گردشبان (gardeshban.ir) : مردم روستا قاسم آباد در استان همدان قناتهای روستا خود را احیا کردند آنها با تلاش دهیار و شورای روستا تصمیم گرفتند تا بخشی از میراث تاریخی و میراث ناملموس خود را نه تنها برای خود بلکه برای مردم شهر و استان همدان حفظ کنند و آن را به جهانیان نیز نشان دهند. تلاش آنها منجر به لایروبی از این قنات ها شد. دو دهه بود که هر ۳ رشته قنات روستا از مدار بهرهبرداری خارج شده بودند و زمینهای آنها با پساب آبیاری میشد. یکی از برنامههای توسعه روستا، حل این مشکل بود.
بنابراین لایروبی یکی از بزرگترین رشته قناتها را انجام دادند. محمدهاشم پاکیزه که تحصیلاتش در حوزه گردشگری است و خودش یکی از فعالان این صنعت است و در عین حال دهیاری روستا را هم برعهده گرفته، گفت: تا اواخر سال ۹۴ به این قناتها سرکشی میکردم بعد از دو سالونیم پیشرفت متوجه شدم که این قنات از لحاظ کالبدی بسیار ویژه است.
او توضیح داد: معمولا قناتها دارای ارتفاع و عرض کمی هستند به نحوی که یک فرد به سختی در آن تردد میکند اما قنات روستا سه متر ارتفاع داشت حتی برخی جاها این میزان به چهار متر هم میرسد. این قنات که به قنات بزرگ در میان اهالی روستا معروف است دارای اهمیت زیادی بود به همین دلیل پیگیر ثبت جهانی آن شدیم. آن زمان هنوز قنات گناباد ثبت جهانی نشده بود ولی متوجه شدم قنات قاسم آباد از لحاظ کالبدی در شرایط ویژهای قرار دارد و با کمک آقای سمسمار یزدی از پژوهشگران پیشکسوت میراث فرهنگی پرونده ثبت ملی آن را تشکیل دادیم تا سال ۹۷ که به عنوان اثر ملی ثبت شد. در این راستا اداره کل موزههای کشور نیز این قنات را به عنوان اولین قنات موزه کشور در فهرست موزه های خود قرار داد.
دهیار روستا قاسم آباد در نظر دارد تا با کمک اهالی، میراث ناملموس و ملموس روستا را که در ارتباط با قنات است جمعآوری کنند و در معرض نمایش قرار دهند. الان هم افراد به راحتی میتوانند داخل این قنات رفتوآمد کنند با این وجود آنها میخواهند هر آنچه که مربوط به کشاورزی، آداب و رسوم مانند آیین باران خواهی و ... است را به نمایش بگذارند و در کنارش آثار قدیمی از ابزارآلات مربوط به قنات، ساعت آفتابی مربوط به روستا و نظام تقسیم آب نیز به مردم معرفی شود.
اما این تمام ماجرا نیست. اهالی روستا پا را فراتر گذاشته و درصدد هستند تا قنات بزرگ روستایشان را در فهرست میراث جهانی نیز ثبت کنند این پرونده هم طبق گفتههای پاکیزه ۵۰ درصد کار را طی کرده و قرار است به ۱۱ قنات ثبت جهانی شده ایران بپیوندد. اگر این اتفاق بیفتد استان همدان دارای یک اثر جهانی نیز خواهد شد.
این قنات همچنین دارای آثار حجاری شده و سنگهای منقوشی است که احتمالا مربوط به دوره ایلخانی هستند و دارای سه هزار متر طول و 13 متر عرض است که تا کنون بخشی از آن کشف شده است.
همچنین فعالیتهای دهیار روستا موجب شده تا جایزه طرح برتر در حوزه عمرانی و خدماتی سال ۹۸ نیز به این روستا تعلق گیرد.
مهر