گردشبان (gardeshban.ir) : کلیسا مسروپ مقدس (Saint Mesrop Armenian Church) توسط ارمنیهای مشهد در میدان ده دی معروف در سال ۱۹۴۱ میلادی در دوران پهلوی، ساخته شد. کلیسای مسروپ مقدس به علت معماری زیبا و تزئینات مربوط به آن زمان به عنوان یکی از آثار تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت شده است. اما همچنان از دید برخی از گردشگران یکی از مکانهای ناشناخته مشهد به حساب میآید.
برخی از محلیها کلیسای مسروپ مقدس را به نام «کلیسای ده دی» میشناسند و حتی ممکن است در جستجوهای اینترنتی هم به این نام بربخوردید. این نامگذاری بخاطر محل قرارگیری کلیسای مسروپ مقدس در مشهد است. قدمت این کلیسا به دوران پهلوی برمیگردد که در سال 1941 میلادی برای ارامنه ساکن مشهد ساخته شد.
تاریخچه
نادرشاه، آخرین پادشاه جهانگشای ایران بود. این پادشاه کشورگشاییهای خود را از خراسان آغاز کرد. در پی نبرد سپاه ایران با عثمانی در منطقه جلفا، ارامنهای که در این ناحیه زندگی میکردند به مشهد منتقل شدند. سالها از حضور ارمنیها در مشهد گذشت. با این حال روزگار با ارامنه مشهدی نمیساخت و آنچنان که باید و شاید فرصتی برای احداث کلیسا پیدا نمیکردند.
این شرایط تا دوران پهلوی ادامه پیدا کرد تا اینکه در ۱۹۴۱ میلادی اوضاع برای ساخت کلیسا مهیا شد. ارامنه مشهدی نام مسروپ را که یکی از قدیسان ارمنی است برای این کلیسا انتخاب کردند. جالب است بدانید مسروپ ماشتوش، الفبای ارمنی را ابداع کرده است. به همین دلیل نیز شخصیتی مهم در بین ارامنه است. جالبتر اینکه در اراک، رشت، شیراز و چند جای دیگر نیز کلیساهایی با نام مسروپ مقدس داریم.
پس از دردسرهای زیاد، در نهایت کلیسای مسروپ مقدس بنا شد. به دنبال افزایش مهاجرت ارمنیها از مشهد، کلیسای مسروپ به مکانی نسبتاً متروک تبدیل شد. نزدیک به ۸ دهه از ساخت کلیسای مشهد میگذرد. در طول این مدت این کلیسا چندین بار مرمت شد؛ اما بنای این کلیسا هنوز هم به تعمیر و نگهداری نیاز دارد. این کلیسا اکنون به مکانی دنج و خلوت تبدیل شده که حسابی میتوان در آن گردشگری کرد.
از فضای بیرون کلیسا فقط گنبد سفید و سنگی رنگ و سلیبی که در نوک گنبد قرار دارد قابل دید است این کلیسا از بیرون شامل دو گنبد مخروطی مانند و صلیب هایی که روی آنها منبت کاری شده است زیبایی چشمگیری دارد گنبد کوچکتر روی در ورودی قرار دارد و گنبد بزرگ روی تالار اصلی و دور تا دور آن کاشی های سفید با نقش و نگار های زیبا و در قسمت پایینی این نوار قوس های نیم دایره ای شکل این قوس ها 11 عدد هستند که در بین هرکدام پنجره ی کوچکی قرار دارد.
تابلویی در سر در کلیسا قرار دارد که در آن به زبان ارمنی تاریخ ساخت این کلیسا هک شده است. کلیسای مسروپ مقدس در ابتدای ساخت سه در ورودی جداگانه داشت اما طی گذشت زمان و گسترش کلیسا و اضافه کردن بخش هایی مثل کتابخانه و خانه کشیش در اطراف کلیسا دو ورودی از آنها بسته شد و تنها درب ورودی غربی باقی ماند.
قسمت بیرونی کلیسا از دیواره های آجری تشکیل شده است. یکی از مهم ترین بخش های کلیسا ناقوس آن است. ناقوس این کلیسا به مناسبت جشن های 2500 ساله دوره محمدرضا شاه پهلوی از اصفهان آورده شده و در همان روز نواخته شده است. با توسعه زیر بنای آن حدود 300 متر مربع رسیده است.
نقشه این کلیسا به شکل ذوزنقه و در جهت شرق و غرب مستطیلی است البته قابل ذکر است که محراب کلیسا در بخش شرقی آن تعبیه شده.البته کلیسای ده دی علاوه بر این ها مدرسه ای مخصوص ارامنه دارند به اسم آرین که قسمت شمالی کلیسا طراحی شده بود.این مدرسه دارای 8 کلاس و یه سالن اجتماعات است.
ساختمان کلیسا دارای دو طبقه است و محرابی در قسمت شرقی کلیسا البته این مکان زیرزمینی برای خروج رطوبت از درون ساختمان به بیرون دارد. درون سالن اصلی می توانید لوستر های بزرگ زیبا ستون ها و کاشی های کرم رنگ و در چوبی قهوه ای رنگی که به این ساختمان زیبایی بخشیده است.
دسترسی
آدرس: مشهد، دروازه ارگ، خیابان امام خمینی، فرعی شماره 34، پلاک های 13 و 15