گردشبان (gardeshban.ir) : باغ فردوس تهران که محل موزه سینما نیز هست، در خیابان ولیعصر تهران نرسیده به میدان تجریش قرار دارد و در نیمه نخست سال و بهخصوص پاییز، یکی از بهترین مقصدهای عکاسی در پایتخت به شمار میرود. این جاذبه محیط دلانگیز و مملو از ظرفیتهای فرهنگی و هنری دارد و امیدواریم در عصر پساکرونا، مثل سابق، پاتوق عصرگاهی شماری از گردشگران خارجی و خریداران بلیط هواپیما تهران نیز گردد.
باغ فردوس کجاست؟
باغ فردوس یکی از دیدنیترین مقصدهای گردشگری هنری و فرهنگی شمال پایتخت است. از این نظر که محیط دلانگیزی در بهار و پاییز دارد و سرسبزی و معماری منظر آن سبب میشود تا گزینه خوبی برای عکاسی توریستهای داخلی و بینالمللی باشد.
باغ فردوس تهران، در محدوده شهرداری منطقه یک پایتخت قرار دارد. در خیابان ولیعصر شمالی واقع شده و نزدیک تجریش است. یعنی از میدان تجریش یا میدان قدس خیابان شریعتی تا باغ فردوس، پیاده نیز میتوان رفت. اگر قصد دارید به باغ فردوس تهران از طریق مترو تهران بروید، بایستی هر جای پایتخت که هستید وارد خط ۱ قرمز رنگ مترو شهر شوید و در ایستگاه تجریش، توقف کنید.
از ایستگاه تجریش که در ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار گرفته، بایستی به سمت میدان تجریش و ابتدای خیابان ولیعصر شمالی حرکت کنید و با تاکسی یا پیاده، عازم باغ فردوس شوید. اگر از سمت خیابان ولیعصر شمالی، عازم باغ فردوس میشوید، باغ فردوس در سمت چپ شما قرار دارد.
اگر از سمت میدان ولیعصر و میدان ونک به سمت باغ فردوس حرکت میکنید، باغ فردوس در سمت راست شما قرار دارد.
باغ موزه فردوس در شمال شهر تهران و در محلهای باصفا به نام باغ فردوس قرار دارد. این محله قاجاری از شمال به میدان تجریش ابتدای خیابان ولیعصر، از جنوب به توتونچی، از شرق به خیابان دربندی و از غرب به خیابان ولیعصر منتهی میشود.
برای عزیمت به باغ فردوس با اتوبوس، بایستی پس از رزرو آنلاین بلیط هواپیما ارزان به مقصد تهران، از طریق خطوط اتوبوسرانی BRT ولیعصر، در یک ایستگاه مانده به ایستگاه تجریش از اتوبوس پیاده شوید. خلاصه انواع و اقسام روش برای عزیمت به باغ فردوس در دسترس شما است. اما چون خیابان ولیعصر یک طرفه است و جای پارک خودرو بهسختی در دسترس خواهد بود، توصیه میشود که با وسایل حمل و نقل عمومی مثل تاکسی و اتوبوس و مترو عازم باغ فردوس شوید.
دقت کنید که هیچ ایستگاه مترویی نزدیک باغ فردوس نیست و نزدیکترین ایستگاه مترو، ایستگاه مترو تجریش واقع در خط ۱ مترو پایتخت است. البته شما میتوانید از ایستگاه مترو ولیعصر با اتوبوس بی آر تی عازم باغ فردوس شوید.
داستان باغ فردوس
باغ فردوس، حدود یک صد و هفتاد سال پیش در عصر محمد شاه قاجار که نوه فتحعلی شاه قاجار بود، بنا شد. او دستور دارد که در محله محمودیه امروزی، عمارتی مجلل برایش بنا شود تا در آنجا ساکن شود. آب و هوای این منطقه تهران نیز نسبت به کاخ گلستان، نگین کاخهای ایران، بهتر و مناسبتر بود. با مرگ محمد شاه قاجار، ساخت این عمارت نیمه کاره رها شد.
با ساخت کاخ برای محمد شاه، افراد دیگری هم دست به کار شدند تا در اطراف کاخ شاهانه، باغ و عمارتی برای خود بنا کنند. حسین علی معیرالممالک که از دامادهای فتحعلی شاه قاجار بود، باغ و عمارتی در محله باغ فردوس برای خود بنا کرد که اکنون آن را همگان به نام باغ فردوس میشناسند.
پس از درگذشت معیر الممالک، این باغ به پسر او که دوستعلی خان نام داشت، واگذار گردید. این میراث پدر، توسط پسری که هیچ علاقه به باغ نداشت، به فراموشی سپرده شد. او هر زمانی به ییلاق میآمد، خیمه خود را زیر درختان چنار باغ بر پا کرده و سنگهای مرمرش را نیز دور انداخت و در نمای عمارتی به نام امیریه یا مدرسه نظام فعلی استفاده کرد.
در نهایت یک تاجر اهل شیراز که حاجی میرزا حسین نام داشت، این باغ نیمه کاره را از دوستعلی خان خریداری کرد و نسبت به تعمیر و بازسازی آن اقدام نمود. پس از مرگ حاجی میرزا نیز افراد سرشناسی چون: میرزا حسین تهرانی، میرزا اسماعیل خان امین الممالک و محمد ولی خان سپهسالار تنکابنی، باغ فردوس را صاحب شدند.
محمد ولی خان سپهسالار تنکانبی، عمارت و باغ را آباد و قنات آن را دایر کرد و چند استخر و فواره نیز در جایجای باغ احداث نمود، اما ازآنجاییکه تجارتخانه طومانیانس از وی طلبکار بود باغ را به تصاحب خود درآورد. پس از چندی دولت وقت در مقابل وجهی که از طومانیانس طلبکار بود، آن را ضبط کرد و اراضیاش را متری دو تومان و سه تومان به کارمندان وزارتخانه فروخت. جایی که در سال ۱۳۸۱ شمسی تبدیل به موزه سینمای ایران شد، روزگار از باغهای اشرافی و اعیانی تهرانیها بود و اکنون هر مترش، چند میلیارد ریال قیمت دارد.
در دوران پهلوی اول و دوم باغ فردوس سرنوشت جدیدی به خود دید. در سال ۱۳۱۶، به دستور علی اصغر حکمت، وزیر معارف روزگار پهلوی، باغ فردوس خریداری، عمارت آن بازسازی و دبیرستان شاپور تجریش در آن دایر گردید. در دوران پهلوی دوم، این باغ به مکانی برای مدیریت جشنهای ۲۵۰۰ ساله اختصاص یافت.
پس از انقلاب اسلامی نیز، مدتی در اختیار صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. تا اینکه بنیاد سینمایی فارابی، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور و شهرداری تهران آن را برای موزه سینما در نظر گرفتند و سرانجام در شهریورماه سال هشتاد و یکم شمسی، باغ فردوس داستان جدید را آغاز کرد و به باغ موزه فردوس یا موزه سینمای ایران تبدیل شد تا سینمای ایران، بالاخره صاحب یک موزه در تهران باشد.
معماری باغ فردوس
زمانی که به باغ فردوس میروید، چنارهای سرسبز ورودی آن، نمایی خیرهکننده و چشمنواز دارد. دو مجسمه برنزی از سهروردی و ابن هیثم، در آن دیده میشود. باغ فردوس، مجموعهای بیست هزار متری است. ارزش این بنا، اکنون چند هزار میلیارد تومان است. با قیمت این باغ میتوان برخی از شرکتهای بورسی را کامل خریداری کرد. عمارت باغ فردوس، یک هزار مترمربع وسعت داشته و عرض بیست و شش متر و طول سی و چهار متر است.
شیب زمین باغ فردوس به اینگونه است که از شمال غربی، به سمت جنوب شرقی و تندی شیب بهگونهای است که کف طبقه نخست بنا با قسمت جنوبی باغ و سقف آن با قسمت شمالی هم سطح است. همه اتاقها و سالنها دارای گچبری زیبا بوده و شکوه مقرنسکاریها با شاخ و برگ را شاهد خواهید بود.
این باغ، به دلیل آنکه در طراحی و معماری آن، از اصول معماری باغهای ایرانی الهام گرفتهاند، زیبایی خیرهکنندهای دارد و یکی از مقصدهای عکاسی و گردشگری در شمال پایتخت به شمار میرود. باغ ایرانی، شهرت جهانی دارد و در فهرست یونسکو نیز به آن توجه شده است.
در طراحی باغ ایرانی، عناصر چهارگانه دیده میشود. آب، درخت، چهارگوش بودن و محیط باغ و کوشک میانی. در اکثر باغهای ایرانی از تبریز تا کرمان و اصفهان، چنین باغهایی دیده میشود که گوهر تابناک تاریخ و هنر این مرز و بوم به شمار میرود.
یکی از زیباترین جاهای دیدنی تهران و لوکیشنهای عکسبرداری پاییزی در شمال پایتخت، همین محوطه باغ فردوس تهران است. البته باغ ایرانی اطراف خیابان ملاصدرا نیز توصیه میشود.
وقتی به باغ فردوس میروید، شما با یک باغ تمام عیار ایرانی روبرو هستید. چون المانهایی چون درختان سرسبز، حوضهایی روبروی ساختمان، کوشک میانی که امروزه محل موزه سینما است، دیده میشود. چهارگوش بودن نیز در این باغ رعایت شده است و شما با محیطی مستطیل شکل روبرو هستید. مثل باغ شازده کرمانیها.
عکس بالا، نمایی دیدنی از پنجرهها و نمای کوشک میانی باغ فردوس تهران است که بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی تهران از این بخش باغ فردوس بسیار عکاسی میکنند و رد پایش در هشتگ باغ فردوس اینستاگرام قابلمشاهده است.
داخل عمارت باغ فردوس، موزه سینما است. جایی که میتوان تاریخ سینمای ایران را از اوایل قرن بیستم میلادی تا به امروز به نظاره نشست و تصاویری کمتر دیده نشده از پشت صحنه برخی از سریالها و فیلمهای سینمایی کارگردانان و بازیگران معروف سینمای ایران را تماشا کرد و حتی به تماشای فیلمهای روز سینمای ایران نشست.
کافه و رستورانهای خوب و مجهزی در باغ فردوس در دسترس است که انواع و اقسام غذا و نوشیدنی گرم و سرد ایرانی و فرنگی را در کنار صنایع دستی اقوام ایرانی به گردشگران تهرانی ارائه میکنند. اگر دنبال یک پاتوق هنری خوب هستید، باغ فردوس عین خانه هنرمندان ایران، جای خوبی برای گردشگری شهری هنری است.
عمارت زیبایی که در باغ فردوس واقع شده و از خیابان ولیعصر نیز دیده میشود، دو طبقه است. معماری این عمارت، سبک و سیاق دوران قاجار دارد و ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی است. با ورود به این باغ و در کنار آن، میتوانید یک روز دلانگیز بهاری یا پاییزی را سپری کنید و انواع و اقسام کافه و رستوران نیز در اطراف باغ در دسترس است. جایی خوب برای گذران ساعتی خوش با دوستان و خانواده و پیادهروی به سمت شمال خیابان ولیعصر برای تجریش گردی.
داستان موزه سینما باغ فردوس
ایده ایجاد موزه سینما، در شهریور سال هفتاد و سه، توسط مدیران مرکز توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران مطرح گردید اما در نهایت همانطور که در بالا گفتیم، در سال هشتاد و یک شمسی، عملیاتی شد و تهران، صاحب موزه سینما گردید.
این موزه با حضور مرحوم عباس کیارستمی، استاد عزتالله انتظامی (آقای بازیگر) و بازیگرانی دیگر، در سال هفتاد و هفت در خیابان لالهزار افتتاح شد. در نهایت با حمایت دولت سید محمد خاتمی و در دولت دوم اصلاحات، موزه سینما تاسیس شد. استاد انتظامی، نخستین مدیرعامل موزه سینمای ایران بود. مراسم تجلیل هنرمندان از اصغر فرهادی، برنده جایزه اسکار به خاطر فیلم جدایی نادر از سیمین در همین موزه برگزار شد. موزه سینما باغ فردوس از بخشها و تالارهای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
• تالار آغازگران موزه سینمای ایران: در این بخش همانطور که از نامش هویدا است با اولینهای سینمای ایران، تاریخچه سینما، تجهیزات فیلمبرداری، فیلمها و... آشنا میشوید.
• تالار معاصران موزه سینمای ایران: از دیگر تالارهای موزه سینما واقع در باغ فردوس تهران است که در واقع تالار معرفی هنرمندان معاصر سینما است و پرتره شخصیتهای مطرح در زمینه بازیگری، کارگردانی، آهنگسازی و تصویربرداری به نمایش گذاشته شده است.
• تالار بینالملل موزه سینمای ایران: جوایز هنرمندان افتخار آفرین در عرصه بینالمللی مانند عکس نخل طلایی کن عباس کیارستمی، شیر ونیز، خرس برلین و اسکار اصغر فرهادی و دیگر جوایز جهانی سینمای ایران و پوسترهایی از فیلمهای ایرانی راه یافته به جشنوارههای جهانی در این تالار جمعآوری و در معرض دید عاشقان سینمای ایران قرار گرفته است.
• تالار نامآوران موزه سینمای ایران: در این تالار تاریک، ناگهان با نور فلاش عکاسان و صدای تشویق حضار روبهرو میشوید و سپس با نامآوران هنر آشنا میشوید. تالاری چندرسانهای و محیطی جذاب است.
• بخش سینمای کودک و نوجوان: در این قسمت میتوانید عروسکهایی مثل کلاه قرمزی، پسرخاله و تصاویری از بازیگران و دست اندرکاران سینمای کودک را ببیند. باید به آن شخصیتهایی چون پشه ایرج طهماسب را نیز در آینده اضافه کرد!
• بخش سینمای دفاع مقدس: تصاویر مربوط به فیلمها، بازیگران، کارگردانها و عوامل اصلی فیلمهای جنگی کشور زینتبخش این تالار است.
• تماشاخانه: در تماشاخانه موزه سینما، با بازسازی سینماهای دهه ۳۰ و ۴۰ و تماشای نخستین تصاویر سینمای ایران به تاریخ سفر میکنید.
• بخش صدا و دوبله: در این موزه، نمایشگاهی به ابزارهای قدیمی صدابرداری، غرفه علی کسمایی؛ پدر دوبله ایران و لحظاتی از نخستین فیلمهای دوبله شده اختصاص داده شده است.
• اتاق علی حاتمی: اتاقی به نام سعدی سینمای ایران، استاد زنده یاد علی حاتمی نیز تعبیه شده است. شاهنشین عمارت باغ فردوس به کارگردان مشهور ایران؛ علی حاتمی اختصاص داده شده است و وقتی وارد آن شوید وی را میبینید که پشت میز تدوین فیلم حاجی واشنگتن به همراه عزتالله انتظامی، بازیگر نقش اول آن نشسته است.
• خانه فرهاد: با شنیدن صدای فرهاد وارد اتاق نمادین این خواننده نامی میشوید. یادگارهایی از وسایل شخصی، سازهای او و کتابهایش در این موزه نگهداری میشود.
یکی از بخشهای موزه سینما تهران، تالار دفاع مقدس است که تصاویری از یادگاران دفاع مقدس و پوستر فیلمهای معروف این ژانر سینمایی در این تالار به نمایش عموم درآمده است. در موزه سینمای باغ فردوس تهران، چهره و نام کودکانی که در سینمای ایران، نقشهای خاطرهانگیزی داشتند و اکثراً متعلق به دهه شصت است مثل علی کوچولو، به نمایش گذاشته شده است.
یکی از پرافتخارترین آثاری که در موزه سینمای باغ فردوس تهران وجود دارد و دیدنی است، نخل طلای جشنواره کن است که استاد عباس کیارستمی به خاطره فیلم طعم گیلاس آن را تصاحب کرد و در موزه سینما به نمایش عموم گذاشته شده است. این نخستین و تنها نخل طلایی جشنواره کن است که به یک کارگردان ایرانی اعطا شده است.
باغ فردوس دارای ۳ سالن سینما به نام فردوس و تمدن و سینماتوگراف است. کافه باغ فردوس و کتابفروشی از جمله امکانات در باغ فردوس است.
ساعت کار باغ فردوس و جاهای دیدنی اطراف باغ فردوس
ساعت بازدید باغ موزه فردوس تهران روزهای یکشنبه تا جمعه از ساعت ۱۰ تا ۱۸ است. ساعت کاری غرفههای فرهنگی و کافههای باغ فردوس همهروزه از ساعت ۹ صبح تا ۲۴ است.
هزینه ورودی باغ فردوس تهران برای بازدیدکنندگان داخلی پنج هزار تومان و بازدیدکنندگان خارجی سه هزار تومان است. بازدید گروهی و دانشجویی نیز سه هزار تومان است. این ارقام هرساله تغییر میکند.
در نزدیکیهای باغ فردوس جاهای دیدنی متعددی وجود دارد که میتواند تهرانگردی و گردش یک روزه شما را کامل کنند. شما میتوانید موزهگردیتان را با بازدید از موزه موسسه باستانشناسی دانشگاه تهران و موزه زمان تکمیل کنید و برای خرید به بازار تجریش بروید. زیارت از امامزاده صالح، شکم گردی در رستورانها و حتی پیادهروی نیز میتواند بخش دیگر از برنامه شما باشد.