گردشبان (gardeshban.ir) : گردنه گدوک (Gadook) منطقه ای در جنوب استان مازندران است که جاده شهرستان سوادکوه به شهرستان فیروزکوه از آن میگذرد. گردنه گدوک در مسیر استان مازندران به استان تهران قرار دارد که مسافران با طی جاده فیروزکوه به آن جا میرسند؛ این گردنه در حوزه شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار دارد ولی محلهای از آن در حوزه شهرستان فیروزکوه در استان تهران قرار گرفته است، این منطقه بلندترین بخش این مسیر میباشد و در اغلب مواقع سال، برف گیر و سرد بوده و برای مسافران دشواری ایجاد میکند.
جاده فیروزکوه یا همان محور سوادکوه بعد از جاده کندوان و جاده هراز قدیمیترین جاده استان از نظر تاریخ افتتاح محسوب میشود. کار ساخت این جاده حدود ۱۶ سال به طول انجامید. پر خطرترین نقطه این محور محدوده گدوک میباشد که با این حال از جذاب ترین نقاط جاده نیز می باشد. این منطقه به علت ارتفاع زیاد همواره دارای مه غلیظ در تمام مقاطع سال میباشد که در فصل زمستان هم با بارش سنگین برف مواجه میشود و همین امر باعث بروز حوادث و تصادفاتی شده است. این نقطه حادثه خیز حدود ۱۵ کیلومتر طول دارد.
این منطقه مرتفع، با زیباییهای خاص، طبیعت مرتفع، گلهای زیبای خودرو و دیگر ویژگیهای آن، زینت بخش دیدهٔ مسافرانی است که به جاده فیروزکوه سفر میکنند. گدوک منطقه ای کوهستانی و قدیمی است و یکی از صدها نقطه زیبای جاده فیروزکوه است. گدوک به خاطر قرار داشتن در ارتفاع در تابستان نیز خنک است و حتی مدتها بعد از بهار نیز نشست برف در این محل نمایان است. این گردنه را بیش از هر چیز دیگری با دوغ محلی و آش دوغ معروفش می شناسند.
یک ویژگی مهم و معروف روستای گدوک، قرارگیری در مجاورت خطوط راهآهن سراسری است. اطراف این روستا پر از پلها و تونلهایی است که برای رفتوآمد واگنهای مسافربری و باربری ساخته شدهاند. این پلها و تونلها جلوه خاصی و زیبایی به روستا بخشیدهاند. علیالخصوص تونل معروف گدوک به پل ورسک ختم میشود. تونل گدوک بسیار طویل است و ساخت آن به دوران رضا شاه بر میگردد.
از محلههای گدوک، شوراب است و دارای یک آبشار فصلی است، همچنین دوگل یکی دیگر از محلههای گدوک است که در آن سه پل موازی بر روی هم به نام سه خط طلا قرار دارد و محلهای نیز به نام این مسیر قرار دارد و در منطقه نیز آش و دوغ و ماست محلی عرضه میشود.
بهترین فصل سفر
گدوک 2200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و همین ارتفاع باعث شده است که این روستا در تابستان هم آبوهوای خنک و دلچسب داشته باشد. از آنجایی که هوای گدوک در زمستان بسیار سرد و همه جا پوشیده از برف و یخ است، بهترین زمان برای سفر به این منطقه اواسط بهار و تابستان است.
جاذبه های گردنه گدوک و اطراف آن
پل ورسک
جذابترین دیدنی اطراف گدوک پل ورسک است. نمیشود از این منطقه گذر کنید و پل ورسک را نبینید. پل ورسک، یکی از پلهای معروف جهان و از مهمترین جاذبههای تاریخی شمال ایران است. ارزش تاریخی پل ورسک به خاطر نقش پراهمیت آن در پیروزی ارتش متفقین بر قوای آلمانی در جنگ جهانی دوم است. به همین دلیل این پل به پل پیروزی معروف شده است. پل ورسک حدودا 74 سال پیش و توسط مهندسان دانمارکی احداث شده است تا دو کوه منطقه را بهم متصل کند.
روستای دوگل
روستای دوگل، از توابع شهرستان سوادکوه استان مازندارن است. این روستا بین دو روستای شوراب و گدوک قرار دارد و یکی از محورهای مهم مواصلاتی راهآهن ایران است. دوگل علاوه بر پوشش طبیعی، یک جاذبه مهم هم دارد. سه خط طلا، بخشی از شبکه راهآهن سراسری است که از دوگل میگذرد. شکل خاص و کمنظیر راهآهن دوگل که سه دور محور کوه دور میزند و سه پل بر سر راه این خطوط ریلی به موازات یکدیگر احداث شدهاند، باعث شهرت سهخط طلا شدهاند.
کاروانسرای گدوک
یکی از آثار تاریخی جذاب گدوک، کاروانسرای گدوک است. این کاروانسرا بیش از 397 سال عمر دارد و تاریخ ساخت آن به دوره صفویه میرسد. این کاروانسرا به دستورشاه عباس و درست در منطقهای که نادرشاه افشار ترور شد، بنا شد. البته بخش بزرگی از کارونسرا اکنون تخریب شده است و چیز زیادی از این کارونسرا باقی نمانده است. کارونسرای گدوک در ردیف آثار ثبت ملی ایران است.
روستای شوراب
یکی دیگر از دیدنیهای اطراف گدوک، روستای زیبای شوراب است. این روستا به خاطر طبیعت زیبا، مه غلیظ و همیشگی و قرارگیری در مسیر محور راهآهن ایران معروف شده است. اگر به دیدن روستای شوراب رفتید، حتما به تماشای چشمه آب شور و آبشار شوراب بروید. آبشار شوراب یکی از منحصربهفردترین آبشارهای منطقه است که به خاطر بستر گوگردی آن، به رنگ قرمز درآمده است. این آبشار درست پایین دست رودخانه و درکنار ریل آهن واقع شده است.
چطور به گردنه گدوک برویم ؟
برای رسیدن به گدوک باید حدودا 2 ساعت و ربع از تهران به سمت مازندران برانید. از اتوبان شهید زینالدین وارد آزادراه پردیس شوید و از خروجی فیروزکوه خارج شوید تا وارد این جاده شوید. بعد از طی 166 کیلومتر به گدوک خواهید رسید.