گردشبان (gardeshban.ir) : بنای عمارت سلطان بیگم تهران که در حال حاضر "خانه موزه بازار” نامیده می شود، متعلق به اواخر دوره قاجار است و در سال ۱۳۱۲ خورشیدی توسط خانم سلطان بیگم شجاعی به فرزندشان تقی شجاعی واگذار شده است که او هم بعدا در سال ۱۳۲۶ آن را به آقای نیر نما فروخته اند. براین اساس خانواده "نیرنما” تغییراتی را در ملک بوجود آورده اند، اما تالار آینه و حوض خانه را به دلیل وجود آثار تاریخی بدون کوچکترین تغییری حفظ نموده اند.
این بنا از بناهای اواسط دوران قاجار است که در ناحیه عودلاجان در محله عربها واقع بوده است. این بنا در میان مردم منسوب به عمه ناصرالدین شاه می باشد. ولی در این مورد سندی در دست نیست. این بنا در دو طبقه و یک زیرزمین و با مساحت تقریبی 600 مترمربع می باشد. یکی از قسمتهای جالب توجه این بنا تالار آئینه زیبای آن است که قدمت 150 ساله دارد.
از لحاظ معماری عمارت سلطان بیگم دارای پلانی U شکل است که ورودی آن در ضلع شرقی قرار داشته و در سه ضلع دیگر ساختمان هایی حول یک حیاط مرکزی شکل گرفتهاند.حیاط ساختمان به مانند گودال باغچهای در ترازی پایین تر از سطح کوچه قرار گرفته و دسترسی به آن از طریق ۱۳ پله در ورودی میسر میشود. در مقابل پلهها و در میان حیاط حوض مستطیل شکل کوچکی قرار گرفته است. در سه سمت حیاط ساختمان هایی با نمای آجری و پنجرههای چوبی قرار گرفته اند
بادگیرهای عمارت سلطان بیگم در بالای تالار آینه، واقع در مرکز ساختمان غربی قرار گرفته است. اتاقهای بادگیر در دو سمت تالار آینه قرار دارد که امروزه بسته و غیر قابل استفاده میباشند. با توجه به اینکه ساختمان در دورههای مختلف مورد استفاده افراد گوناگون قرار گرفته شده است، تغییرات داخلی زیادی به ساختمان تحمیل شده که شناخت سبک و سیاق طرح اولیه را دچار ابهام میکند.
تنها تزئینات با ارزش و با سابقه تاریخی موجود عمارت سلطان بیگم را در تالار آینه، واقع در سالن مرکزی ساختمان غربی میتوان یافت. آینه کاریهای زیبا یه اشکال قطار بندی و مقرنس به همراه نقاشیهای گیاهی و غربی(طرحهای الهام گرفته از نقاشی اروپایی که از دوره قاجار متداول شد از جمله مناظر طبیعی) بر روی گچ وآینه، همچنین پوشش سقف به صورت قاب بندیهای چوبی نقاشی شده و درهای چوبی منقش به طرحهای گیاهی که نشان گر ذوق و سلیقه معمار و هنر آن زمان بوده در این قسمت (تالار آینه)به چشم میخورد.
خانه موزه بازار یا خانه فرهنگ بازار تهران که در عمارت سلطان بیگم واقع شده است، درواقع کتابخانه ی بازار تهران است که قریب به 6000 جلد کتاب با موضوعات موزه و بازار در آن وجود دارد.
آدرس: خیابان امیرکبیر، نرسیده به میدان امام خمینی، خیابان ناظم الاطبای جنوبی، کوچه حشمتی، کوچه کمالی پلاک 20
بهترین دسترسی: مترو امام خمینی
روزها و ساعات بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۴عصر . پنجشنبه ها تا ۱۲ ظهر و جمعه ها تعطیل است.
بهای بلیت: برای همه بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی رایگان.