گردشبان (gardeshban.ir) :
فریبا کرمانی در یک گفتوگوی رادیویی با احصا و تشریح برخی از علل و عوامل اصلی ایجادکننده پدیده فرونشست زمین، برخی از مهمترین تبعات و تأثیرات این پدیده بر روی آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشور را برشمرد و با بیان اینکه در زمینه مقابله با این پدیده یک قانون مدون وجود دارد، خواستار انجام تکالیف قانونی مربوطه توسط نهادها و دستگاههای دولتی و تخصیص بودجه و منابع مالی لازم برای انجام تحقیقات مرتبط به جهت مقابله با این پدیده شوم شد.
وی با بیان اینکه اصلیترین علت وقوع فرونشست آثار تاریخی و باستانی، افت سطح آبهای زیرزمینی است، گفت: از نظر علمی به طور متوسط به ازای هر یک متر افت سطح آب، فرونشستی برابر با 5 سانتیمتر رخ میدهد.
معاون پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی جانمایی نادرست صنایع، حفر بیرویه چاهها، کشاورزی و کاشت بیرویه محصولاتی که برای رشد نیازمند آب زیاد هستند را عمدهترین عللی دانست که منجر به افت سطح آب و به تبع آن فرونشست زمین میشود و افزود: فرونشت زمین باعث ایجاد انحنا و اعوجاج در زیرساخت زمین و در نهایت ایجاد ترک و آسیب به بناها میشود که قاعدتاً اگر برای مقابله با آن اقدامی صورت نگیرد در آینده به وضعیت غیرقابل جبرانی خواهیم رسید.
این مقام مسئول با اشاره به وجود نشانههای متعدد از وقوع پدیده فرونشست زمین در تعداد زیادی از بناهای تاریخی کشور در شهرهای مختلف سراسر کشور، بیان کرد: در این زمینه یک قانون مدون وجود داشته و بر اساس آن دستگاهها و نهادهای دولتی مکلف به انجام اقدامات لازم به جهت مقابله با این پدیده و رفع آثار آن هستند که به نظر چندان تاکنون محل التفات و توجه نبوده است.
کرمانی با تأکید بر اینکه آثار ارزشمند تاریخی و به تعبیر دقیقتر میراث فرهنگی باید الزاماً حفظ و حراست شوند، تصریح کرد: فرونشست زمین یک تهدید بسیار جدی و عاملی آسیبزا و مضر برای آثار تاریخی و میراث فرهنگی کشورمان است و این انتظار وجود دارد که وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و به صورت مشخص معاونت میراث فرهنگی به عنوان نهاد متولی مربوطه به صورت جدی برابر با قانون، به این حوزه ورود کرده و در راستای محافظت از این آثار اقدام کند.
وی ادامه داد: متأسفانه شهر اصفهان که میزبان تعداد بسیاری زیادی از آثار تاریخی و باستانی کشورمان است از این نظر اوضاع بسیار نامناسبی دارد؛ در حالی که به واسطه ارزشمندی میراث فرهنگی، برای این آثار حریم تعیین میشود و این تعیین حریم نیز باید حتماً با توجه به مقوله احتمال فرونشست زمین انجام بپذیرد.
نشانههای فرونشست در آثار تاریخی چیست؟
معاون پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی در خصوص نشانههای و تأثیر پدیده فرونشست بر آثار میراث فرهنگی، اظهار کرد: معمولاً فرونشست باعث ایجاد ترکهای قائم یا افقی، دفرمه شدن دیوارها و تغییر شکل آن، ریزش تزئینات یک سازه و بنا، سستی و جدا شدن کاشیهای نما، جدا شدن خط تراز کف و مشاهده شکاف و ترک در مؤلفهها و اجزای چوبی موجود در محوطههای تاریخی میشود.
این مقام مسئول فرسایش تونلی و ایجاد فروچالهها در شهرهای تاریخی را نیز از دیگر تبعات و آثار فرونشست زمین دانست و عنوان کرد: این تبعات و آثار در روستاها و شهرهای تاریخی به صورت فرورفتگی موضعی، بروز شکاف در سطح زمین و نشست کاملاً محسوس سازهها و ساختمانها دیده میشود.
کرمانی در پایان با ابراز خرسندی از انعقاد تفاهمنامه بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی با هدف کنترل مبارزه با این پدیده، خاطر نشان کرد: امیدواریم با اقداماتی از این دست شاهد تغییر نگاه و ایجاد حساسیت بیشتر نسبت به موضوع فرونشست زمین و آثار نامناسب آن در بین سیاستگذاران و تصمیمگیران عرصه مدیریتی شده و به موازات آن نیز بتوانیم ضمن افزایش سطح آگاهیهای عموم مردم نسبت به این پدیده شوم و توسعه سطح آموزشهای ارائه شده با جذب و تخصیص بودجه و منابع مالی لازم، شرایط مقتضی به جهت انجام کار پژوهشی و مطالعات مرتبط برای مقابله با این پدیده را فراهم کنیم.