گردشبان (gardeshban.ir) :
کلماتی از زبان «گمشده» که بیش از ۳۰۰۰ سال پیش استفاده میشد بر روی یک لوح گلی باستانی در ترکیه کشف شد.
باستانشناسان این لوح را در اوایل سال جاری در حفاریBoğazköy-Hattuşa در شمال مرکزی ترکیه و پایتخت هیتیها که از حدود ۱۶۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد زندگی میکردند و امروزه یکی از سایتهای میراث جهانی یونسکو است، کشف کردند.
باستانشناس مؤسسه باستانشناسی آلمان، هزاران لوح گلی را که به خط میخی نوشته شده در این محل کشف کردهاند. بیشتر الواح کشف شده در بغازکوی-هاتوشا به زبان هیتیها نوشته شده است، اما تعداد کمی از آنها شامل کلماتی از زبانهای دیگر است، ظاهراً دلیل امر از آن جهت است که هیتیها به آیینهای مذهبی خارجی علاقهمند بودند.
به نظر میرسد که برخی از این الواح به زبانی ناشناخته روی یک لوح گلی نوشته شده که به زبان هیتی نیز در توضیح چیستی آن مطالبی ثبت شده است و معلوم است که یک متن آیینی است. به نظر میرسد که آنها از یک مراسم مذهبی خارجی احتمالا از چین هستند که توسط کاتبان هیتی نوشته شده است.
محققان هنوز نمیدانند این تبلت چه میگوید و تا زمانی که به طور کامل مطالعه نشده باشد، هیچ عکسی از تبلت منتشر نمیکنند. اما آنها مشخص کردهاند که این زبان متعلق به گروه آناتولی از خانواده زبانهای هند و اروپایی است که زبان هیتی نیز به آن تعلق دارد. سایر زبانهای باستانی منطقه از جمله اکدی، عبری و آرامی به خانواده زبانهای سامی تعلق دارند.
هیتیها به طور منحصربهفردی به ثبت آیینها به زبانهای خارجی علاقه داشتند. حتا نشانههایی از آداب و رسوم به زبانهای خارجی و سایر زبانها نیز در الواح بغازکوی-هاتوشا بدست آمده است. چنین متون آیینی توسط کاتبان هیتی نوشته شده و منعکس کننده سنتهای مختلف آناتولی، سوریه و بین النهرین و سایر تمدنهای دارای زبان در آن دوره است. این آیینها نگاههای ارزشمندی به مناظر زبانی کمتر شناختهشده آناتولی اواخر عصر برنز ارائه میدهند، جایی که نه تنها به زبان هیتی صحبت میشد.
امپراتوری هیتی یک قدرت بزرگ در شرق مدیترانه در طول عصر برنز بود که از حدود ۱۶۰۰ قبل از میلاد تا حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد بر بیشتر آناتولی (ترکیه امروزی) و سوریه کنونی حکومت میکرد.
هاتوشا در حدود ۱۶۰۰ قبل از میلاد پایتخت هیتیها شد. بیش از ۱۰۰ سال کاوشهای باستانشناسی در این مکان، یک شهر باستانی وسیع را در آنجا نشان داده است.