gardeshban.ir

راه باستانی تنگه گاوشمار در شهرستان دلفان، روستای میریگ جنوبی، محله تنگ گاشمار واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است.

راه باستاني تنگ گاوشمار در شهرستان دلفان نشانه‌اي روشن و دقيق از پيشينه كهن و درخشش هنرمندان ايرانی در حوزه راهسازي در دوره‌هاي گذشته و باستان است. اين راه يكي از محورهاي ارتباطي باستاني ايران است و بخشي از راه شاهي معروف بين همدان و شوش به شمار می‌رفت كه ارتباط دو پايتخت زمستاني و تابستاني هخامنشيان را در گذشته ميسر مي‌كرد.

استان لرستان با پیشینه كهن و موقعیت راهبردی خود و به خاطر قرار گرفتن در مسیر هگمتانه – شوش و نیز بر قراری ارتباط با بین النهرین همواره در طول تاریخ به عنوان یكی از مهمترین گذرگاه های شمال به جنوب كشور مطرح بوده و این استان در دوره مادها، هخامنشی، ساسانی و اسلامی در مسیر همگتانه ـ شوش در موقعیت حساس و ویژه ای قرار داشته است.

گاوشمار از دو كلمه گاو و شمار تشكيل شده كه بنا بر روايات محلي به واسطه اينكه گاوها در زمان‌هاي قديم به صورت تك تك از اين تنگه عبور مي كردند به تنگ گاو شمار مشهور شده است.

راه باستاني تنگ گاو شمار كه در اصطلاح محلي به گاشمار معروف است يكي از جاذبه‌هاي تاريخي شهرستان دلفان است كه بيانگر اهميت تاريخي و اقتصادي اين منطقه در گذشته‌هاي دور است. اين راه باستانی در 54 ‪كيلومتري جنوب غربي نورآباد مركز شهرستان دلفان و در روستاي گنجره (دهستان ميربگ جنوبي) واقع شده است که در نقشه‌هاي جفرافيا از آن با نام تنگ معشوره ياد می‌شود.

نقطه شروع این راه از طریق دره گنجنامه همدان شروع و پس از گذر از دشت تویسرکان – نهاوند و دلفان از طریق تنگ گاشمار به کوهدشت – پلدختر و سرانجام به دشت خوزستان می‌رسد.

رودخانه خروشان كشكان كه از تلاقی دو رودخانه رضاویس و كاكارضا بوجود آمده طی هزاران سال جریان راهی را در دل قله سفید كوه برای خویش باز كرده كه راه باستانی گاوشمار با ارتفاع ‎ 10متر به موازات بستر آن ایجاد شده است. این راه باستانی با استفاده از قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و ملاط گچ و احتمالا درصدی آهک ساخته شده و با استفاده از سنگ‌های پاکتراش تیره نماسازی شده ‌است.

طول دقیق این جاده با توجه به تخریب بخشی از آن بر اثر سیلاب مشخص نبست ولی با توجه به شواهد موجود طول آن در این منطقه۶۰۰ متر بوده که اکنون حدود ۴۰۰ متر باقی است، عرض این راه نیز بین چهار تا هفت متر است که بنا به موقعیت تنگه تغییر کرده ‌است.

بومی‌های این منطقه از این راه به اسم گوری (قدیمی) و راه کبری هم نام برده‌اند، اما نام منطقه و روستایی به‌نام گنجدره موید این مطلب است که در روزگاران قدیم نام دیگر این راه گنج‌ره بوده است.