gardeshban.ir

این دهکده در سال ۷۷۷ میلادی تأسیس شد و به دلیل رفت‌وآمد همیشگی تجار و زائران که حین حرکت به‌ سوی مکه از آن می‌گذشتند، سریعاً ساخته شد و رونق گرفت. این رفت‌ و آمد باعث شد تا کتابخانه‌های صحرایی نیز در دهکده ساخته شوند؛ این کتابخانه‌ها انبار کتاب‌های خصوصی‌ای بودند که مسافران با مطالعه‌شان درباره دین، نجوم، ریاضیات و حقوق می‌آموختند. تا دهه ۵۰ میلادی بیش از سی مورد از این کتابخانه‌ها که مالک آن‌ها خانواده‌ها بودند، به عموم مردم خدمت‌رسانی می‌کردند، اما پس‌ از آن، خشک‌سالی تعداد این کتابخانه‌ها را به‌شدت پایین آورد. در حال حاضر پنج کتابخانه در دهکده شنقیط باقی مانده‌اند و هزاران متن در آن‌ها وجود دارد که طبق سنت‌ها از آن‌ها نگه‌داری می‌شود.

متأسفانه با اینکه در سال ۱۹۹۶ شنقیط به‌عنوان یکی از میراث‌های جهانی یونسکو شناخته شد، اما این متن‌های گران‌بها هنوز در معرض خطر هستند. کتابدارها همواره با شن و هوای خشک صحرای بزرگ آفریقا مواجه می‌شوند و نبود گردشگر در این منطقه به دلیل مسائل امنیتی، موجب شده است تا ۳ مورد از این کتابخانه‌ها به‌طور منظم فعالیت نکنند و باز نشوند. دولت بارها سعی کرده است تا در نگهداری از این دست‌نوشته‌ها مداخله و کمک‌رسانی کند، اما نتوانسته است سنت چند هزارساله‌ی نگهداری از کتابخانه‌ها را که نسل به نسل منتقل شده است، بشکند.

سیف الاسلام، مدیر یکی از کتابخانه‌های منطقه به خبرگزاری گاردین گفت: «سال‌هاست که دولت سعی داشته است تا به این متون دست پیدا کند. اگر شما بودید آیا دست یا پای خود را با کسی به اشتراک می‌گذاشتید؟ این کتابخانه بخشی از وجود ماست.»

خوشبختانه از آنجایی‌که اقداماتی برای افزایش امنیت منطقه صورت گرفته است، اخیراً برخی از گردشگران برای بازدید از این جاذبه‌های گران‌بها به این مکان سفر کرده‌اند. بسیاری از کسانی که به صحرای بزرگ آفریقا سفر می‌کنند، علاوه بر بازدید از شنقیط، از میراث‌های یونسکوی پیرامون آن در مناطق وادان، تیشیت و ولاته نیز دیدن می‌کنند.