اسفراین مرکز شهرستان اسفراین در استان خراسان شمالی می باشد. این شهرستان در حاشیه جنوبی کوه های آلاداغ که خود در امتداد شرقی رشته کوه البرز قرار دارد و در قسمت جنوبی به ارتفاعات جغتای میپیوندد. اسفراین دارای نقاط تاریخی فراوانی میباشد و بیش از ۲۵ بقعه از بزرگان و امام زادگان در این شهرستان وجود دارد. همچنین این شهر مشاهیر فراوانی را در خود پرورش داده است. یکی از جاذبه های این شهر پارک ملی سالوک است.
پارک ملی سالوک (Salouk National park) در شمال غربی اسفراین در استان خراسان شمالی و ۲۰ کیلومتری اسفراین قرار دارد و دارای تنوع مطلوبی در گونههای گیاهی و جانوری میباشد. این منطقه حفاظت شده پس از شناسایی و معرفی به شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده سالوک معرفی میگردد و در سال ۱۳۵۷ منطقه امن سالوک انتخاب گردید و پس از ۱۳ سال قرق و حفاظت کامل از منطقه که سبب رشد و غنای طبیعی آن گشت، در سال ۱۳۸۱ به خاطر ویژگیهای با ارزش اکولوژیکی آن به سطح پارک ملی ارتقاء یافت.
وسعت پارک ملی سالوک ۸۲۳۱ هکتار و وسعت منطقه حفاظت شده سالوک ۱۱۶۷۷ هکتار میباشد. در این منطقه درههای زاری، جوزی و چهار برج جنگلهای پراکنده مشهود است. دره توی سالوک با طول حدود ۱۵ کیلومتر دارای ۱۵ چشمه دایمی به صورت نهر است.
این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش است و جاذبههای گیاهی مانند گلابی و آلوچه وحشی، زرشک، قرهمیغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا کرکو، گز انجیر و گردو است.
اقلیم منطقه
پارک ملی و منطقه حفاظتشده سالوک از نظر ژئومورفولوژی به دو واحد کوهستانی و دشت تقسیم میشود. دوسوم وسعت منطقه را مناطق کوهستانی و حدود یکسوم آن را دشت فرا گرفته است. اختلاف ارتفاع بین پستترین نقطه منطقه در دشت جنوبی (۱۲۱۰متر) و مرتفعترین نقطه در کوهستانهای جنوب (۲۷۲۰ متر) به حدود ۱۵۱۰ متر میرسد و این اختلاف ارتفاع اکوسیستمهای متنوعی را در این منطقه ایجاد کرده که به تبع آن بر تنوع زیستی منطقه افزوده شده است.
پوشش گیاهی و جانوری
پوشش گیاهی منطقه ارس، زرشک، افدرا، گوجه وحشی، درمنه، گون، زالزالک، نسترن وحشی و کلاه میرحسن میباشد. تیپ غالب گیاهی در این منطقه شامل درمنه، گون و انواع گرامینهها میباشد. در این منطقه گیاهان باریجه، زیره سیاه، آویشن، علف چای و کاکوتی یافت میشود که ارزش صنعتی یا داروئی دارند.
پستانداران منطقه عبارتند از: آهو، گرگ، قوچ و میش اوریال، کل و بز، پلنگ، کفتار، روباه، گراز، خوک وحشی، شغال، تشی، خرگوش، سمور، سنجاب زمینی و گورکن. همچنین پرندگان منطقه عبارتند از: کوکر، چکاوک، کبک، تیهو، باقرقره، سسک و جغد.
دیدنی های پارک ملی سالوک
قلعه سالوک یا سعلوک
بنای تاریخی قلعه صعلوک (به احتمال قوی معرب سالوک ) دژی استوار بر جبهه جنوبی ارتفاعات سالوک است که که قدمت آن به قرون ۶-۷ هجری میرسد و در متون تاریخی مختلف از آن یاد شده است. این قلعه بر فراز یک صخره منفرد با دیوارههای پرتگاهی ساخته شده که تسخیر آن را بسیار دشوار ساخته است. در داخل قلعه بقایای تاسیسات مختلف مانند انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب، زندان و محل سکونت فرمانده قلعه و افراد دیگر وجود دارد که روی هم رفته مساحت قلعه را به بیش از یک هکتار میرساند. قلعه صعلوک از نظر وسعت و موقعیت بسیار صعبالعبور و یکی از برجستهترین قلاع نظامی دوره اسلامی در شمال خراسان است.