گردشبان (gardeshban.ir) : ارگ و قلعه دیدنی بخارا قدیمیترین بنای بخارا است که قدمت اصلی آن به پیش از میلاد مسیح برمیگردد. از آن زمان، تا زمان تهاجم ارتش سرخ در سال ۱۹۲۰، مردمان مختلفی در آن سکونت داشتند.
بخارا عمدتاً به عنوان اقامتگاه امیران بخارا شناخته میشد، و علاوه بر آنها مقامات منصوب، شاعران و علما را نیز در خود جای داده بود. ارگ بخارا با داشتن کاخهای سلطنتی، ادارات دولتی، اسطبلها و کتابخانههای متعدد خود شهری بزرگ بود. بخارا از شهرهای کهنی است که دارای تاریخی ۲۵۰۰ ساله است. این شهر که در ازبکستان واقع شده است، در گذشته بخشی از ایران بود. بخارا افراد شاخص و معروفی را در خاک خود پرورش داده است.
دانشمندان و نویسندگان مشهور آسیای مرکزی مانند فردوسی، رودکی، فارابی، ابن سینا و عمر خیام در این قلعه زندگی و کار میکردند. به گفته ابن سینا، کتابخانه منحصربهفردی در ارگ نگهداری میشد که متأسفانه پس از یکی از ویرانیهای قلعه، از بین رفت. ارگ بخارا نمونهای از آثار تاریخی این شهر است که در ادامه متن با جزئیات بیشتری به آنها خواهیم پرداخت.
چرا باید از ارگ بخارا دیدن کنیم؟
• این ارگ از قدیمیترین جاهای دیدنی بخارا است.
• شاعران و افراد معروف زیادی در این ارگ زندگی کردهاند که برای دوستداران تاریخ و فرهنگ میتواند بهترین گزینه برای بازدید باشد.
• این ارگ دارای موزه است و بازدید از آن برای کسانیکه موزه و اشیای قدیمی را دوست دارند، تجربه جالبی خواهد بود.
تاریخچه ارگ بخارا
پایه ساخت ارگ بخارا از سال سوم تا چهارم پیش از میلاد ریخته شده است. البته ساخت و اتمام آن به این سالها ختم نشد و چندین بار تخریب و دوباره بازسازی شد. ارگ بخارا با ظاهری دیدنی و جذاب، یک شهر سلطنتی در داخل شهر بخارا بود. این مکان قدیمیترین بنای بخارا است که از قرن پنجم تا سال ۱۹۲۰ توسط ارتش سرخ بمباران و اشغال شد و محل اقامت امیران بخارا بود. براساس افسانهها، پایه قلعه دارای هفت ستون بود.
میگویند سازندگان تنها زمانی موفق به ساختن دیوارهای قلعه شدند که ستونهای پایه را به این ترتیب قرار دادند. باوجوداینکه قلعه بسیار مستحکم بود و امیران زیادی در آن زندگی میکردند، به کلی ویران شد و مدتها ویران ماند تا اینکه بیدون، یکی از حاکمان بخارا، در قرن هفتم آن را بازسازی کرد. در زمان حکومت سلسله سامانی در قرن نهم تا دهم این قلعه به طور کامل بازسازی شد. آنها برجهای دیدهبانی را اضافه کردند و دیوارهای آن را دو برابر ضخیمتر ساختند. هنگامیکه نیروهای چنگیز خان در قرن سیزدهم وارد بخارا شدند، ساکنان آن در قلعه پناه گرفتند.
نیروها برای مدت طولانی نتوانستند وارد آن شوند، اما در نهایت موفق شدند. بیشتر مدافعان ارگ کشته شدند و قلعه غارت و ویران شد. قلعه ارگ بخارای ازبکستان در دوران حکومت سلسله شیبانیان در قرن شانزدهم، دوباره بازسازی شد. علاوه بر این، یک دروازه شرقی جدید به نام گوریان (که در پایان قرن شانزدهم ویران شد) و یک دروازه غربی جدید به نام رجستان نیز در آن زمان ساختند. امروزه حدود ۸۰ درصد آن خرابه است، اما هنوز چند محله سلطنتی باقی مانده است که اکنون چندین موزه جالب را در خود جای داده است.
بخشهای مختلف ارگ بخارا
قلعه ارگ یکی از جالبترین بناهای تاریخی بخارا است. در آغاز قرن بیستم ارگ مانند شهری مجزا و مجهز در شهر بخارا بود. این قلعه دارای کاخ حاکم، خانههای مقامات عالیرتبه و ادارات مختلف دولتی بود. در آن زمان بیش از ۳۰۰۰ نفر در ارگ زندگی میکردند. در بخشی از ورودی، مسجد جمعه متعلق به قرن هفدهم با سرستونهای حکاکی شده زیبای استالاکتیت قرار دارد. شما در بخشی شاهد محل زندگی سابق کوشبیگی (نخست وزیر) خواهید بود، جایی که سفرای خارجی پذیرفته میشدند و اکنون نیز نمایشگاههایی در منطقههای باستانی نزدیک پایکند، ورخشا و رومیتان که زمانی مراکز مهم تجارت جاده ابریشم بودند، دارد.
قلعه ارگ بخارا ازبکستان بر روی تپه مصنوعی به ارتفاع ۲۰ متر قرار دارد و مساحت تقریبی آن ۴.۲ هکتار است. معماران قلعه قصد داشتند آن را چندضلعی کنند. قلعه ارگ اکنون یک موزه بزرگ است. این بخش از موزه نمایشدهنده تاریخ است که آنچه در آن نمایش داده میشود دورههای مختلفی از دوران باستان تا اکنون را پوشش میدهد. ناگفته نماند که این مکان بخش جذابی به عنوان سکهشناسی با مجموعهای از سکههای قدیمی و کمیاب را در خود جای داده که در صورت خرید بلیط هواپیما خارجی و سفر به ازبکستان میتوانید بازدید از آن را در اولویت خود قرار دهید.
سایر جاهای دیدنی نزدیک به ارگ بخارا
مدرسه عبدالعزیز خان بخارا : ۱ کیلومتر
مناره کالیان بخارا: ۱.۲ کیلومتر
منطقه لب حوض بخارا: ۱.۴ کیلومتر
مدرسه چهارمنار بخارا: ۲.۱ کیلومتر
هتلهای نزدیک به ارگ بخارا
هتل نمو گست هاوس: ۱.۵ کیلومتر
هتل دمیر: ۱.۷ کیلومتر
هتل نورافشان: ۲.۶ کیلومتر
هتل گاردن پلازا: ۳ کیلومتر