ایرج؛ قلعه ای ساسانی در اطراف تهران+عکس

صفحه نخست / عمومی

ایرج؛ قلعه ای ساسانی در اطراف تهران+عکس

قلعه ایرج دژی باستانی مربوط به دوره ساسانی است و در شهرستان پیشوا، دهستان بهنام و در نزدیکی روستای عسگرآباد عباسی جای گرفته‌است.

کد خبر: ۳۴۵۱۹

تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۹-1399 September 23

گردشبان (gardeshban.ir) :

اسپید دژ یا قلعه ایرج یا قلعه گبری، دژی ساسانی در نزدیکی روستای عسگرآباد عباسی در نزدیکی پیشوا و از قدیمی‌ترین دژ‌های خشتی جهان است. در ادامه با این قلعه زیبا بیشتر آشنا خواهید شد.

قلعه ایرج به عنوان بزرگترین قلعه خشت خام در استان تهران، ایران و جهان شناخته می‌شود.

این قلعه درمحل به قلعه عسگرآباد و قلعه گبری شناخته می‌شود. قلعه‌ای با ارتفاع بیش ۱۵ متر مربوط به دوره ساسانی، هرچند آثار کشف شده از این قلعه کهنسال و شگرف دارای قدمتی بیش از ۳ هزار سال هستند و این آثار فرضیه بازسازی و مرمّت قلعه در دوره ساسانی را قوت بخشیده است؛ اما قلعه ایرج با وجود این قدمت فراوان و وسعت بیش از ۲۰۰ هکتار همچنان در غربت به سر می‌برد.

این قلعه از نظر زمانی هزار سال قبل از به دنیا آمدن مسیح (ع) و حدود ۱۵۰۰ سال قبل از تولد پیامبر اسلام (ص) بنا شده است؛ ساکنان این قلعه زرتشتی بوده‌اند و عنوان قلعه گبری نیز به همین خاطر به آن اطلاق می‌شود؛ زیرا گبر در لغت به پیروان دین زرتشتی گفته می‌شود.

مشخصات ساخت و معماری قلعه ایرج:

قلعه ایرج طول و عرضی معادل با ۱۴۴۰ متر در ۱۲۸۰ متر دارد که از آن دژی عظیم و پر ابهت ساخته است و به عنوان بزرگترین قلعه خشتی نظامی در ایران و حتی جهان شناخته می‌شود. دیوار‌های آن پهنایی بین ۱۷ تا ۲۲ متر دارند و بیشترین ارتفاع دیوار در بنا در گذشته ۲۵ متر بوده است، ولی به دلیل فرسایش دیوار‌ها بر اثر عوامل طبیعی در طول سالیان هم‌اکنون حداکثر ارتفاع دیوار در قلعه به ۱۶ متر می‌رسد. مصالح عمده به کار رفته در ساخت این قلعه خشت و گل است.

این قلعه بزرگ مستطیل شکل، در گذشته در ضلع شمالی دارای ۳۴ برج، در ضلع جنوبی دارای ۴۲ برج و در ضلع‌های شرقی و غربی دارای ۳۶ برج بوده است که امروزه متاسفانه فقط و فقط دو برج که در فاصله ۳۰ متری از هم قرار دارند، در این قلعه باقی مانده‌اند.

درون دیوار مابین این دو برج دیده بانی، راهرو‌هایی وجود دارند که آن‌ها را به هم متصل می‌کرده‌اند. جالب است بدانید که این راهرو‌ها به قدری عریض بوده‌اند که ارابه‌های نظامی و ادوات جنگی درون آن‌ها به راحتی حرکت می‌کردند.

قلعه ایرج دارای ۴ دروازه در شمال، جنوب، شرق و غرب است. دروازه شمالی این قلعه دقیقا رو به روی قله کوه زیبای دماوند قرار گرفته است و این باعث می‌شود که تماشای قلعه از سمت جنوب، چشم‌انداز فوق العاده‌ای از آن به همراه قله دماوند ارائه دهد.

در گذشته در اطراف این دژ مستحکم و باشکوه، خندق‌هایی به عمق ۸ متر و پهنای ۳۰ متر حفاری شده بود که برای محافظت از قلعه در برابر حمله دشمنان و آشوبگران استفاده شود. به هنگام حمله دشمنان، درون این خندق‌ها آب رها می‌کردند و دسترسی به قلعه در این زمان عملا غیرممکن می‌شد. این خندق‌ها در حال حاضر به منظور استفاده کشاورزی به صورت هموار درآمده‌اند.

راه دسترسی به قلعه ایرج:

برای دیدن قلعه ایرج باید به نزدیکی دو شهرستان پیشوا و ورامین در استان تهران بروید و سری به روستای عسگرآباد عباسی شهرستان پیشوا بزنید؛ این قلعه در سمت شمال جاده ارتباطی ورامین به پیشوا قرار دارد.