کلیسای ننه‌ مریم؛ یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان‌+ عکس

صفحه نخست / عمومی

کلیسای ننه‌ مریم؛ یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان‌+ عکس

کلیسای ننه‌ مریم (Church of Saint Mary) که با نام های حضرت مریم، مارت مریم یا شرق‌آشور نیز شناخته می شود، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان‌ است.

کد خبر: ۵۴۱۶۳

تاریخ انتشار : سه‌شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۱-1401 March 31

گردشبان (gardeshban.ir) :

آذربایجان غربی یکی از استان های مرزی ایران و مرکز آن شهر زیبای ارومیه است. استان آذربایجان غربی تنها استان هم مرز با کشور ترکیه است. بخش جنوبی آن اغلب کردنشین بوده و به نام مکریان شناخته می‌شود. موقعیت این استان و هم جواری اش با کشور ترکیه باعث شده که این استان از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار باشد. یکی از جاذبه های تاریخی این استان کلیسای ننه مریم است.

کلیسای ننه‌ مریم (Church of Saint Mary) که با نام های حضرت مریم، مارت مریم یا شرق‌آشور نیز شناخته می شود، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان‌ است که در خیابان خیام جنوبی شهر ارومیه قرار دارد. کلیسای ننه مریم ارومیه میراثی به جا مانده از اقوام آشوریان در تاریخ ایران می باشد که بنابر ادعای باستان شناسان عنوان دومین کلیسای قدیمی جهان را پس از کلیسای بیت لحم در فلسطین از آن خود کرده است. این کلیسا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

با توجه به تاریخ غنی و آثار تاریخی مهمی که در استان آذربایجان غربی وجود دارد و تبلیغاتی که درباره ی آن شده سالانه گردشگران زیادی به سمت آن سفر می کنند. جالب است بدانید که این استان میزبان یکی از کهن‌ ترین بناهای تاریخ ایران است که تاریخی پرفراز و نشیب را در فصلنامه ‌ی خود، ثبت کرده است. بنایی که از ابتدای ساخت ماهیتی مذهبی داشته و امروزه نیز همچنان از آن به عنوان یک مکان مذهبی یاد می ‌شود.

تاریخچه

این کلیسا در سده‌های گذشته محل دفن اموات بوده‌ است. طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا پیش از آن آتشکده و یکی از معابد معروف زرتشتیان بوده است. هنگام تولد مسیح، موبدان زرتشتی ساکن این معبد، ستاره‌ای درخشان را در حال حرکت به سوی شرق می‌بینند، آن را نشانه‌ای از تولد منجی وعده داده شده می‌یابند و به طرف اورشلیم روانه می‌شوند.

این موبدها پس از بازگشت به ارومیه، آتشکده را مبدل به کلیسا کردند و دین مسیح را در آن‌جا بشارت می‌دهند. این کلیسا را نخستین بار شاهزاده‌ای چینی در سال ۶۴۲ مرمت کرد. کلیسای ننه مریم در سال ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ نیز مورد مرمت قرار گرفت. نمای کنونی آن به دورهٔ ساسانی تعلق دارد. نام دو تن از این افراد، ملکوم و بخت نصر بود؛ اما از نفر سوم هیچ اطلاعی در دسترس نیست. سنگ قبر این سه نفر نیز تا سال ۱۹۱۵ میلادی در ورودی کلیسا قرار داشت تا اینکه در این سال توسط روس‌های ارتدوکس به یکی از موزه‌های کیف منتقل شد.

روایت دیگری نیز وجود دارد که این مکان مذهبی را نخستین کلیسای مشرق‌زمین معرفی می‌کند. نویسندگان آشوری و مسیحی معتقدند که این کلیسا در بدو ساخت به‌ عنوان آتشکده‌ استفاده می‌شد و روزگاری از معروف‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان بوده است؛ اما زمانی که آن‌ها دین مسیح را پذیرفتند، این بنا را به کلیسا تبدیل کردند.

معماری بنا

در معماری ساختمان این کلیسای مقدس، سبک معماری عمارات دورات ساسانیان به کار برده شده است و می توان قرینه سازی های زیبایی را در بنای که در بناهای آتشکده های ساسانیان استفاده شده در این کلیسا هم مشاهده کنید. علاوه بر این سازندگان این بنای تاریخی برای داخل آن تلفیقی از معماری ساسانی و پارتی را به‌کار برده‌اند؛ اما درون این کلیسا با دیگر کلیساهای موجود در جهان، تفاوتی اساسی دارد.

در این مکان مذهبی نباید انتظار تزئینات چشمگیر و زیباسازی های قابل توجهی را داشته باشید اما به نوبه ی خودش این کلیسا هم زیبایی های خاص خودش را در بدو ورود شما به خودش جذب خواهد کرد. دلیل این امر نیز اعتقاد آشوریان به پرهیز از هر گونه آراستن و تزئین کردن کلیساهای خود است که در مورد این مکان مذهبی نیز چنین رفتار شده است.

در این بنای تاریخی دالان هایی تودرتویی وجود دارد که با مصالح خوبی همچون سنگ و ملات ساخته شده است. سقف دالان های این کلیسا کوتاه است و همانند درب ورودی آن که برخی از بازدیدکنندگان را مجبور می سازد و هنگام ورود سر خود را خم کنند. این مکان مذهبی دارای محرابی است که بسیار ساده و در عین حال بسیار معنوی نفس‌گیر است و شاید همین سادگی بنا باشد که تماشاگر را به عمق معنویت و تاریخ بشریت فرو می‌ برد.

جالب است بدانید که پشت محراب عکسی از حضرت مسیح قرار دارد که به نظر می رسد جایگاه حضور کشیشی در زمان هایی که مراسم های مذهبی برگزار می شود نیز می باشد. محراب این کلیسا اتاق کوچک و گنبدی شگل است که سازندگان آن را تودرتو بنا کرده اند. برای ورود به این اتاق فقط کشیش ها اجازه دارند. در سمت راست محراب نیز می‌توان راهرویی را مشاهده کرد که زائران پس از پیمودن آن به محلی که غسل تعمید در آن انجام می‌شود و نیز محلی که شمع‌ ها را در آن‌جا روشن می ‌کنند، می ‌رساند.

بازسازی کلیسا

کلیسای ننه مریم در طول تاریخ بارها مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است. نخستین تعمیر در قرن ششم پس از میلاد در سال ۶۴۲ میلادی انجام شد که به اعتقاد مورخان به دستور یکی از شاهزاده‌های چین صورت گرفت. این شاهزاده خانم برای ملاقات با اسقف اعظم نینوا به بین‌النهرین رفته بود که در راه بازگشت به ارومیه می‌رود و پس از بازدید از کلیسای ننه مریم ارومیه و اقامت در آن تصمیم به مرمت آن می‌گیرد.

همچنین در سال ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ هجری شمسی علاوه بر مرمت بنای کلیسا، برجی جدید به آن افزوده شد. جالب اینکه تا اواخر قرن ۱۹ میلادی نمای ظاهری کلیسا بسیار ساده بود؛ ولی پس از ورود زرتشتیان روسیه، تغییراتی اساسی در آن انجام شد و ساختمان پس از تعمیر و بازسازی، به سبک گنبدهای روسی ساخته شد. بیشتر ساختمان‌های کلیسای ننه مریم و همچنین قسمت قدیمی این بنای مذهبی، در بخش شمالی صحن قرار گرفته‌اند. پشت‌بام کلیسا نیز دستخوش تغییراتی شده و امروزه به‌صورت شیروانی است که قطعا با معماری اصلی ساختمان تناسب ندارد.

چطور به کلیسای ننه مریم برویم ؟

برای دسترسی به کلیسای ننه مریم از سمت شمال یا غرب ارومیه باید از اتوبان دکتر باهنر استفاده کنید. هنگامی که به مرکز شهر رسیدید، وارد خروجی خیابان مدرس شوید و آن را تا میدان ایالت ادامه دهید. سپس وارد سومین خروجی میدان یعنی خیابان امام خمینی (ره) شوید. دومین خیابان در سمت راست خیام جنوبی است که کلیسای ننه مریم ارومیه در آن قرار دارد.

اگر از شرق ارومیه راهی کلیسا هستید، باید از اتوبان خاتم الانبیا استفاده کنید. در اواسط این بزرگراه یک خروجی‌ برای خیابان شیخ شلتوت قرار دارد. این خیابان را تا میدان مهاباد ادامه دهید و از دومین خروجی به خیابان شهید منتظری وارد شوید. پس از طی مسافتی به میدان ولایت فقیه می‌رسید. سومین خروجی این میدان، خیابان امام خمینی (ره) است که از طریق آن می‌‌توانید به خیابان خیام جنوبی و سپس کلیسای ننه مریم ارومیه برسید.

آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان خیام جنوبی، پشت کلیسای آنجلیک

زمان بازدید: همه روزه از ساعت 09:00 الی 19:00 (به جز ایام تعطیل)

هزینه بازدید: رایگان