گردشبان (gardeshban.ir) : گَملا سْتان (Gamla Stan) یا همان محله قدیمی استکهلم، مبدأ این شهر و همان جایی است که استکهلم در سال ۱۲۵۲ میلادی بنیان نهاده شد. در واقع بافت قدیمی شهر استکهلم، یکی از بزرگترین محلههای قدیمی قرون وسطی در اروپا بهشمار میرود که به خوبی از آن محافظت کردهاند. گملا ستان، تاریخچهی جالبی دارد و بهتر است بدانید که تا قرن ۱۳ میلادی هنوز پایتخت کشور سوئد نبود. این عنوان به شهر نزدیک آن، یعنی سیگتونا (Sigtuna) اختصاص داشت اما این شهر بعد از تحمل جنگ و خرابیهای آن ضعیف شد و در نتیجه، دولت باید بهدنبال شهر دیگری بهعنوان جایگزین آن میگشت.
ابتدا محلهی قدیمی را صرفاً با نام «شهر» میشناختند؛ زیرا استکهلم در آن زمان فقط به همین جزیرهی کوچک محدود نمیشد و بخشهای مهمتری را در برمیگرفت. در واقع نام رسمی این ناحیه در سال ۱۹۸۰ میلادی به گملا ستان تغییر پیدا کرد و تا قبل از آن، با نام شهر میان پلها (Town Between the Bridges) شناخته میشد. معماری محله قدیمی استکهلم، تا حد زیادی از آلمان شمالی تأثیر پذیرفته و بهطرز چشمگیری از آن بهخوبی محافظت شده است که کمی جای تعجب دارد؛ زیرا این ناحیهی فقیرنشین، زمانی محل جنگ و نزاع بود و هر لحظه امکان داشت غارتگران در آن ناامنی ایجاد کنند.
تراکم جمعیت در گملا ستان تا اوایل قرن ۲۰ میلادی بسیار بالا بود و بیماریهای مختلفی در آن شیوع داشت؛ تا اینکه آن را در اوایل سال ۱۹۸۰ به یکی از مکانهای دیدنی و گردشگری استکهلم تبدیل کردند. مسئولان تصمیم گرفتند بخشهایی از بافت قدیمی شهر که به جنگ جهانی دوم تعلق داشت را خراب کنند تا فضای کافی برای ساختِ ساختمان پارلمان بزرگتری وجود داشته باشد و امروزه فقط ۳۷۰ مورد از آن ساختمانها باقی مانده است. از آن جاییکه این ساختمانها، محل زندگی افراد فقیر بوده، توجه زیادی در طول تاریخ به آنها نشده و نام بسیاری از آنها نیز در جایی به ثبت نرسیده است؛ اما تقریباً تمامی آنها بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند و با قدم زدن در محلهی قدیمی، این حس به شما دست میدهد که گویی به گذشته سفر کردهاید. در ادامه با ۵ مورد از معروفترین جاذبههای محلهی قدیمی بیشتر آشنا میشوید که معماری جذابی داشته و از جمله دیدنیهای استکهلم بهشمار میروند.
کاخ سلطنتی استکهلم
کاخ سلطنتی استکهلم، جاذبهی اصلی گاملا ستان بهحساب میآید. البته کاخی که امروزه میبینید، کاخ اصلی این ناحیه نیست؛ زیرا بعد از حفاریهای سال ۱۹۷۰ به این نتیجه رسیدند که قدمت بعضی از الوار بهکار رفته در ساختمان آن به قرن ۱۰ میلادی برمیگردد. کاخ سلطنتی امروزی، یکی از بزرگترین کاخهای نوع خود در اروپا بهشمار میرود؛ اما آن را در قرن ۱۳ ساختند و در اواسط قرن ۱۶ میلادی به کاخ اصلی سلطنتی تبدیل کردند. طرح تبدیل قلعهی قرون وسطایی این مکان به یک کاخ رنسانسی را ویلِم بوی (Willem Boy) بر عهده داشته و نیکودموس تسین جوان (Nicodemus Tessin the Younger) از سال ۱۶۹۲ بر روی پروژهی ساخت این کاخ نظارت داشته است.
کلیسای جامع استکهلم
کلیسای جامع استکهلم، در قرن ۱۳ میلادی تأسیس شد و در نزدیکی کاخ سلطنتی قرار دارد. ابتدا این کلیسا به سبک گوتیک ساخته شد اما بعدها در اواسط قرن ۱۸ آنرا به سبک باروک بازسازی کردند. کلیسای جامع، قدیمیترین کلیسای محلهی قدیمی بوده و مقر اسقف استکهلم و کلیسای سوئد بهحساب میآید. رویدادهای سلطنتی همچون ازدواج و سایر رویدادهای مهم دولتی در این مکان برگزار میشود و میتوانید نقاشی معروف «خورشید کاذب» یا شبح خورشید (Sun Dog Painting) را در این کلیسا تماشا کنید که قدمت آن به سال ۱۶۳۶ میلادی برمیگردد.
کلیسای ریدارهولمن
کلیسای ریدارهولمن (Riddarholmen Church)، تنها صومعهی باقی مانده از دوران قرون وسطی در شهر و یکی از قدیمیترین ساختمانهای استکهلم است. این کلیسا، زمانی محل دفن خاندان سلطنتی سوئد بهشمار میرفت که در این میان، «گوستاو آدولف دوم» و «کارل دوازدهم سوئد» از جمله معروفترین پادشاهان دفن شده در این مکان هستند. این کلیسا، نمای زیبایی دارد و بخشهایی از آن به دورهای برمیگردد که یک خانقاه بوده است. معماری منار اصلی این ساختمان را «ویلم بوی» انجام داده که در سال ۱۸۳۵ میلادی ویران شد و بعدها آن را با منار چدنی امروزی آن جایگزین کردند.
رستوران گلدن پیس
رستوران گلدن پیس (The Golden Peace) از سال ۱۷۲۲ میلادی مشغول بهکار بوده و هنوز هم نمای داخلی اصلی خود را حفظ کرده است. گلدن پیس، در فهرست رستوران های برتر استکهلم قرار دارد و یکی از بهترین نمونههای رستورانهای قرن ۱۸ بهشمار میرود. این مکان از زمان تأسیس خود، کسب و کار خوبی داشته و امروزه نیز طرفداران بسیاری در میان مردم دارد.
ساختمان بورس
ساختمان بورس استکهلم (Stockholm Stock Exchange Building) را ابتدا بین سال ۱۷۷۳ تا ۱۷۷۸ میلادی و بهعنوان محلی برای بازار بورس اوراق بهادار استکهلم تأسیس کردند. این مکان از سال ۱۹۱۴ به بعد به «آکادمی سوئد» تبدیل شد و از آن برای برگزاری جلسات و تصمیمگیری راجع به برندهی جایزهی نوبل ادبیات استفاده میکنند. «موزهی نوبل» و «کتابخانهی نوبل» نیز در این ساختمان واقع شدهاند.