گردشبان (gardeshban.ir) : کرمانشاه یکی از شهرهای ایران است که حرف های بسیاری را در زمینه تاریخ و فرهنگ کشور برای گفتن دارد و به عنوان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های تاریخی در دنیا شهرت یافته است. کرمانشـاه با داشتن بیش از 5000 اثر دیدنی به عنوان اولین پایتخت گردشگری جهان اسلام از سوی سازمان ملل انتخاب شد و همچنین سومین شهر از لحاظ گردشگری بعد از شهرهای شیراز و اصفهان می باشد.
طاق گرا (Taq-e Gara) یا طاق شیرین یک اثر باستانی در ایران، مربوط به دوره ساسانیان است. این طاق را باستان شناسان مانند یک ایستگاه مرزی تشخیص دادهاند. این اثر در گردنه پاتاق بر سر راه کرمانشاه به سرپل ذهاب و در ۱۵ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در کنار راه باستانی سنگفرشی بنا شده که فلات ایران را به بینالنهرین ارتباط میداده است. به علت تغییر مسیر، این راه و بنای تاق گرا اکنون در شیبهای پائین جاده آسفالته قرار گرفته است.
تاریخچه
در مورد زمان ساخت این بنا اختلاف نظرهایی وجود دارد برخی آن را به دوره اشکانی و برخی دیگر آن را به دوره ساسانی نسبت میدهند. اما آنطور که از مدارک باستان شناسی به دست آمده ظاهرا این بنا در اواخر دوره ساسانی و احتمالا زمان حکومت خسرو دوم (۶۲۸–۵۹۰م) ساخته شده است.
اگرچه تاکنون کارکرد واقعی این بنا مشخص نشده است، اما برای آن کارکردهای متفاوتی از جمله «یادگار احداث راه کاروانرو»، «توقف گاه موکب شاهی»، «اریکه سلطنتی»، «پاسگاه مرزی» و «بنای یادبودی از پیروزی» ذکر کردهاند.
معماری طاق گرا
از نظر معماری، بنای تاقگرا، فضای ایوان مانندی است که تماما از سنگ ساخته شده است. این بنای مستطیل شکل به ابعاد 4.86 در 7.70 متر است که ورودی آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگفرش باستانی است. دیوارهای داخلی این بنا به وسیله نقوش هندسی حجاری شده است.
از لحاظ ساختاری، این بنا به وسیله بلوکهای سنگی ساخته شده است که به صورت مکعب مستطیل تراشیده شدهاند. مصالح داخلی دیوارها نیز از لاشه سنگ و ملات گچ است. دیوارهای جناحین این بنا تا حدودی بلندتر ساخته شدهاند تا بتوانند سقف تاق را کاملاً مسطح نمایند.
ارتفاع کف بنا از سطح زمین 1.20 متر و ارتفاع از کف تا لبه قوس 5.92 متر و از لبه قوس تا زیر گیلویی اول 1.20 متر است. همچنین بلندی افریز اول ۶۰ سانتیمتر است که بر روی آن یک ردیف بلوک سنگی ساده به بلندی ۴۵ سانتیمتر قرار گرفته است. بر روی این بخش، سنگهای تزئینی افریز دوم قرار دارد. همچنین در بالاترین بخش بر روی لبه بام بنا، یک ردیف کنگره به ارتفاع ۹۲ سانتیمتر قرار گرفته است؛ بنابراین ارتفاع بنا از سطح زمین تا بالاترین نقطه 11.70 متر است. همچنین عرض دهانه طاق 4.10 متر و عمق آن 3.10 متر میباشد.
دسترسی
برای دیدن این اثر، حدود ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی معروف پاتاق وارد جاده فرعی در سمت چپ جاده اصلی شده و پس از طی مسافتی حدود ۵۰۰ متر میتوان به محل مورد نظر رسید. ریشه ایل لک زبان گراوند نیز از این منطقه است چنانچه افرادی از این ایل در روستاهای اطراف این اثر باقی مانده اند. خوب است بدانید که نام این سازه در فهرست آثار ملی کشورمان نیز به چشم میخورد.
آدرس: استان کرمانشاه، حدفاصل جاده کرمانشاه به سرپل ذهاب، ۱۵ کیلومتری سرپل ذهاب، گردنه پاتاق
ساعت بازدید: همه روزه 24 ساعته
هزینه بازدید: رایگان