خلیج فارس مکان مهم استراتژیک در ایران به حساب می آید. یکی از این جزیره های استراتژیک و مهم خلیج فارس، جزیره هرمز است. در طول سال گردشگران بسیاری سفر به جزیره هرمز را انتخاب می کنند. در مطلب راهنمای سفر به جزیره هرمز، ما در کنار آشنا کردن شما با تاریخچه و فرهنگ مردم این منطقه، جاهای دیدنی جزیره هرمز را نیز برایتان شرح خواهیم داد.

معرفی

در نزدیکی بندرعباس (8 کیلومتر)، تنگه هرمز و جزیره قشم، جزیره ای صدف مانندی به نام هرمز قرار دارد. در زمان های گذشته جزیره کیش و قشم بیشتر مورد توجه گردشگران بود، اما در سال های اخیر، گردشگران سفر به جزیره هرمز را انتخاب می کنند و از طبیعت فوق العاده زیبا و هیجان انگیز آن لذت می برند. این جزیره به خاک قرمز رنگش معروف بوده و به همین خاطر، نام سرخپوش هرمزگان را از آن خود کرده است. در واقع سیل گردشگران بعد از دیدن عکس های آن که خاک قرمز رنگی دارند، شروع شد.

 به طور کلی طبیعت بکر این جزیره پر از رنگ های مختلف است و به همین دلیل، تبدیل به یکی از مقاصد اصلی گردشگران شد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، آب و هوای جزیره گرم است و به همین دلیل، بهترین زمان سفر فصل زمستان به حساب می آید. در سفر به جزیره هرمز نه تنها از طبیعت بکر و زیبای آن لذت می برید، بلکه با فرهنگ و مردم بومی نیز بیشتر آشنا می شوید. جزیره هرمز به دلیل موقعیتی که در خلیج فارس دارد و عمق آب اطراف آن که برای ورود نفت کش های بزرگ مناسب است، از اهمیت سیاسی و تجاری بسیاری نیز برخوردار بوده و به عنوان یک مکان استراتژیک شناخته می شود. 

در راهنمای سفر به جزیره هرمز باید بدانید که این جزیره از چندین سطح و طبقه آشتفشانی، رسوبی و نمکی تشکیل شده و بیشتر این سطوح، تپه های بزرگ نمکی هستند که بیشترین قطر سطوح نمکی به 8 کیلومتر می رسد. اطراف این جزیره جلگه های پست و هموار وجود دارند. به طور کلی به دلیل وجود خاک های متنوع در این جزیره، زمین شناسان توجه بسیاری به آن دارند و گفته می شود که برای زمین شناسان این جزیره بهشت محسوب می شود. این جزیره را می توان معدن نمک آبی، خاک سرخ و سنگ لاشه دانست که از جمله منابع درآمد بسیار مهم در این جزیره هستند. یکی از مسائل بسیار مهم در این جزیره آب شرب است که در گذشته توسط چاه تامین می شد، اما با کاهش بارش باران و خشکسالی، این جزیره با کمبود آب شیرین مواجه شد و آب را از بندرعباس به این جزیره می آوردند و در آب انبارها نگهداری می کردند. سرانجام، در سال 1388 آب شیرین کن مورد بهره برداری قرار گرفت و به این واسطه مشکل آب شیرین حل شد.

گذشته

در ابتدای راهنمای سفر به جزیره هرمز باید بدانید که این شهر متعلق به 600 میلیون سال پیش است. این جزیره تاریخی پر فراز و نشیب داشته و پادشاهان و امپراطوری های قدیمی در این جزیره حکومت می کردند که امروزه می توان باقی مانده هایی از آن دوران را مشاهده کرد. در گذشته شهری به نام هرمز به جای شهر میناب امروزی وجود داشت که بعد از حمله مغول ها در سال 700 هجری کم کم خالی از سکنه شد و مردمان آن در ابتدا به جزیره قشم و بعد به زرون که جزیره هرمز امروزی است، مهاجرت کردند. در مهاجرت به زرون، مردم شهر جدیدی را ساختند که به یاد شهر قدیمی خود نام آن را هرمز گذاشتند که بعدها این شهر گسترش پیدا کرد و نام کل جزیره هرمز شد. جزیره هرمز تا سال 900 هجری رونق بسیار زیادی پیدا کرده و به عنوان مرکز خلیج فارس شناخته می شد تا آنکه توسط پرتغالی ها تسخیر شد. امروزه یادگاری هایی از آن دوران در این جزیره دیده می شوند. در دوران تسخیر پرتغالی ها، مردم این جزیره چندین بار شورش کردند که در سال 919 هجری شمسی مهمترین و بزرگترین شورش رخ داد. سرانجام، در سال 1622 میلادی پرتغالی ها از جنوب ایران توسط شاه عباس بیرون شدند و این منطقه به تسخیر ایران در آمد، اما دیگر جزیره هرمز همانند گذشته نشد و از اهمیت آن کاسته شد.

دسترسی

برای دسترسی به جزیره هرمز باید ابتدا به بندرعباس بروید. سپس می توانید سوار لنج های هرمز شوید و 40 دقیقه بعد به جزیره برسید. راه دیگر این است که سوار قایق ها و لنج های جزیره قشم شوید که تعداد آن ها بیشتر بوده و نیم ساعت بعد به جزیره هرمز برسید.

جاذبه ها و مکان های دیدنی جزیره هرمز

بهتر است در آغاز راهنمای سفر به جزیره هرمز بدنید که هرمز، جزیره کوچکی است که برای گشت و گذار دور تا دور آن می توانید از دوچرخه استفاده کنید. همچنین، بسیاری از گردشگران با پیاده روی با جاهای دیدنی جزیره هرمز آشنا می شوند. در این بین تورهایی برای آشنایی با جاهای دیدنی جزیره هرمز برگزار می شوند که معمولا 4 ساعته هستند. در این تورها راهنماهایی همراه شما هستند که معمولا شما را به دیدن مکان های دیدنی می برند. هرمز، مکان بسیار مناسبی برای عکاسان طبیعت است که یک روز را به پیاده روی و گشت و گذار در این جزیره بپردازند و از عجایب و زیبایی های طبیعت این جزیره عکاسی کنند. اکثر جاهای دیدنی جزیره هرمز بدون هزینه و رایگان هستند که این موضوع باعث می شود تا در هزینه های خود صرفه جویی کنید.

سواحل هرمز

در این جزیره چنیدن ساحل وجود داشته که هر کدام یک نام مخصوص دارند. در میان این سواحل، ساحل سرخ و سواحلی که رنگی هستند و گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند، اما سواحل صخره ای گردشگران کمتری را به خود می بینند و خلوت تر هستند. بازدید از این سواحل در یک روز امکان پذیر نیست و بیشتر گردشگران حتما از ساحل سرخ دیدن می کنند. این ساحل که یکی از معروف ترین جاهای دیدنی جزیره هرمز به شمار می آید، در دنیا بسیار مشهور است و می توان آن را معدن خاک سرخ دانست که در بسیاری از صنایع و مواد آرایشی کاربرد دارد. کیفیت این کانی بعد از کشور اسپانیا از بهترین ها است. این خاک را به عنوان ادویه گلک استفاده می کنند و کاربرد خوراکی دارد، به صورتی که اگر به این ساحل آمدید، می توانید کمی از آن را بچشید. با قدم زدن در این خاک لباس شما رنگ می گیرد که با شستشو پاک می شود. 70 درصد از این خاک اکسید آهن است که باعث شده تا رنگ این خاک به رنگ قرمز در بیاید. علاوه بر آنکه خاک این ساحل قرمز است، موج و آب دریا نیز وقتی که با این خاک در هم می آمیزد، قرمز و صورتی است. اگر زمان غروب آفتاب به این ساحل بیایید، رنگ های دیگری مانند نارنجی و زرد نیز به این منظره افزوده می شوند و این زمان بهترین فرصت برای گرفتن عکس های هنری و رنگی از این طبیعت است. این خاک سرخ که خاصیت خوراکی نیز دارد را می توانید در کوه هایی که میان جزیره هرمز و قشم قرار دارند، ببینید. این کوه ها به نام گلک در قسمت جنوبی جزیره با 200 متر ارتفاع قرار دارند و به رنگ های قرمز، زرد و نارنجی دیده می شوند و از خاک این کوه ها مردم بومی به عنوان ادویه استفاده می کنند. از جمله غذاهایی که این خاک در آن کاربرد دارد، نان، مربا، ترشی هستند. همچنین در صنایع رنگ سازی و سرامیک سازی نیز از خاک کوه های گلک استفاده می شود.

ساحل فرش

در نزدیکی دره سکوت، ساحل رنگارنگ و زیبایی وجود دارد که در برخی از زمان ها مانند روز خلیج فارس یا ایام نوروز، افراد بومی با خاک های رنگی این ساحل فرش زیبایی را شکل می دهند. طرح و نقشی که بر روی فرش خاک هرمز شکل می دهند از اشعار خیام، اسطوره ها و عناصر هرمزگان الهام گرفته می شوند. این فرش بعد از بارش باران بهم می ریزد و خاک ها با هم قاطی می شوند. در این میان، حامیان محیط زیست با چنین کاری مخالف هستند و معتقدند که نباید خاک های این منطقه را جا به جا کرد. جا به جایی آن ها باعث ضرر رساندن به طبیعت می شود. راه حلی که حامیان محیط زیست برای ایجاد فرش از خاک های این منطقه می دهند، این است که فرشی را شکل دهند و سپس بر روی آن شیشه یا هر محافظ دیگری قرار دهند که از بین نرود. با این کار، آسیب بسیار کمی به محیط زیست وارد می شود.

دره سکوت و الهه نمک فیروزه ای

یکی از جاهای دیدنی جزیره هرمز، دره سکوت است، در این دره بلورها و اشکال زیبایی از نمک وجود دارند که این نمک ها باعث ایجاد سکوت در دره شده اند. در واقع خاصیت نمک گرفتن صداهای جانبی و همچنین آلودگی های محیط است. در این دره، گنبد نمکی زیبایی دیده می شود که توسط آب باران صیقل خورده و به آن الهه نمک فیروزه ای می گویند. در کف این دره رودخانه ای از نمک وجود دارد که رنگ آن نارنجی و طلایی است. این رودخانه فصلی، اشباع بالایی از نمک دارد، به حدی که با قرار دادن دستان در آب رودخانه بعد از مدتی بلورهای نمک روی دست های شما شکل می گیرند.

غار مراقبه

در قسمت غربی جزیره هرمز، غاری به نام غار مراقبه وجود دارد که برای افرادی که به دنبال تجربه های جدید هستند، مکان بسیار هیجان انگیزی است. گذر از این غار بسیار سخت بوده و برخی مواقع باید سینه خیز بر روی سنگ ها جلو بروید، به همین خاطر باید لباس، کفش مناسب و همچنین کلاه و دستکش و دیگر وسایل مورد نیاز را برای سفر به جزیره هرمز همراه داشته باشید.

دره رنگین کمان

مشهورترین جاذبه طبیعی جزیره هرمز، دره رنگین کمان است. خاک این دره 70 رنگ بوده و باعث زیبایی بیش از اندازه این دره شده است. در خاک سنگ این دره، کانی ها و عناصر مختلفی وجود دارند که از ارزش بسیار بالایی برخوردار هستند. وجود ترکیب های رسی و اکسید آهن باعث به وجود آمدن رنگ های قرمز، زرد، سیاه و نقره ای می شود. ترکیبات آتشفشانی باعث به وجود آمدن خاک خاکستری، سفید، صورتی و آبی شده است. بسیاری از افرادی که با مطالعه راهنمای سفر به جزیره هرمز به این دره می آیند، از خاک و سنگ آن بر می دارند که باعث تاسف است. یکی دیگر از اشتباهات مردم بومی این است که این خاک های رنگی را در شیشه ریخته و به گردشگران می فروشند. به جای خرید این خاک ها و برداشتن از آن ها، گردشگران اگر از صنایع دستی این منطقه حمایت و خریداری کنند، رونق بیشتری در سفر به جزیره هرمز به این منطقه می بخشند و از محیط زیست حمایت خواهند کرد.

دره مجسمه های هرمز

برای کسانی که به خیال پردازی علاقه دارند، دره مجسمه ها بسیار جذاب خواهد بود. در این دره که یکی از جاهای دیدنی جزیره هرمز به حساب می آید، صخره ها و سنگ ها به اشکال گوناگونی وجود دارند که هر کسی آن ها را به شکل های مختلفی می بیند. این دره مانند یک پارک ژوراسیک است که هرچه جلوتر بروید، مسیر باریک تر می شود و در آخر به پرتگاه 40 متری از دریا می رسید. از اینجا منظره فوق العاده ای از دریا دیده می شود که دیدن آن را حتما به شما پیشنهاد می کنیم.

قلعه پرتغالی ها

آلبو کرک، سردارد پرتغالی حدود 500 سال پیش، امپراطوری استعماری جهان را به وجود آورد و معتقد بود که اگر مالاگل، هرمز و عدن را تسخیر کند، تجارت کل دنیا در دستان او خواهد بود و به همین دلیل تنگه هرمز توسط او تسخیر شد و امروزه یادگاری هایی از آن زمان در این منطقه دیده می شود. باقی مانده های دوران استعمار پرتغالی ها بیشتر قلعه هایی است که در مناطق مختلف ساخته بودند و یکی از این قلعه ها در جزیره هرمز قرار دارد. این قلعه را می توان جز بزرگترین آثار باقی مانده از پرتغالی ها در تنگه هرمز دانست. این قلعه دارای قسمت های مختلفی مانند زندان، کلسیا، ساه چال، سربازخانه، تالار سخنرانی، برج نگهبانی، نوش خانه و آب انبار است، برج های نگهبانی این قلعه 12 متر ارتفاع دارند و چندین برج از این برج های نگهبانی در این قلعه دیده می شود. ضخامت دیوارهای این قلعه تا 3.5 متر است که بسیار مستحکم هستند و به طور کلی، برای ساخت این قلعه 30 سال زمان برده است. آب انبار قلعه مکانی برای جمع آوری آب باران بوده و به همین خاطر منبع آب آشامیدنی دیگری در این جزیره پیدا نمی شود. سقف این آب انبار کاهگلی است و آب باران را به سادگی به داخل این آب انبار هدایت می کند. در اینجا از مرجان های دریایی برای تصفیه آب استفاده می شده که در دیواره ها و کف آب انبار وجود داشتند. این قلعه محل فرماندهی نیروی دریایی پرتغالی ها در قسمت شمالی جزیره بوده است. امروزه در ورودی این قلعه که یکی از بهترین جاهای دیدنی جزیره هرمز به شمار می آید، صنایع دستی این منطقه مانند نقاشی روی شیشه با خام های رنگی، سوزن دوزی و نقاب های زنانه به فروش می رسند. هزینه بلیت ورودی قلعه پرتغالی ها 2000 تومان است.

موزه نادعلیان

در این جزیره موزه ای به نام نگارخانه دائمی دکتر احمد نادعلیان وجود دارد که در آن هنر و طبیعت با یکدیگر هم زیستی می کنند. در این موزه نشان داده می شود که انسان تنها اثری مانند زباله و خرابی برای طبیعت ندارد و می تواند با هنر خود طبیعت را زیباتر نیز کند. از جمله آثاری که در این موزه به نمایش گذاشته شده، ماهی حک شده بر روی یک سنگ است. دکتر احمد نادعلیان تنها فردی است که در ایران آوازه هنر محیطی را سر داد. این موزه در گذشته خانه ای ویرانه بود که در سال 1388 به هنرمندسرا تغییر کاربری داد و بعد از مدتی هنر محیطی وارد این هنرمندسرا شد و تبدیل به موزه نادعلیان شد. در این موزه اطلاعات جامع و کاملی در مورد دکتر احمد نادعلیان، هنر محیطی و جزیره هرمز وجود دارد که در همان ابتدا با آن ها مواجه می شوید. در قسمت های مختلف این مکان که برای تکمیل راهنمای سفر به جزیره هرمز می تواند گزینه خوبی باشد، می توانید از آثار هنر محیطی دکتر نادعلیان دیدن کنید. برای بازدید از این موزه توجه داشته باشید که بلیت ورودی 2000 تومان است.

جنگل مانگرو (حرا)

در این جزیره جنگلی پر از درختان حرا وجود دارد که به نام جنگل مانگرو معروف است. همانطور که گفته شد، خاک و آب این منطقه نمکی است و گیاهان کمی می توانند در آن دوام بیاورند. درخت حرا نیز از جمله گیاهان سازگار با نمک بوده و این جنگل نیز فقط دارای درخت حرا است. از نظر گونه های جانوری نیز در این جنگل 20 گونه وجود دارد که بسیار ارزشمند هستند.

اقامت در جزیره هرمز

اگر بخواهید شبی را در این جزیره اقامت داشته باشید، باید بگوئیم که هنوز امکانات زیادی برای این کار در این جزیره در نظر گرفته نشده، اما روز به روز با افزایش تعداد گردشگران، این امکانات نیز بهتر و بیشتر می شود. از جمله گزینه های اقامت در جزیره هرمز هتل، هاستل های محلی، اقامتگاه های بومی و محلی و کانکس های مخصوص مسافران هستند. کانکس و کمپ هزینه بسیار کمی دارد. کمپ زدن برای افرادی که می خواهند از زندگی شهری دور باشند و از طبیعت لذت ببرند و در کنار آن هم زیستی کنند، گزینه بسیار مناسبی است. مطمئنا در کمپ امکانات کم و ابتدایی وجود دارند که این خود باعث می شود تا تجربه ای متفاوت و هیجان انگیز داشته باشید. دو مکان کلی برای کمپ زدن وجود دارد، یکی کنار دریا و یکی در صخره ها، اگر کنار دریا می روید، توجه داشته باشید که بساط اقامت را از آب و دریا فاصله دهید، چون شب ها آب بالا می آید.

غذا و رستوران در جزیره هرمز

اگر به دنبال فست فود و ساندویچ در این جزیره هستید، فقط یک گزینه پیش روی شما خواهد بود و تنها یک ساندویچی را می توانید در این جزیره پیدا کنید. اگر در خانه افراد محلی اقامت دارید، می توانید از آن ها نان ها و غذاهای محلی را درخواست کنید تا برای شما تهیه کنند. یکی از مشاغل در هرمز، ماهیگیری است و به همین دلیل، همیشه ماهی تازه به وفور پیدا می شود. یکی از غذاهای مورد علاقه در جنوب کشور قلیه ماهی است که در این جزیره نیز تهیه می شود و می توانید به راحتی آن را در چندین رستوران پیدا و میل کنید. از جمله نان های محلی این جزیره، نان بالاتابه، تموشی و نان دستی است. شما همچنین می توانید مواد غذایی و وسایل پخت و پز را به همراه داشته باشید و خودتان آشپزی کنید.

حمل و نقل در جزیره هرمز

در این جزیره می توانید به راحتی با پیاده روی به هر نقطه از آنکه می خواهید بروید و از طبیعت لذت ببرید، اما اگر نمی خواهید پیاده روی کنید، می توانید از خودرو، موتور و سه چرخه برای رفت و آمد و جا به جایی استفاده کنید. اگر سفر به جزیره هرمز را انتخاب کرده اید، تجربیات سفر خود و همچنین نظر خود را در مورد جاذبه ها و مکان های دیدنی این جزیره با ما در میان بگذارید.