گردشبان (gardeshban.ir) : تهران پرجمعیتترین شهر و پایتخت ایران است و یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران به حساب میآید. این شهر دارای مجموعهای از جاذبه های گردشگری است که شامل کاخها، موزهها و باغ ها و بوستان هایش میشود. بوستان های تهران آنقدر زیاد هستند که در انتخاب مکانی برای برای بودن در دل طبیعت گزینه های بسیار زیادی پیش رو دارید. از شمال تا جنوب و شرق تا غرب، تمام مناطق آن پر از پارک ها و بوستان های متعدد است. اما داستان رستم باغ کمی متفاوت است.
رستم باغ (Rostam Bagh) باغ موقوفه بزرگی است که رستم گیو در سال ۱۳۳۶ برای کمک به اسکان خانوادههای زرتشتیان نیازمند در تهرانپارس ساخت. او در سفرهایی که به کشورهای هند و چین داشت و از آشنایی با مجموعههای مشابهی که زرتشتیان در آن کشورها ساخته بودند به انگیزه ساخت رستم باغ رسید. مجموعه رستم باغ ۲۵ هزار مترمربع وسعت دارد و دارای ساختمانهای مسکونی، تالارهای گردهمایی، دو دبستان، زمین ورزش، کتابخانه و معبد است.
رستم گیو (۱۲۶۷ یزد – ۱۵ مهر ۱۳۵۹ کالیفرنیا) معروف به ارباب رستم گیو، مؤسس بنیاد خیریه گیو، رئیس انجمن و نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی و سناتور بود. ساختن چندین آب انبار، درمانگاه، دبستان، و مجتمع فرهنگی اجتماعی از جمله کارهای گیو است. ساکنان قدیمی تهرانپارس، «رستم باغ» را خوب میشناسند، باغی واقع در ضلع جنوب شرقی فلکه دوم تهرانپارس که این روزها نام چهارراه اشراق را برای خود برگزیده است.
رستم گیو چند ماه قبل از پیروزی انقلاب به همراه همسرش به آمریکا مهاجرت کرد و در آنجا بنیاد خیریه گیو را با برای ساخت مراکز خیریه زرتشتیان در سراسر جهان پایهگذاری کرد. این بنیاد بعدها شعبههایی در آمریکا، کانادا و استرالیا دایر کرد.
در آن زمان تهرانپارس یک خیابان داشت و آن هم خیابان اصلی این محله بود که بارها تغییر نام داده است، «حجر بن عدی» آخرین نامی است که بر تابلوی این خیابان حک شده است. اما اکنون این محله تازهساز همچون محلات دیگر حواشی تهران بزرگ پر است از خیابانهای فرعی و اصلی و آپارتمانها و خانههای کوچکی که جای باغها و زمینهای زراعی قدیمی را گرفتهاند.
«رستم باغ» و «باغ اناری» تنها باغهای باقیمانده از آن زمان بودند که به همت شهرداری منطقه ۴، «باغ اناری» به پارکی بزرگ تبدیل شد و «ماه رستم باغ» همچون خود رستم برای زرتشتیان پابرجاست. این باغ که اکنون ۲۵ هزار مترمربع مساحت دارد و ۹۳ خانوار با جمعیتی حدود ۴۰۰ نفر در آن زندگی میکنند.
ساختمان های رستم باغ
در میان ساختمانهای شمالی، جنوبی و شرقی ۲ حوض بزرگ و گرد به فاصله ۱۰۰ قدم و به موازات هم ساخته شدهاند که اطراف آن را درختچهها و گلهای تزئینی فرا گرفته اند. درختان سرو و کاج با قامت بلندشان اصالت و قدمت باغ را به رخ میکشند و چند تایی درخت انار، زالزالک و سنجد که پیداست سن و سالی ندارند، دیده میشود. فضای دور تا دور باغ خانههایی همکف و یک طبقه با نمایی آجری که در ۱۰ بلوک تقسیمبندی شدهاند، به چشم میخورد.
رستم گیو به همراه همسرش مدتی را در یکی از ساختمانهای دوطبقه ابتدای باغ که متعلق به خود او بود زندگی میکرد که در حال حاضر از آن به عنوان ساختمان مدیریت باغ استفاده میشود. درون باغ سالنهای پذیرایی و اجرای مراسم دینی، معبد و بیش از ۸۰ ساختمان مسکونی قرار دارد. خانههای مجتمع همگی ۲ طبقه هستند و در هر بنا ۲ خانواده زندگی میکند.
معبد آدریان
ساختمانی با نمای سنگ سفید و کنگرههایی در بالای دیوار و چهار ستون، با سر ستونهایی سنگی که هر کدام چهار سر گاو دارند و گویی تمام وزن این ساختمان را به دوش میکشند در بدو ورود نظر هر تازه واردی را به خود جلب میکند. با آنکه ساختمانیهای این باغ، قدیمی و آجری هستند اما این بنای سفید متمایز از دیگر بناها است. این ساختمان همان معبد «آدریان» است که همچون مکانهای مقدس نیازمند مراسم و تشریفات خاصی است. برای ورود به معبد باید کلاه به سر کرد، یک کلاه سفید و پارچهای. و بدون حجاب هم نباید وارد معبد شد.
ساکنین این باغ روزی ۵ بار برای خواندن نماز به معبد میآیند و رو به سوی آتش نماز میخوانند، اما این نشانه آتشپرست بودن نیست زیرا، خدای احد را میپرستیم و به لحاظ احترام به آتش و به عنوان قبله رو به سوی آتش نماز میخوانیم.
رستم گیو هم که بانی باغ و خیلی از موقوفات تهرانپارس است، فردی خیّر و نیکوکار بوده که این باغ و خانهها را به نیت کمک به زرتشتیان نیازمند ساخته است. از همان سال اول بنا به خواست بانی، زرتشتیان نیازمند که خانه نداشتند، اینجا ساکن شدند و وقتی خانه خریدند، رفتند. الان با گذشت ۶۳ سال هنوز هم این رسم حفظ شده و از افرادی که متقاضی سکونت در اینجا هستند تحقیق می شود، اگر خانه و وضع مالی مناسبی نداشتند میتوانند به اینجا بیایند و تا وقتی خانهدار شوند، همینجا زندگی کنند. چون خانهها و باغ وقفی است، اجاره خیلی ناچیزی هم از آنها میگیرند که خرج باغ و سایر موقوفات میشود.
آدرس: تهران، تهرانپارس، خیابان جشنواره