gardeshban.ir

حمید عمرانی‌رکاوندی، مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان با اشاره به آنکه این دیوار در دوره ساسانی در امتداد گرگان رود و در حوزه مرکزی استان گلستان از شرق به غرب کشیده شده، گفت: در کنار دیوار خندق، قلعه، کوره‌های آجرپزی، کانال‌های باستانی آب، سد خاکی و تاسیسات وابسته به دیوار گرگان را داریم که در زمان ساسانیان ساخته شده است. در کنار این قلعه‌ها و دیوار، در پشت دیوار به سمت حوزه جلگه بیش از ۲۵ قلعه شهر داریم که احتمالا برای سکونت مردم و جوامع بومی منطقه باشد که در مواقع خطر تبدیل به مکانی برای آموزش سربازان و نظامیان ساسانی می‌شد. به تمام این موارد در منابع تاریخی اشاره و در کاوش‌های باستان‌شناسی کشف شده‌اند.

او ادامه داد: این استحکامات دفاعی در زمان ساسانیان ساخته شده و کاربری آن‌ها مشخص شده است حتا در کاوش‌های باستان‌شناسی به رژیم غذایی مردم منطقه و سربازان ساسانی پی برده‌ایم. متوجه شدیم که قوت غالب آن‌ها گوشت بوده و در آن زمان علاوه بر گوشت گاو، گوسفند و نوعی گوزن که در منطقه زندگی می‌کند، از گوشت خوک نیز استفاده می‌شده. البته با ظهور اسلام، خوردن گوشت خوک کمتر شده است. گندم، جو، انگور، گردو و پرندگان دریایی و ماهی از دیگر مواد غذایی است که مورد استفاده مردم منطقه بوده.

عمرانی رکاوندی تصریح کرد: از آن‌جا که بیشتر بخش‌های دیوار گرگان زیر خاک قرار دارد و مشهود نیست از این رو سعی کردیم حریم تاریخی آن را که در حدود ۲۰۰ کیلومتر است با نشانه‌های بتنی مشخص کنیم تا کشاورزان و سایر بخش‌های توسعه‌ای حریم دیوار گرگان را بشناسند. همچنین به دنبال ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان هستیم و مقدمات آن انجام شده. با دستگاه‌های دولتی درحوزه توسعه استان تعاملاتی برقرار کردیم و با توجه به آنکه محور توسعه استان در حوزه کشاورزی است و طی این سال‌ها زمین‌های کشاورزی متعددی در حول دیوار گرگان شکل گرفته. طی هزاران سال گذشته بیش از ۳۵ روستا در حول این دیوار شکل گرفته. با این وجود تعرضات ناخواسته‌ای به ندرت شکل گرفته و تلاش شده تا معرفی لازم انجام گیرد. مردم حامی دیوار گرگان هستند و در برنامه داریم که بتوانیم با تامین اعتبار، بخش‌هایی که از دیوار و قلعه‌های آن را که امکان بازدید گردشگران وجود دارد آزادسازی کنیم اما درحال حاضر بیشتر بخش‌های این مجموعه دارای مالک خصوصی است و بخشی از آن نیز در زمین‌های منابع طبیعی قرار دارد. در طول ۵ تا ۶ نقطه از دیوار گرگان این امکان وجود دارد و در حدود چند ده کیلومتر را دربرمی‌گیرد.

او درخصوص چرایی‌ عدم امکان بازدید گردشگران از دیوار گرگان گفت: از آن‌جا که کاوش‌های باستان‌شناسی گسترده در این محوطه انجام نشده از این رو بسیاری از بخش‌های دیوار زیر زمین است و شناسایی آن برای گردشگران دشوار است. نیاز است با تامین اعتبارات کاوش‌ها و مطالعات باستان‌شناسی صورت گیرد و خواناسازی انجام گیرد. درواقع می‌توان با ایجاد سایت موزه، نظر گردشگران را جلب کنیم.

مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان همچنین درخصوص انجام حفاری‌های غیرمجاز در این محوطه تاریخی گفت: از آن‌جا که بیشتر قلعه‌های وابسته به دیوار گرگان دفاعی هستند از این رو از نظر آثاری که مد نظر قاچاقچیان باشد، فقیر هستند. بنابراین حفاری‌های انگشت شماری در این مجموعه‌ها انجام شده. شی‌ء خاصی بدست نیامده و بیشتر از نظر باستان‌شناسی اهمیت دارد.

ایلنا نوشت، عمرانی‌رکاوندی با اشاره به کاهش تعداد بازدیدکنندگان گفت: با توجه به شرایط شیوع کرونا تعداد گردشگران اندک شده است. در گذشته علاوه بر گردشگران داخلی شاهد حضور گردشگران خارجی نیز بودیم چراکه طی سال‌های گذشته گروه‌های مختلف خارجی در این محوطه کاوش و پژوهش داشتند که در معرفی دیوار بزرگ گرگان در عرصه بین‌المللی بسیار تاثیرگذار بوده است. تقریبا می‌توان گفت تمام منابع خارجی دیوار گرگان را چه به نام دیوار اسکندر چه دیوار گرگان می‌شناسند. حتی اکنون نیز درخواست‌هایی برای حضور هیات‌های خارجی در این مجموعه داریم که در انتظار تصمیمات وزیر جدید در این باره هستیم. دیوار گرگان از جمله موارد توسعه پایدار استان گلستان است.