بسیاری از مسافرانی که قصد سفر به آفریقای جنوبی را دارند، تصور میکنند جاذبههای ژوهانسبورگ بسیار محدود است و چندان ارزش دیدن ندارند. با خواندن این مقاله اطمینان پیدا مییابید که جاهای دیدنی ژوهانسبورگ انکارناپذیر هستند و این شهر در سفر به آفریقای جنوبی باید در اولویت قرار گیرد.
ژوهانسبورگ را بدون بازدید از تپه قانون اساسی (Constitution Hill) ترک نکنید. این مکان یکی از مهمترین جاذبههای تاریخی آفریقای جنوبی شناخته میشود. نمایشگاههای تکان دهنده و تأثیرگذار آن به چهار بخش تقسیم شده است که در ادامه معرفی میشوند.
قلعهی قدیمی (Old Fort) زندانی بدنام در سال ۱۸۹۲ بود که به عنوان زندان مردان سفیدپوست استفاده میشد؛ زندان مخوف شماره چهار (Number Four Jail) به مردان سیاه پوست اختصاص داشت؛ زندان زنان (Women's Jail) و ساختمان انتظار محاکمه (Awaiting Trial Block) که امروزه به مقر دادگاه قانون اساسی (Constitutional Court) تبدیل شده، بخشهای دیگر آن هستند.
تورهای بازدید هر ساعت برگزار میشوند که اطلاعات مفیدی را ارائه میدهند. آنچه که در اینجا خواهید دید و شنید شوکه کننده خواهد بود. با حقایقی بیرحمانه دربارهی وضعیت زندانیان روبهرو خواهید شد. در پایان درک کاملی از پیامدهای قانونی و تاریخی آن رفتارها پیدا خواهید کرد.
بسیاری از فعالان سیاسی برجسته مانند نلسون و وینی ماندلا و مهاتما گاندی زمانی در اینجا زندانی بودهاند. اغلب تورها یک ساعت طول میکشند و زندان شمارهی چهار و دادگاه قانون اساسی را شامل میشوند اما تورهای ساعت ۱۰ صبح و ۱ بعد از ظهر دو ساعت زمان برده و همهی بخشهای تپه را به شما نشان میدهند.
بعد از اتمام تور میتوانید در اطراف گردش کنید. اگر کودک به همراه دارید دنبال بخش آفریقا را بازی کنید (Play Africa) بگردید که یک بازی تعاملی برای کودکان است و در قسمتی از قلعهی قدیمی قرار دارد که سابقا مورد استفاده قرار نمیگرفت. همچنین پیگیر کنسرتها و رویدادهای فرهنگی تپهی قانون اساسی باشید. یک کافهی خوب به نام تپه (the Hill) در داخل قلعهی قدیمی وجود دارد.
موزه آپارتاید ظهور و سقوط عصر تبعیض نژادی و ستم در آفریقای جنوبی را به تصویر میکشد که حتماً باید از آن دیدن کنید. به کمک انواع ابزارهای رسانه وضعیت هولناک ساختار و خط مشی سیستم آپارتاید روشن میشود و داستانهایی الهام بخش دربارهی تلاشها برای رسیدن به دموکراسی نقل میشود. این موزه برای درک نابرابریها و تنشهایی که حتی تا امروز وجود دارند، بسیار ارزشمند است.
موزه آپارتاید را میتوان در فاصلهی ۸ کیلومتری از مرکز شهر به سمت جنوب و در کنار بزرگراه ام وان (M1) یافت. یک ساعت و نیم تا دو ساعت زمان را برای دیدن این موزه در نظر بگیرید. یکی از بخشهای منقلب کننده اتاقی کوچک است که ۱۳۱ طناب دار در آن آویزان است که سرنوشت ۱۳۱ مخالف حاکمیت را نشان میدهد که تحت قوانین ضد تروریستی اعدام شدند.
دادگاه قانون اساسی (Constitutional Court) در سال ۲۰۰۴ بازگشایی شد. طراحی آن بر اساس سخن آفریقایی معروف «عدالت زیر یک درخت» شکل گرفته و میتوان آن را سمبلی واقعی از آفریقای جنوبی مدرن دانست.
۱۵۰,۰۰۰ قطعه آجر و پلکان عمودی ساختمان انتظار محاکمهی سابق که در پایان عصر آپارتاید ویران شد، در این بنا به کار رفته و کلکسیون بسیار اثرگذاری از هنر معاصر بومی و بین المللی در آن به نمایش گذاشته شده است. دادگاه به روی عموم باز است و اگر خوش شانس باشید شاید بتوانید شاهد بحث روی یک پرونده هم باشید.
حتماً از یک تور استفاده کنید تا از تاریخچه و جزئیات دقیق این ساختمان منحصربفرد مطلع شوید هرچند که در تور تپهی قانون اساسی بازدیدی از بنا لحاظ میشود. از پلهها بالا بروید تا به ساختمان انتظار محاکمهی سابق برسید که هنوز میتوان در آن یک سلول قدیمی نگهداری زندانی را دید و نمایی جالب از سالن عمومی دادگاه در پایین را نظاره کرد.
یکی از جاذبههای برجسته در حومهی شمالی شهر، مرزعه لیلیزلیف (Liliesleaf Farm) نام برده میشود. این مکان از سال ۱۹۶۱ مرکز فرماندهی مخفی کنگره ملی آفریقا (African National Congress) یا ایانسی (ANC) بود تا سال ۱۹۶۳ که شماری از فرماندهان سازمان در حملهای ناگهانی در آن دستگیر شدند.
تورهای رایگان تمام تاریخچه را به شما نشان میدهند اما شما میتوانید خودتان هم در آن بگردید و قصهی تلاشهای آزادی طلبانهی آفریقای جنوبی را از طریق نمایشگاههای تعاملی و با تکنولوژی روز در اینجا متوجه شوید. همچنین برای گردش طولانیتر، استراحت در کافه دلپذیر سدریک (Cedric's Cafe) درون موزه را به شما توصیه میکنیم.
مسجد نظامیه با الگوبرداری از مسجد سلیمیه عثمانی (Ottoman Selimiye Mosque) واقع در شهر ادیرنه (Edirne) ترکیه ساخته شده است و بنای دیدنی قابل توجهی در حومهی شمالی ژوهانسبورگ در منطقهی میدراند (Midrand) محسوب میشود.
صدها صنعتگر ترک با مصالح ۱۰۰٪ ترک که تاجر ترک به نام علی کاتیرجی اوغلو (Ali Katırcıoğlu) آنها را به آفریقای جنوبی آورد، ساخت مسجد را به عهده داشتند. درون مسجد فرشهای دستبافت و گنبدهای عظیم کاشیکاری شده نگاهها را مسحور خود میکند.
غیرمسلمانها میتوانند در زمانهایی غیر از عبادت از درون مسجد دیدن کنند به شرطی که لباسهایشان پوشیده باشد، کفشهایشان را در بیاورند و زنها موهای سرشان را بپوشانند. اگر گرسنه باشید میتوانید به سراغ رستوران ترکیهای عالی درون آن بروید.
گالری هنری اسپازا (Spaza Art Gallery) خانه، باغ مجسمه و گالری کوچک جعبه کبریتهای هنرمندی به نام اندرو لیندزی (Andrew Lindsay) است که بازدید از آن حیرت انگیز خواهد بود. درون باغ برج مخابراتی تلفن همراه را خواهید دید که بدنهی آن با هزاران بطری پلاستیکی پوشیده شده است.
مجسمههای موزائیکی و چوبی در میان شاخ و برگهای انبوه دیده میشوند و در یک کنج، گالری کوچکی به چشم میخورد که میتوانید از آن نقاشیهای هنری با قیمت مناسب که روی جعبه کبریت نقاشی شده یا روی حوله و پیشبند چاپ شده را خریداری کنید. یکی از نقاشیهای جالب روی جعبه کبریت، راهنمای مصور لیندزی از شهر ژوهانسبورگ است. همچنین از طریق رزرو در ایربیانبی (Airbnb) میتوان در اینجا اقامت داشت.
ساختمان زیبای دفتر مرکزی آنگلو-آمریکایی (Anglo American Head Office) که یک بلوک کامل را در برمیگیرد از سال ۱۹۳۹ دفتر مرکزی شرکت استخراج معادن بود و ورودی چشمگیری دارد که از فلزکاریهای ظریف و پنلهای شیشهای مرتفع تشکیل شده است.
در حاشیهی پلههای سنگی آن کتیبههای حکاکی شده از نقوش گلها و گیاهان آفریقایی قرار گرفته است. در جلوی ساختمان یک مجسمهی برنزی متحرک اثر هرمان والد (Herman Wald) از یک ایمپالای در حال دویدن قرار دارد.
هیچ چیز بهتر از شهر پونته (Ponte City) روگردانی شانس و آیندهی مرکز شهر ژوهانسبورگ را توصیف نمیکند. این آسمان خراش ۵۴ طبقهی استوانهای در اواخر دههی ۱۹۸۰ به دست متصرفین غیرقانونی افتاد و به سرعت به یک زاغه نشین عمودی تنزل پیدا کرد.
چند دهه بعد مالک ساختمان، کمپستون (Kempston)، کنترل آن را پس گرفت و ساختار آن را نوسازی کرد. امروزه این ساختمان امن و منزلگاه جامعهای از قومهای مختلف کارگر و طبقهی متوسط آفریقای جنوبی است و با تور مخصوص میتوانید از آن دیدن کنید.
یکی از معتبرترین گالریهای هنری خصوصی ژوهانسبورگ گالری گودمن (Goodman Gallery) است که در آن آثار ویلیام کنتریج (William Kentridge)، سام نلنگتوا (Sam Nhlengethwa) و بسیاری دیگر از هنرمندان بصری پیشتاز آفریقای جنوبی به نمایش گذاشته شده است.
این گالری در آرت مایل (Art Mile) در رزبنک (Rosebank) واقع شده که اکثر گالریهای برجستهی شهر در آن جمع شدهاند. با اطمینان میتوان گفت گودمن همیشه نمایشگاهی ارزنده برای بازدید دارد. همچنین رستورانهای بسیار خوبی در اطراف آن در دسترس قرار دارد.
مرکز بودایی لام ریم (Lam Rim Buddhist Centre) در مکان بازسازی شدهی کلیسای هلندی آفریقایی سابق در حومهی غربی ژوهانسبورگ و منطقهای مخروبه قرار دارد که یافتنش در آن میان جاذبهای غیرمنتظره است.
برج کلیسای سابق را با رنگهای شاد زرد و قرمز نقاشی کردهاند و درون آن زیارتگاه بودایی تبتی خیرهکنندهای با رنگ کلایدوسکوپی دیده میشود. این مرکز در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد و دالایی لاما در سال ۲۰۰۴ از آن بازدید کرد. کلاسهای رایگان مدیتیشن پنجشنبهها ساعت ۷ غروب در این مرکز برگزار میشود.
ستونهای بتنی عظیم که بزرگراه ام وان (M1) در نیوتاون (Newtown) را روی خود نگه میدارند به یک گالری هنری فضای باز تبدیل شدهاند و گرافیتیهای دیواری آن که به دست بهترین هنرمندان خیابانی آفریقای جنوبی خلق میشوند مدام به روز شده و تغییر میکنند. به مرور زمان و در طی سالها گرافیتی به خیابانهای اطراف هم راه پیدا کرده است. ستونهای نیوتاون (Newtown Pillars) امروزه جاذبهی توریستی پرطرفداری برای عکس یادگاری به حساب میآیند. فقط در این منطقه مواظب اشیای گران قیمت خود باشید.
در سال ۲۰۰۲ میدان ون در بایل (Van der Bijl) بازسازی شده و به افتخار مهاتما گاندی، میدان گاندی (Gandhi Square) نام گرفت. مجسمهی برنزی گاندی را به شکل زمانی که یک وکیل جوان بود خواهید دید که ردایش همانند یک ابرقهرمان در باد به پرواز درآمده است.
در میدان گاندی میتوانید شاهد چندین بنای تاریخی مانند خانه سامرست (Somerset House) باشید که امروز بازسازی و تبدیل به بار و محل برگزاری رویدادها شده است. گاندی ابتدا در سال ۱۸۹۳ به عنوان وکیل به آفریقای جنوبی پا گذاشت. در خلال سالهای ۱۹۰۳ تا ۱۹۱۴ گاه و بیگاه در ژوهانسبورگ سکونت داشت که سکونتگاه او امروزه خانه ساتیاگراها (Satyagraha House) شناخته میشود. بهترین روش برای بازدید از میدان استفاده از اتوبوس قرمز (Red Bus) است.