱۶۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. آنچه این کویر وسیع را منحصربفرد تر کرده است همانطور که ذکر شد وجود کوهی است که درست در وسط این کویر واقع شده و آن را به دو قسمت جنوبی و شمالی تبدیل کرده است. کویر چیزی در حدود ۵۰ کیلومتر طول و ۱۳ کیلومتر عرض دارد. اگر نگاهی به جنوب کویر بیاندازید گنبد های نمکی را خواهید دید و اگر سرتان را به سوی شمال کویر بچرخانید کوه های حاجی آباد زرین را خواهید یافت.

تپه های بلند شنی و ماسه ای که در گوشه گوشه حاشیه این کویر سرشار از سکوت به چشم می خورد، عاری از هر گونه پوشش گیاهی و کاملا صاف و یکدست است. ردپای رودخانه فصلی نیز در تن این کویر به چشم می خورد و در اطراف هر دو بخش شمالی و جنوبی آن مناطق باتلاقی دیده می شود. ورود دو رود جاری از کوهستان‌ های مجاور، سیاه کوه را به منطقه‌ ای مرطوب تبدیل کرده است. اما این منطقه خالی از هر نوع پوشش گیاهی است.

سیلاب‌ ها در هنگام عبور از منطقه به آبی شور و سنگین تبدیل می ‌شوند. هنگام ورود سیلاب به کویر، حوضچه‌ هایی از آب شور ایجاد می کنند؛ در طول روز و به دلیل دمای بسیار بالای منطقه (به خصوص در فصل‌ های گرم) آب تبخیر شده و نمک باقی‌ مانده از این فرآیند تنها یادگار کوهستان مجاور برای این کویر ماسه ‌ای است، رشد گیاهان در این نمک‌ زار پهناور تقریبا غیرممکن است. زمینهای اطراف این کویر بشدت باتلاقی می‌ باشند.

زیست گیاهی و جانوری

این کویر نیز همانند سایر کویرها دارای پوشش گیاهی بسیار کمی می‌ باشد که در حاشیه آن درختان گز قابل مشاهده است. از ویژگی‌ های بسیار خوب آن می ‌توان به رویش گیاهان دارویی نظیر تره تیزک، کاکوتی، اسفناج وحشی و خارشتر اشاره کرد که خواص بسیار زیادی دارند. هنگام بازدید از کویر سیاه کوه پرندگانی نظیر تیهو، کبک، عقاب و کبوتر چاهی را مشاهده خواهید کرد که در آسمان صاف و آبی کویر در حال پر زدن هستند. شغال، کفتار، روباه و گرگ نیز در این منطقه شاید دیده شوند. عقرب، مار، سمندر، مارمولک، بزمچه از دیگر جانداران کویر هستند.

امکانات گردشگری

کمپ کویری ریگ زرین در این منطقه مستقر است و امکانات تفریحی و اقامتی دارد. تفریحاتی همچون سافاری، موتورسواری، شترسواری و سوارکاری در دل کویر از امکانات گردشگری این کمپ است، همچنین یک ایستگاه پرورش اسب نیز دارد. پروزا با پاراگلایدر هم یکی دیگر از تفریحات تخصصی منحصربفرد این کویر است. این کمپ دارای واحد ها و اقامتگاه‌ های کویری، یک مزرعه ارگانیک، آشپزخانه مستقل جهت طبخ خوراک های فست فودی مانند پیتزا در دل کویر است. نوای ساز نوازندگان هم اغلب در دل این کمپ کویری به گوش می رسد.

دورهمی های دوستانه و سرو چای دم‌ کشیده بر روی ذغال در کنار یک کاسه آش شولی یزد و یا سرو جوجه کباب در وسط کویر از دیگر خاطرات ماندگار این کمپ است. کمپ یک سالن سینمای مجهز را نیز تدارک دیده است تا از گذران اوقات خود در دل این کویر طلایی نهایت لذت را ببرید. سوییت ها و کپرهای این کمپ اقامتگاه مطمئنی برای سپری کردن یک شب کویری است.

مسیر دسترسی

این کویر در ۴۰ کیلومتری شمال شهر اردکان و ۲۰ کیلومتری جنوب شهر انارک قرار دارد. شما می ‌توانید از انارک به سمت روستای اسماعیلیان حرکت کنید و همین مسیر را ادامه دهید تا کوه‌ های مرتفع را در این کویر مشاهده کنید. همچنین می توانید مسیر انارک به ایستگاه راه آهن انارک و سپس جاده خاکی کنار گذر خط آهن تا ایستگاه نوگنبد را طی کنید. برای دسترسی به این کویر از شهرستان اردکان می توانید وارد جاده اردکان- احمدآباد شوید و مسیر ۱۴۰ کیلومتری را تا رسیدن به کویر ریگ زرین ادامه دهید.

مسیر یزد به ساغند نیز یکی دیگر از راه های دسترسی به کویر ریگ زرین است که از جنوب این کویر گذر می کند. اگر از مسیر اردکان به طبس عازم کویر شده اید باید پس از گذر از روستاهای خرانق و ساغند خود را به روستای مغستان اکبر برسانید. پس از گذر از روستای مغستان یک جاده خاکی پیش روی شما قرار دارد که به ابتدای ریگزار ریگ زرین منتهی می شود.

این کویر در چهل کیلومتری پارک ملی درانجیر قرار گرفته که می توانید سری به آن بزنید. روستای زیبا و منحصربفرد خرانق با انبوه بناهای تاریخی، روستای زیبای عقدا، عبادتگاه زرتشتیان یا همان پیر سبز چک چک، قنات جهانی زارچ، شهر زیبای اردکان و چندین و چند جاذبه دیگر در نزدیکی این کویر قرار دارند که می توانید از آنها دیدن کنید. شهرستان نایین و زیباییهای انارک نیز در این سفر می تواند برای شما دیدنی باشد.