gardeshban.ir

فقدان یافته‌های باستان‌شناسی و همچنین ماهیت مبهم قدمت‌سنجی آثار باستانی، تخمین زمان شکل‌گیری یک شهر را با چالش روبرو می‌کند. ازاین‌رو، کارشناسان شاید نتوانند قاطعانه، کهن‌ترین شهر روی زمین را مشخص کنند اما شهرهای اندکی در دنیا وجود دارند که قدمتی طولانی دارند و برای عنوان قدیمی‌ترین شهر جهان، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.

در این مقاله به سراغ قدیمی‌ترین شهرهای جهان رفته‌ایم، شهرهایی که هنوز هم زنده و پابرجا هستند.

• حلب، سوریه
• بیروت، لبنان
• اریحا، فلسطین
• جبیل، لبنان
• آتن، یونان
• پلوودیو، بلغارستان
• صیدا، لبنان
• فیوم، مصر
• آرگوس، یونان
• شوش، ایران

 حلب، سوریه

اگرچه عمر دقیق شهر حلب مشخص نیست اما معبدی باستانی در این شهر کشف شده است که قدمت آن بنا بر دایرة‌المعارف بریتانیکا، به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد.

برخی منابع دیگر، قدمت حلب را حداقل ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد تخمین زده‌اند. متاسفانه شهر امروزی بر اثر یک جنگ داخلی خشونت‌آمیز و طولانی ویران شده و دست‌کم ۳۰ درصد از شهر باستانی حلب که در فهرست میراث یونسکو قرار دارد، از بین ‌رفته است.

بیروت، لبنان

بنا به گفته‌ی روزنامه‌ی نیویورک‌تایمز، طی حفاری‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ در بیروت، تعدادی آثار باستانی با قدمت ۵۰۰۰ سال کشف شده است. این یافته‌ها پیشینه‌ی پایتخت لبنان را به حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد منسوب می‌کند.

بیروت از دیرباز یکی از مهم‌ترین بنادر بازرگانی محسوب می‌شد و مهم‌ترین مدرسه‌ی حقوق در سرتاسر امپراطوری رم در اینجا قرار گرفته بود. این مدرسه در سال ۵۵۱ میلادی بر اثر زلزله ویران شد.

اریحا، فلسطین

اریحا در کرانه‌ی غربی رود اردن و در خاک فلسطین قرار دارد. این شهر یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های جهان به شمار می‌رود. بنا بر دایرة‌المعارف تاریخ باستان، قدمت اریحا به ۹۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد.

این شهر همچنین یکی از مشهورترین دیوارهای تدافعی جهان موسوم به «دیوار اریحا» را در خود جای داده که ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد ساخته شده است. گفته می‌شود زمانی ارتفاع این دیوار به ۴ متر می‌رسید.

جبیل، لبنان

جبیل (بیبلوس) شهری بندری است که در ساحل مدیترانه قرار دارد و انسان‌ها دست‌کم از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد تا به امروز در آن سکونت داشته‌اند.

بنا به دایرة‌المعارف تاریخ باستان، یکی از کالاهای مهم تجاری شهر در عهد باستان پاپیروس بوده است و به همین خاطر یونانی‌ها واژه‌ی بیبلوس (biblos) به معنی کتاب را از نام این شهر گرفته‌اند.

آتن، یونان

بر اساس دایرة‌المعارف تاریخ باستان، آثار و شواهد سکونت انسان‌ در آتن به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. در طول عصر طلایی آتن متفکران و نویسندگان بزرگی ازجمله سقراط و بقراط در این شهر بزرگ زندگی می‌کردند.

پلوودیو، بلغارستان

شواهد به‌دست‌آمده از سکونت انسان در پلوودیو (Plovdiv) به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. رومی‌ها در سال ۴۶ میلادی پلوودیو را اشغال کردند و خیابان‌ها، برج‌ها و کانال‌های آب فراوانی در آن ساختند. امروزه بقایای بسیاری از این بناهای باستانی هنوز در شهر دیده می‌شوند.

صیدا، لبنان

شهر بندری صیدا یکی دیگر از شهرهای قدیمی دنیا است. صیدا در زبان یونانی به معنی «ماهیگیری» است و این شهر در ۴۰ کیلومتری بیروت قرار دارد. بنا بر دایرة‌المعارف تاریخ باستان، انسان‌ها از ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد در صیدا سکنی گزیده‌اند.

جالب است بدانید این شهر، یکی از نخستین مکان‌هایی بود که رنگ بنفش در آن تهیه می‌شد. این رنگ منحصربه‌فرد آن‌چنان قیمت بالایی داشت که به‌عنوان نماد سلطنت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

فیوم، مصر

فیوم در عهد باستان واحه‌ای آباد و بزرگ در مصر بود که به خاطر زمین‌های حاصلخیز و نزدیکی به شاخه‌ای از رود نیل شهرت داشت. حضور انسان‌ها در این ناحیه به ۷۲۰۰ سال پیش از میلاد باز‌می‌گردد و پیدایش نخستین اجتماع کشاورزی حدود ۵۲۰۰ سال پیش از میلاد در این منطقه به وجود آمد.

این منطقه درنهایت به چندین شهر و روستا وسعت پیدا کرد و بیشتر به خاطر پرتره‌های فیوم (Faiyum Portraits) شهرت دارد. این پرتره‌ها مجموعه‌ای بی‌نظیر از ماسک‌های مومیایی هستند که از تمدن کهن مصر برجای مانده‌اند. در حال حاضر شهر فیوم امروزی در میانه‌ی واحه‌ی فیوم واقع شده است.

آرگوس، یونان

گمان می‌رود آرگوس از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد تاکنون، یک منطقه‌ی مسکونی بوده است. آن‌طور که دایرة‌المعارف تاریخ باستان اشاره می‌کند، ۷۰۰ سال پیش از میلاد، اولین رقابت‌های موسیقی یونان که در مدارک تاریخی ثبت شده است در شهرهای آرگوس، اسپارتا و پاروس برگزار می‌شد.

در حقیقت آرگوس در یونان باستان یک قطب فرهنگی به شمار می‌رفت و حفاری‌های امروزی منجر به کشف معابد، سالن‌های تئاتر و سفالینه‌های باستانی در این شهر شده است.

شوش، ایران

شهر باستانی سوسا (Susa) که امروزه شوش نام دارد، سکونتگاه کوچکی بود که ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد بنیان گذاشته شد و ۴۲۰۰ سال پیش از میلاد به ناحیه‌‌ای شهری تبدیل شد.

گفتنی است، اسکندر مقدونی ۳۲۴ سال پیش از میلاد دستور داد تا «ازدواج‌های دسته‌جمعی شوش» در این محل برگزار شود. اسکندر کوشید بیش از ده هزار نفر از مقدونیان و ایرانیان را به‌منظور نزدیکی فرهنگ دو کشور، به ازدواج یکدیگر در آورد.