گردشبان (gardeshban.ir) :
ام البنین اصلی شهرکی، کارشناس میراثفرهنگی سیستان و بلوچستان در یادداشتی نوشت: چهارشنبه سوری جزو آیینهای دیرینه و کهن مردمان ایران زمین است که در هر منطقه و بخش نیز سنتهای بومی خاص خود را دارند که همه آنها ریشه در آداب، سنن و فرهنگ دارد.
آنچه بر همه لازم است حفظ این آیینها با همان سیره و سنت قدیمی است که نسل به نسل منتقل شده و بیانگر تاریخ کهن این مرز و بوم است اما طی سالهای گذشته برخیها خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ناآگاهانه با سلسله کارهایی که انجام میدهند در حال وارد کردن خدشه به این فرهنگ اصیل در شب چهارشنبه سوری هستند.
رفتار خشونتآمیز و مغایر با عرف و منش جامعه نظیر آنچه که امروزه تحت نام چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم، در هیچکدام از این آیینها دیده نمیشود. بهتر است بگوییم، کسانی که با منفجر کردن ترقه و پراکندن آتش سلامتی مردم را هدف میگیرند، با تن دادن به رفتاری آمیخته به هرج و مرج روحی، آیین چهارشنبه سوری را تحریف کردهاند.
امیدواریم با خواندن این مطالب، زیبایی این رسم کهن ایرانی را با انجام کارهای خطرناک و استفاده از وسایل خطرناک آتشبازی خراب نکنند. با امید به چهارشنبه سوری زیبا، فرهنگساز و به دور از هرگونه خطر احتمالی چرا که یافتههای پژوهشی نشان میدهد تمامی آیینها و یادمانهایی که مردم ایران در هنگامه گوناگون بر پا میداشتند و بخشی از آنها همچنان در فرهنگ این سرزمین پایدار شده است، با منش، اخلاق و خرد نیاکان ما در آمیخته بود و در همه آنها، اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، نبرد با اهریمنان در قالب نمادها، نمایشها و آیینهای گوناگون نمایشی گنجانده شده بود.
در سالهای گذشته ارگانهای ذی ربط اقدام شایستهای انجام می دادند و در یک مکان عمومی کنترل شده علاقهمندان را جمع و با روشن کردن آتش و اجرای موسیقی سنتی داشته و ضمن پاسداشت سنت نوروزی از یک معضل اجتماعی نیز جلوگیری میکردند.
تمام آیینهای ایرانی با آیینهای اسلامی تلفیق و آمیزهای زیباتر از پیش خلق شد و پیش روی مردم قرار گرفت و مردم نیز این فرهنگ غنیتر شده را با آغوش باز پذیرفتند حال اینکه خراب کردن بسیار آسانتر از ساختن بود ولی دانشمندان اسلامی میدانستند «گمگشتگی فرهنگی و تاریخی» چه عوارضی برای ملت بیهویت به بار خواهد آورد.
اکنون چهارشنبه سوری پایان سال در حال تبدیل شدن به یک معضل اجتماعی و انسانی میباشد که جان و روان انسانها را در وهله اول هدف قرار داده است. متاسفانه در سالهای اخیر مراسم چهارشنبه سوری شکل سنتی خود را از دست داده و تبدیل به بازیهای خطرناک با مواد منفجره و محترقه شده است.
مواد محترقهای که در زمان انفجار علاوه بر تولید صدای بسیار گوشخراش و آزارنده، آسیبهای جدی به چشم، دست و سایر قسمتهای بدن وارد میکنند. در برخی نقاط سیستان وبلوچستان نیز چند سالی است که برنامههای سنتی، جای خود را به شادیهای کاذب و مخرب دادهاند. شادیهایی از جنس ترقه، انفجار، گاز بیهوده موتور سیکلتها و پیامد آن آلودگیهای صوتی و صدمات محیطی نظیر تخریب چمن و فضای سبز پارکها و خطر نابودی زیست محیطی و همچنین پخش شدن مواد شیمیایی و بوی باروت در فضا و کلی پیامدهای منفی دیگر است اما نکته قابل توجه در این میان صرف هزینههای گزاف جهت خرید مواد محترقه است.
با تمامی این تفاسیر به این جا میرسیم که ای کاش نهاد و یا ارگانی متولی برگزاری مراسمی منظم و با شکوه باهدف اعتلای فرهنگ ایرانی اسلامی شود که تفکر و دیدگاه خانوادهها را به سمتی سوق دهد که ضمن آشنایی صحیح با آیینهای کهن ایرانی و سنتهای گذشته به جوانان نیز بیاموزد که به جای صرف هزینههای مالی فراوان چندصد میلیونی، از آن سرمایه در راستای رضای خدا استفاده کرده و در آستانه سال جدید ایتام، نیازمندان و خانوادههای بیبضاعت را دریابند.