گردشبان (gardeshban.ir) : دهدشتی کی از شهر های استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. این شهر مرکز شهرستان کهگیلویه است. شهر دهدشت در قسمت گرمسیری استان واقع شدهاست و تابستانهایی گرم و زمستانهایی سرد دارد. شهر دهدشت همچون تصویری که به دونیمه تقسیم شدهاست دو بخش بافت قدیمی و جدید دارد.
بافت نوین که در دهه ۴۰ شمسی پایهگذاری شدهاست، ساختمانهایی با مصالحی همچون آجر، بتن و فوم دارد و بافت قدیم که چند صد سال تاریخ را در خود جای داده، بیشتر با مصالح گچی و ساروج ساخته شدهاست.
شهرستان کهگیلویه(دهدشت) با داشتن جاذبه های تاریخی و طبیعی، هر ساله گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری را از نقاط مختلف کشور به سوی خود می کشاند، در این بین شهر تاریخی”بلاد شاپور” و آبشار طبیعی "کمر دوغ” و "کوه خائیز”و ” چشمه بلقیس” و تنگه میرزا ، پذیرای گردشگران بیشتری خواهند بود.
پل قلعه دختر
پل تاریخی قلعه دختر، بر روی رود مارون پر آبترین رود کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است. مصالح به کار رفته در ساخت این پل از آهک و ساروج هستند. پل به شکل و سبک معماریهای دوران ساسانی است. این پل سالیان درازی معبر کاروانهای بزرگ تجاری و سیاحان و لشکریان بود. زیرا منطقه دشمن زیاری (توابع شهرستان کهگیلویه) برای عبور و تردد کاروانها بسیار امن بوده است. بر اثر طغیانهای مکرر رود مارون کمکم بخشهایی از پل فرو ریخت اما هنوز بقایای آن بر روی رودخانه برجا مانده است.
حمام تاریخی کهیار
حمام تاریخی کهیار در غرب بافت تاريخي شهر دهدشت و در مجاورت كاروانسرا واقع شده است. بنا شامل گرمخانه، میان در و رختكن است و ورودي آن در بخش جنوبي تعبيه شده است. ورودي به شكل زيبا و با اجراي مقرنسكاري ساخته شده است. بعد از گذشتن از راهرو وارد بخش رختكن ميشويم. اين بخش از يك حوض بزرگ در زير گنبد اصلي و دو حوض كوچكتر تشكيل شده است. دور تا دور حوض مركزي را سكويي كه در داخل آن مكاني براي گذاشتن كفش و لباس تعبيه شده بود، فرا گرفته است. كف رختكن از سنگهاي بزرگ پوشانده شده است. حوضها با ساروج و گچ و سنگ ساخته شده و از طريق لولههاي تمپوشهاي به همديگر راه پيدا ميكرده است.
انبار هیزم، آتشدان و تون حمام در پشت گرمخانه واقع شده است که هوای گرم آتشدان پس از طی مسیر گربه روهای زیر گرمخانه از طریق کانال هایی به پشت بام حمام هدایت می شده اند و باعث گرم شدن کف و بدنه حمام می شده است. حمام تاریخی کهیار در مالکیت سازمان میراث فرهنگی است و ۱۲۰۰ متر مربع مساحت دارد. این بنا به شماره ۳۵۵۵ در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است.
بلاد شاپور
بافت تاریخی شهر دهدشت مهمترین و کهن ترین اثر تاریخی در این شهرستان است که گنجینه ای از معماری اسلامی دوران صفویه به شمار می رود.این بافت که بر اساس دست نوشته های تاریخی به دستور اردشیر بابکان و به یاد فرزندش "شاپور”، "بلاد شاپور” نام گرفت، در ضلع جنوبی شهر کنونی دهدشت به وسعت 50 الی 60 هکتار قرار گرفته است. بلاد شاپور شهری مذهبی و تاریخی است که در آمیختگی هنر و مذهب باعث خلق شاهکارهای شگفت انگیزی در آن شده است. وجود هفت امامزاده، دو مدرسه، یک کاروانسرا، چهار مسجد، بازاری بزرگ و منازل مسکونی گواه بر این مطلب است.
این شهر که روزگاری پر رونق را پشت سر گذاشته دارای برج و بارو و ارگ بوده که هم اکنون بخشهایی از آن باقی مانده است. نگاهی به جغرافیای محل نشان می دهد که این شهر به واسطه قرار گرفتن بر سر راه پایتخت صفویان به بنادر جنوبی و نیزنزدیکی به شهر ارجان یا بهبهان کنونی نقش موثری در تجارت آن زمان ایفا می کرده است. بافت این شهر شامل حمام، کاروانسرا، حمام ارگ، آب انبار، کاروانسرا، مسجد جامع، مسجد مورک، بازار، تجارتخانه و مأمن امامزادگانی مانند امامزاده پیرغازی(ع) و امامزاده جابر(ع) است.
کتیبه تنگ پیرزال
از دیگر آثار تاریخی شهرستان کهگیلویه می توان به "کتیبه تنگ پیرزال” اشاره کرد که در فاصله 17 کیلومتری از شهر دهدشت در دهانه تنگه ای قرار دارد تاریخ آن به 1296هجری شمسی برمی گردد و با خط ثلث نوشته شده است.این کتیبه اشاره به عبور اعتمادالدوله حاکم وقت کهگیلویه و بهبهان در دوره قاجاریه دارد که به طول شش کیلومتر ادامه دارد.
آبشار کمر دوغ
آبشار کمردوغ در قلعه رئیسی مرکز بخش چاروسا از توابع شهرستان کهگیلویه در زمره زیباییهای طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد به شمار میرود اما برای گردشگران ناشناخته مانده است. این آبشار که نزدیک به ۱۰۰ متر ارتفاع و بیش از ۶۰ متر عرض دارد در ۱۰ کیلومتری قلعه رئیسی مرکز این بخش واقع شده است. برای رفتن به چاروسا باید جادههای پرپیچ و خم کوهستانی را از میان جنگلهای بلوط در شمال شهر دهدشت به طول ۷۰ کیلومتر طی کرد.آبشار کمردوغ در تمام فصول سال دارای آب است و به آن لقب عروس آبشارهای ایران را دادهاند. این آبشار با عرض بیش از ۶۰ متر یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی کهگیلویه و بویراحمد است که نامش در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
روستای شیخ هابیل
روستای شیخ هابیل از توابع بخش سرفاریاب چرام در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال شرق دهدشت در استان کهگیلویه وبویراحمد واقع شده است.