یتربی، روستای کوچکی که شیمیدان ‌ها عاشق آن هستند!/تصاویر

صفحه نخست / عمومی

یتربی، روستای کوچکی که شیمیدان ‌ها عاشق آن هستند!/تصاویر

روستای یتربی، روستایی در کشور سوئد است. در این روستا معدنی وجود دارد که ۱۰ ماده معدنی کمیاب جهان از آن استخراج می‌شود. به همین دلیل این روستا مورد توجه بسیاری از شیمیدان‌ها قرار گرفته است.

کد خبر: ۱۹۶۱۵

تاریخ انتشار : سه‌شنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۸-1398 August 28

گردشبان (gardeshban.ir) :

جدول مندلیف را به خاطر دارید؟ چند عنصر از این جدول در لیست عناصر ارزشمند و کمیاب هستند؟

عناصر زیادی در جدول مندلیف قرار دارند که بسیار باارزش هستند و نمی‌توان به‌راحتی به آن‌ها دست پیدا کرد. بخشی از این عناصر ارزشمند عبارت‌اند از: ایتریم، یتربیم، اربیوم، گادولینیم، تولیم، اسکاندیم، هولمیوم، دیسپروزیم و لوتیتیم.

نقطه‌ای روی کره زمین وجود دارد که تمام این عناصر ارزشمند در آن یافت می‌شوند؛ عناصری که باید سراسر زمین را گشت تا بتوان معدنی را پیدا کرد که بتوان یکی از این عناصر را از آن استخراج کرد؛ حالا همه این عناصر دور هم جمع شده‌اند.

روستای یتربی، روستای کوچکی در سوئد است که عناصر کمیاب کره زمین از آن استخراج می‌شوند. دانشمندان و شیمیدانان، دهه‌ها روی معادن این روستا تحقیق کرده‌اند و نام این روستا از ترکیب ۴ عنصر ارزشمند یتریم، اربیوم، تربیوم و یتربیم انتخاب‌ شده است.

یتربی، روستای کوچکی که شیمیدان ‌ها عاشق آن هستند!/تصاویر

تاسیس معدن یتربی، سال ۱۹۱۰

تاریخ علمی روستای یتربی از تاریخ ۱۷۸۷ آغاز شد. سرآغاز داستان با سفر «کارل اکسل آرنینوس» کارشناس ارشد معدن به این روستا آغاز شد. آرنینوس سنگ‌های معدن متفاوتی را در معادن یتربی مشاهده کرد و همین مورد عجیب، سرآغاز کشف روستایی شگفت‌انگیز بود. آرنینوس موفق شد تا برای اولین بار عنصر یتریم را از این معدن استخراج کند و نمونه‌هایی از سنگ‌های معدن را برای آزمایش بیشتر به آزمایشگاه خود برد.

آزمایش سنگ‌های معدن یتربی تنها به آزمایشگاه آرنینوس محدود نشد و «یوهان گادولین» شیمیدان معروف در دانشگاه آبو فنلاند در این زمینه تحقیقاتی کرد. گادولین در سال ۱۷۸۹ موفق به شناسایی عنصر خاکی نادری در خاک یتربی شد و آن را ایتریوم نامید. ۹ عنصر دیگر از دل ایتریوم شناخته شد که شناسایی این عناصر مدیون کشف عنصر اصلی در روستای یتربی است.

روستای یتربی، روستای کوچکی در سوئد است که عناصر کمیاب کره زمین از آن استخراج می‌شود

در سال ۱۸۴۳ «کارل گوستاووس موندرز» دو اکسید فلزی جدید کشف کرد. تربیوم و اربیوم هم از کشفیات در روستای یتربی کشف شد. اکسید فلزی بعد در سال ۱۸۷۸ توسط «ژان چالز گالیسارد د ماریناک» کشف شد که یتربیم نام داشت. کشف یک عنصر در معدن روستایی دورافتاده توانست علم جهان را دهه‌ها جلو ببرد.

یکی از عناصر ارزشمندی که از این معدن کشف شد، عنصری بود که «یوهان گادولین» کشف کرد و به نام خود یعنی گادولینیم نام‌گذاری کرد. معدن ارزشمند یتربی یا ایتربی در حال حاضر بسته‌ شده است ولی بسیاری از کوچه‌های روستا با نام عناصر مشهوری که از معدن کشف‌شده‌اند، نام‌گذاری شده است.

در جدول مندلیف بالا عناصری که از معدن یتربی کشف شده‌اند، با رنگ زرد نمایش داده شده است.

یتریم، اولین عنصر خاکی که توسط گادولین کشف شد، امروزه در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد. از جمله کاربردهای این عنصر می‌توان به استفاده از آن در ساخت LEDها، صفحه‌نمایش‌های مختلف، الکترودها، الکترولیت‌ها، فیلترهای الکتریکی، لیزرها و در زمینه‌های پزشکی اشاره کرد. عنصر تربیوم، عنصری نیمه‌رسانا است که در ساخت صفحه‌نمایش‌ها و لامپ‌های فلورسنت کاربرد دارد.

اما عنصر اربیوم در بسیاری از زمینه‌های پزشکی به کمک انسان‌ها آمده و کار را برای ما آسان‌تر کرده است. از این عنصر در تولید لیزرهای پزشکی و در دندانپزشکی استفاده می‌شود. یتربیم عمدتا به عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده استفاده می‌شود.