گردشبان (gardeshban.ir) : انسان از گذشته تا به امروز علاقه زیادی به کشف اسرار آسمان داشته و اقدامات زیادی را در این راستا انجام داده است. به عنوان نمونه اکثر ما در برخی از مواقع به آسمان شب خیره میشویم تا شاید بتوانیم با این نگاه عمیق و خیره بخشی از اسرار آسمان را لحظهای دیده و کشف کنیم، اما برخی گامهای بیشتری را برمیدارند و موقعیت، تغییرات، حرکت و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی اشیای آسمانی از جمله ستارهها، سیارهها، دنبالهدارها و کهکشانها را در میان اولویتهای زندگیشان تعریف میکنند.
در اینجا باید گفت علم شناخت ستارهها با نام نجوم شناخته میشود و افراد فعال در این زمینه برخی از نقاط جهان را بهترین مکان برای رصد آسمان میدانند. یکی از نقاطی که برای رصد هر چه بهتر آسمان مناسب است با نام سعادتشهر شناخته میشود.
سعادتشهر در شهرستان پاسارگاد که یکی از شهرستانهای استان فارس به حساب میآید، قرار گرفته است. این شهر که در ۱۰۵ کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز واقع شده، دارای پیشینه تاریخی بسیار کهن است. از نامهای دیگر سعادتشهر میتوان به کلیلک و کمینوش اشاره کرد.
این شهر به دلیل آسمان پر ستاره ثابتش در مرکز توجه دوستداران علم نجوم قرار دارد و به نوعی لقب شهر نجوم را به خودش اختصاص داده است.
برخی از افراد همچون یوسف ثبوتی، چهره ماندگار فیزیک ایران شهر زنجان را هم شهر نجوم و ستارهشناسی میدانند. آنها باور دارند که این شهر چه در سطح آماتور و چه در سطح حرفهای شهر نجوم است؛ زیرا دو مرکز پژوهشی نجوم در دانشگاه علومپایه و دانشگاه زنجان وجود دارد. شهر زنجان یا زنگان در مرکز شهرستان و استان زنجان قرار گرفته است. این شهر در گذشته با نامهای شهین، خمسه و کهن دژ شناخته میشد.
در لغت نامه دهخدا چنین آمده است که «شهین نام شهر زنگان است و معرب آن زنجان باشد و گویند این شهر را اردشیر بابکان بنا کرده است.» اردشیر بابکان بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی بود.
از جاذبههای گردشگری زنجان میتوان به گنبد سلطانیه، بازار زنجان، خانه شیخالاسلامی، مسجد میرزایی، خانه بهمنی، مسجد جامع زنجان، خانه توفیقی، مسجد چهلستون زنجان، خانه مقدم، مسجد جمیلهخانم، خانه خدیوی، مسجد اسحاقمیرزا، کارخانه کبریتسازی، مسجد عباسقلی، بنای رختشویخانه، مسجد دمیریه، کاروانسرای سنگی، بقعه میرزا ابوالقاسم زنجانی، کاروانسرای دخان، بقعه مجتهدی، حمام حاجداداش، بقعه میرزا مهدی زنجانی، پل سردار، عمارت ذوالفقاری، پل حاج سید محمد و خانه و باغ معینالتجار اشاره کرد.
بزرگترین ساعت آفتابی ایران نیز در میدان مرکزی دانشگاه زنجان قرار گرفته است.
در ۱۸ مهر ماه سال ۱۳۹۷ سیدجواد ساداتی نژاد، نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل میهمان برنامه تلویزیونی حالا خورشید بود. او در بخشی از این برنامه آسمان پرستاره شبهای کاشان را از مواهب و ثروتهای الهی مردم این منطقه دانست و گفت: با بهره برداری از رصدخانه ملی ایران در ارتفاعات کامو و پارک نجوم در نیاسر، کاشان به قطب گردشگری نجوم در آسیا تبدیل خواهد شد.
کاشان یکی از شهرهای استان اصفهان و بخشی از این استان به حساب میآید. این شهر زادگاه قدیمیترین تمدن شهرنشینی جهان در منطقهای به نام سیلک است و مهد تمدن و فرهنگ سنتی ایران به حساب میآید.
شهر کاشان در گذشته با نامهای کاسیان، چهل حصاران، کی آشیان و کاه فشان شناخته میشد و از جاذبههای گردشگری آن میتوان به آداب و آیین گلابگیری، باغ فین کاشان، خانه بروجردیها، غار نیاسر یا غار تالار رئیس، بازار سنتی کاشان، شهر زیرزمینی نوشآباد (مجموعه اویی) و روستای ابیانه اشاره کرد.
نمیتوان از علم نجوم صحبت کرد و اشارهای به شهر مراغه نکرد.
مراغه دومین شهر بزرگ استان آذربایجان شرقی است. این شهر باغ شهر و پایتخت نجوم ایران به حساب میآید. این شهر در گذشته با نامهای ماراویا. ماراوا، افراهرود، افرازهروح، افراه رود، افرازهرود، افرازه رود، امداده رود، مراوا یا ماراوا و ماراغا شناخته میشد.
رصدخانه مراغه یکی از جاذبههای گردشگری شهر مراغه است. این رصدخانه در دوره هلاکوخان و زیر نظر خواجه نصیرالدین ساخته شد.
رصدخانه مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که بیشتر شاخههای دانش در آن درس داده میشد و مشهورترین دانشمندان آن عصر در آنجا جمع شده بودند.
از جاذبههای گردشگری دیگر شهر مراغه میتوان به مسجد شجاعالدوله، گنبد سرخ، گنبد کبود، گنبد غفاریه و مقبره اوحدی مراغهای اشاره کرد.