گردشبان (gardeshban.ir) : در اواخر تیرماه سال جاری بود که معاون گردشگری استان تهران از صدور گواهینامه کسبوکارهای گردشگری در فضا مجازی خبر داد و انگیزه آن را تسهیل و رونق فعالیت بخش خصوصی و حمایت از کسبوکارهای گردشگری در فضا مجازی، حذف افراد سودجو و سالم سازی تبلیغات در فضا مجازی دانست و گفت که تمام اشخاص حقیقی و حقوقی دارای شرایط میتوانند گواهینامه کسبوکارهای گردشگری در فضای مجازی را دریافت کنند و از حمایتهای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مراکز شتاب دهنده نیز بهرهمند شود.
این طرح اما اعتراض بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی را برانگیخته است. حرمتالله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی از فرصت حضور در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس برای بیان این اعتراض استفاده کرد و در حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت که معاون گردشگری استان تهران در این شرایط مصاحبهای کرده و گفته که شرایطی را مهیا میکنیم تا به هر کسی که درخواست فروش تور داشت، مجوز فعالیت در فضای مجازی بدهیم. همین حالا ۵ هزار دفتر خدمات مسافرتی وجود دارد، مجوز فعالیت در فضای مجازی به همه میدهید که این ۵ هزار آژانس از بین بروند!؟
رفیعی به تازگی اعلام کرده است دفاتر خدمات مسافرتی از ویروس کرونا و تعطیلیهای گسترده، ۲ هزار میلیارد تومان متضرر شدهاند و بیشتر آنها دست از کار کشیدهاند.
طرح صدور گواهینامه فعالیت گردشگری در فضا مجازی سال ۱۳۹۵ مطرح شد. علی رفیعی که آن موقع هم معاون گردشگری استان تهران بود، از تشکیل کمیسیونی با این عنوان خبر داده و گفته بود: طبق تایید این کمیسیون که با حضور دستگاههای دخیل از جمله پلیس فتا، سازمان توصعه تجارت و نمایندگان صنوف وابسته به گردشگری تشکیل جلسه میدهد، افراد حقوقی، شرکتها و دفاتر خدمات مسافرتی میتوانند برای فعالیت در فضای مجازی و راهاندازی وبسایت، گواهینامه دریافت کنند.
سال ۱۳۹۶ ولی تیموری که مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان وقت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود و روی این دستورالعمل کار میکرد معتقد بود، با این دستورالعمل تا حدی کسبوکار اینترنتی ساماندهی و بساط برخی کلاهبرداریهای جمع میشود. او گفته بود: با فتا صحبت کرده که سامانه رصد و پایشی راهاندازی شود تا با آنهایی که نشان اعتماد فعالیت در فضای مجازی را ندارند، برخورد شود.
توجیه تیموری بر این بود که با قاعدهی کنونی، آنهایی که مجوز بند ب (اجرا تور) ندارند و کسبوکار خود را در فضا مجازی راهانداختهاند دیگر برای قانونمند شدن رغبتی نشان نمیدهد چون شرایط را برایشان سختتر کردهایم و هیچ امتیازی قائل نشدهایم. وقتی این وضعیت را حاکم کردهایم آنها هم ترجیح میدهند غیرقانونی به فعالیت خود ادامه دهند، مخصوصا اینکه هیچ دستگاه ناظری نیست که بازخواستشان کند و مانع ادامه فعالیتهای غیرقانونی و غیر مجاز شود.
با این وجود، سال ۱۳۹۷ هیات مقرراتزدایی، صدور مجوز کسبوکار در فضا مجازی توسط سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را غیرقانونی و ممنوع اعلام کرد. اما در دی ماه سال ۱۳۹۸ ولی تیموری که معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شده بود، در یک همایش خبر داد که این وزارتخانه دستورالعمل کسب و کار فضای مجازی را ابلاغ کرده است. تشکل حرفهای آن در بخش خصوصی نیز شکل گرفته و منع قانونی آن برطرف شده است.
ایسنا نوشت، دفاتر خدمات مسافرتی بارها نسبت به فعالیت گسترده تورهای بدون مجوز در فضا مجازی معترض شده و حتی اسامی این اشخاص را در اختیار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار داده و توقف فعالیت آنها را خواستار شدهاند. این وزارتخانه هم گفته که برای ساماندهی این فعالیتها و ترغیب کسبوکارها با استفاده از شیوههای نوین مجوز فعالیت در فضا مجازی را میدهد. اما آژانسدارها معتقدند این اقدام، فقط کسبوکارهای موجود را ضعیفتر میکند و به سمت نابودی می برد.