گردشبان (gardeshban.ir) :
موزه قزوین یا موزه شهر که در سال ۱۳۸۴ افتتاح شد، نوعی موزه باستانشناسی به شمار میآید و در میان گردشگران بهعنوان یکی از جاهای دیدنی قزوین شناخته میشود. از اشیای موزه قزوین میتوان به بالاتنه مرد سومری از سنگ مرمر، تخت عروس، انواع در چوبی با تزیینات زیبا، سفالینههای تاریخی، نقاشی ناصرالدین شاه اشاره کرد.
آشنایی با موزه جالب و تماشایی قزوین
موزه قزوین که بهنام موزه شهر نیز شناخته میشود در سال ۱۳۸۴ خورشیدی در محدودهی دولتخانهی صفوی و نزدیکی کاخ چهلستون قزوین بازگشایی شد. این موزه در حقیقت موزهی باستانشناسی است و بالغ بر هفتهزار شی قدیمی و کمنظیر در آن نگهداری و نمایش داده میشود. این اشیا مجموعهی وسیعی از مجسمهها، زیورآلات، ظروف سفالی، سکهها، سنگها و دربهای قدیمی، وسایل جنگی و بسیاری دگر را دربرمیگیرد.
قدیمیترین اشیاء موزه پیکرهایی انسانی و یا جانوری است که دارای قدمتی بالغ بر ششهزار سال قبل از میلاد مسیح است. از دیگر آثار قابلتوجه این موزه میتوان بهسفالینههایی اشاره کرد که از دشت قزوین و تپههای باستانی آن کاووش شدهاند و دارای قدمتی بالغ بر ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است.
دشت قزوین از نظر جغرافیای باستانشناسی در حوزهی شمال مرکزی فلات ایران قرار دارد و یکی از مهمترین کانونهای شکلگیری اولین جوامع روستانشین ایران بهشمار میرود. شاخصترین محوطههای باستانی دشت قزوین، تپههای سهگانهی زاغه، قبرستان و سگزآباد است و حاصل حفاریهای گستردهای که در این مناطق انجام شده بسیار زیاد و بینظیر بوده است و بخش اعظمی از این یافتهها در موزهی قزوین نگهداری میشود.
هر چند آثار سفالی بینظیری از این مناطق بهدست آمده است اما شهرت دشت قزوین و تپههای سهگانه آن بهواسطهی آشنایی مردمان این منطقه با ذوب فلزات و ساخت اشیای فلزی است و در کاووشهایی که در سالهای ۱۳۴۷ خورشیدی در این مناطق انجام شده آثار فراوان و متنوع فلزی از جنس مس، مفرغ، آهن و طلا بهدست آمده است.
در موزهی قزوین بخشی از موزه بهآثار تمدنهای اسلامی در ایران اختصاص داده شده است از جمله این آثار میتوان به ظروف مینایی، زرینفام، فقاع سنگی و سفالی (فقاع نوعی نوشیدنی بوده و در ظروفی بههمین نام تهیه میشده است) صدفهای کتیبه-دار، شمشیرهای طلاکوب و بسیاری دگر اشاره کرد پیشینهی غالب این آثار به قرنهای سوم تا هفتم هجری بازمیگردد.
در این بخش همچنین یک تخت چوبی نگهداری میشود که پیشینهی آن بهدوران قاجار میرسد که یادآور رسم قدیمی و سنتی پاتختی است که هنوز در بعضی مناطق ایران از جمله برخی از شهرستانهای استان قزوین رایج است. مراسم پاتختی جشنی است که فردای روز عروسی برگزار میشود و در آن جشن، عروس بر تختی مینشیند و میهمانان هدیههایی را به او تقدیم میکنند.
اشیاء متحیرکننده در موزه قزوین
اشیای موزه قزوین شامل طیف وسیعی از مجسمهها، زیورآلات، ظروف سفالی، سکهها، سنگها، درهای تاریخی، وسایل جنگی، تخت عروس، قلمدان، صندوقهای قدیمی و غیره میشود که تعدادی از آنها مربوط به هزارههای سوم و اول قبل از میلاد هستند. قدیمیترین اشیای موزه را پیکرهایی انسانی یا جانوری تشکیل میدهند که قدمتشان به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد میرسد. سایر اشیایی که در موزه قزوین به نمایش درآمدهاند، مربوط به دوران اسلامی تا معاصر میشوند. از جمله این آثار، سکههای دوران اشکانی تا قاجار است که تعدادی از آنها بههمراه ظروف و اشیای زینتی و نظامی به نمایش گذاشته شدهاند.
این موزه بخشهای مختلفی دارد که هرکدام از آنها به یکی از دورههای تاریخی اختصاص یافتهاند. تنوع اشیای موزه بالا است و عمده آنها ظروف مفرغی (برنزی) و سفالی هستند. یکی از ارزشمندترین آثار موزه، بشقابی فلزی است که روی آن نقشونگارهایی از دوره ساسانی به چشم میخورد.
هنگام گشتوگذار در موزه با بالاتنه مرد سومری از جنس سنگ مرمر مواجه میشوید که به هزاره سوم قبل از میلاد تعلق دارد. بلندی این تندیس ۲۷ سانتیمتر است و قسمت پایین آن به احتمال زیاد در دوران باستان شکسته شده که با توجه به تناسب آن با بقیه بدن، حدود ۸۱ سانتیمتر بوده است.
در بخش مربوط به دوران اسلامی تا معاصر میتوانید شاهد درهای تاریخی که برای هر گردشگری جالب به نظر میرسند. این درها همگی مربوط به همین منطقه هستند. در گذشتههای دور اغلب درها از جنس چوب بودند و برای ایجاد حائل بین حریم داخل خانه یا محل کار از فضای بیرون ساخته میشدند. درها بهاندازه قامت انسان یا بزرگتر هستند که روی هرکدام تزیینات خاصی نظیر خاتمکاری، منبتکاری، نقاشی و رنگآمیزی به چشم میخورد. در موزه قزوین اطلاعات خاصی جز تاریخ ساخت درها در کنار آنها وجود ندارد.
یک تخت عروس چوبی زیبا نیز در این موزه قرار دارد که توجه بازدیدکنندهها را به سوی خود جلب میکند. پیشینه این تخت بهدوره قاجار میرسد و یادآور رسم قدیمی و سنتی پاتختی است که هنوز در بعضی مناطق ایران از جمله برخی از شهرستانهای استان قزوین انجام میشود.
از دیگر آثار قابلتوجه موزه قزوین میتوان بهسفالینههایی اشاره کرد که از دشت قزوین و تپههای باستانی آن یافت شدهاند و قدمتی بالغ بر ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد دارند. سفال لعابدار (مینایی) متعلق به قرن ۶ تا هفت هجری قمری و ریتون سفالی بهشکل گاو و شتر با قدمت ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ قبل از میلاد از جمله این آثار هستند. در ادامه میتوانید از تماشای پیکرک جانوری، خنجر و سرنیزه مفرغی متعلق به الموت (اندج) با قدمت ۷۰۰ تا ۱۳۰۰ قبل از میلاد و همین طور دبه باروت از جنس پوست، عاج و فلز و تپانچه تک لول از قرن ۱۳ هجری قمری لذت ببرید.
در قسمت خروجی موزه، نقاشی از ناصرالدین شاه مربوط به دوره قاجار نصب شده که اثری از محمد باقر نقاشباشی دهنوی سمیرمی است.