گردشبان (gardeshban.ir) : علمکوه (Alam-Kuh) کوهی در شمال ایران است که دومین کوه بلند ایران پس از دماوند است. علمکوه در جنوب دریای مازندران و در پارهٔ مرکزی رشتهکوه البرز در منطقهٔ تخت سلیمان جای دارد. این کوه از دیدگاه تقسیمات کشوری، در شهرستان کلاردشت و در 20 کیلومتری جنوب غربی آن، در استان مازندران قرار گرفته است.
بیشتر شهرت این کوه به خاطر دیوارهای است که در دامنه شمالی آن واقع است و دارای فنّیترین و سختترین مسیرهای سنگنوردی و دیوارهنوردی در ایران است. این دیواره در ایران، جایگاهی مانند کی۲ (دومین قلهٔ بلند روی زمین پس از اورست) در جهان را داراست. منطقه تخت سلیمان (علم کوه) ۴۷ قله بالای ۴۰۰۰ متر دارد و در بین کوهنوردان به آلپ ایران نیز معروف است.
ویژگی های منطقه
از نظر موقعیت جغرافیایی، کلاردشت نزدیکترین شهر استان مازندران به این منطقه و پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها در استان البرز به علمکوه هستند. از جبهه شمالی این کوه مشرف به کلاردشت و در جبهه جنوبی مشرف به طالقان است.
گونههای جانوری شاخص منطقه کل و بز، خرس قهوهای، پلنگ، گرگ، شغال، روباه، کبک دری و معمولی و گونههای گیاهی شاخص آن ارس خزنده، گیاهان بالشتکی نظیر کلاه میرحسن، چوبک و گون میباشند. قله علم کوه با داشتن قلههای مرتفع، یخچالها، دیوارههای صعبالعبور و چشماندازهای طبیعی، همه ساله مورد توجه گردشگران، کوهنوردان و صخرهنوردان قرار میگیرد.
بهترین زمان صعود به قله علم کوه
بهترین زمان صعود به علم کوه نیمه دوم تیر است. پاییز و زمستان علم کوه با برف سنگین، طوفان و ریزش متوالی بهمنهای سنگین همراه است، بهار هر سال نیز این وضعیت ادامه دارد.
دیدنی های علم کوه
دیواره معروف علمکوه
در جبههٔ شمالی این قله، دیوارهای به طول ۶۵۰ متر وجود دارد که یکی از زیباترین و مشکلترین دیوارههای دنیا بهشمار میرود. منطقهٔ علم کوه دارای ۴۷ قله ی بالای ۴۰۰۰ متر است.
جبهه شمال-شمال شرقی قله علم کوه از یک دیواره تقریبا ۵۵۰ متری گرانیتی تشکیل شده است. اگر جایی ارتفاع ۸۰۰ متر برای این دیواره ذکر شده، اشتباه نیست چرا که یخچال علم چال به ارتفاع تقریبی – میانگین ۴۰۵۰ متر در پای این دیواره با شیب نسبتاً تندی به آن رسیدهاست؛ و ارتفاع تقریبی ۸۰۰ متر که بعضاً در منابع ذکر شده با احتساب این قسمت میباشد.
جنس این دیواره از نوع گرانیت متخلخل و به رنگ حنایی روشن است. از دیر باز قلهٔ علم کوه و دیوارهٔ آن مورد توجه کوهنوردان بوده است. نه تنها کوهنوردان ایرانی، بلکه کوهنوردان آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، ایتالیایی و… نیز بر روی مسیرهای متعدد این دیواره صعود انجام دادهاند. مسیر گردهٔ آلمانها-فرانسویها از اولین مسیرهای گشوده شده روی گرده این دیواره میباشد.
یخچالهای علم کوه
مجموع قلل تخت سلیمان در استان مازندران بخش کلاردشت حد فاصل دره طالقان و جنگلهای عباس آباد و شهسوار منطقهای بسیار سرد با قلل مرتفعی است که از آن میتوان به عنوان بزرگترین ناحیه کوهستانی یخچالی در ایران نام برد. مجموع یخچالهای علم کوه در ارتفاع حدودی 400 متر و در میان قلل گرانیتی تخت سلیمان شدهاند.
این یخچالها به نامهای سرچال، علم چال، تخت سلیمان، مرجیکش، خرسان، هفت خوان، چالون، شانه کوه و اسپلیت معروف هستند. به علت همین یخچالهای بزرگ دائمی، آب مصرفی در سرچشمههای متعدد آن یافت میشود.
مسیرهای صعود
با توجه به ارتباط علم کوه با کوههای اطراف و وجود دیواره و گرده، برای رسیدن به آن راههای بسیاری وجود دارد. مسیرهای رایج صعود به علم کوه را میتوان به دو مسیر کوهپیمایی جنوبی، یک مسیر کوهنوردی شمالی و یک مسیر دیوارهنوردی تقسیمبندی کرد.
مسیر جبهه جنوبی
مسیر کوهپیمایی که از رودبارک آغاز میشود و با گذر از ونداربن، تنگ گلو و حصار چال از سمت جنوبی به قله علمکوه میرسد، سادهترین مسیر صعود به قله است؛ که معمولا با شب مانی در دشت حصار چال همراه است.
مسیر جبهه شمالی
مسیر کوهپیمایی شمالی هم از رودبارک آغاز میشود و با گذر از ونداربن، پناهگاه سرچال، علمچال و گردنه سیاه سنگ از سمت شرق به قله علمکوه میرسد. این مسیر به عنوان یکی از سختترین مسیرهای کوهپیمایی در ایران محسوب میشود و غالباً با یک شب مانی در پناهگاه سرچال همراه است.
مسیر گرده آلمانها
مسیر کوهنوردی که از رودبارک آغاز میشود و با گذر از ونداربن، پناهگاه سرچال، علمچال و گرده آلمانها دقیقا از سمت شمال به قله علمکوه میرسد. این مسیر از لحاظ زمانی کوتاهتر از مسیر سیاه سنگ است ولی نیازمند ابزار فنی میباشد و مانند آن، غالبا با یک شب مانی در پناهگاه سرچال همراه است.
مسیر دیواره شمالی
مسیر دیوارهنوردی هم از رودبارک آغاز میشود و با گذر از ونداربن، پناهگاه سرچال، علمچال و دیواره شمالی به قله میرسد که با توجه به تعدد مسیرهای دیواره علم صعود متفاوتی خواهد بود.
وسایل مورد نیاز سفر
با توجه به نوع صعود و فصل موردنظرتان وسایلی که در کولهتان باید بگذارید متفاوت است. به طور کلی برای صعود تابستانه باتوم کوهنوردی، بلوز و شلوار بیس (لایه اول)، کاپشن و شلوار پلار (لایه میانی)، کاپشن و شلوار بادگیر یا گورتکس،کفش کوهنوردی مناسب فصل، گتر، جوراب پشمی، کلاه ضد طوفان، دستکش دوپوش، عینک آفتابی، کلاه آفتابی، چراغ پیشانی (هد لمپ) و طناب انفرادی ضروری است.
آدرس: استان مازندران، ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان کلاردشت