گردشبان (gardeshban.ir) : آستان قدسرضوی، ادارهکل محیط زیست، ادارهکل اوقاف و امورخیریه، دانشگاه فردوسی مشهد، سازمان زمین شناسی شمالشرق، آموزش و پرورش، کنسولگری پاکستان و سایر دستگاهها و بخش خصوصی، دیگر موزههای استان را مدیریت میکنند. موزههای این استان شامل تمام موضوعات موزهای از باستانشناسی تا مردمشناسی، سایتموزه، خانه موزه و موزههای تخصصی است.
موزه نفت سبزوار و موزه راهآهن مشهد دو موزهای است که به عنوان اولین موزههای کشور پروانه رسمی بهرهبرداری از ادارهکل موزههای وزارت میراثفرهنگی دریافت کردند.
در بخش باستانشناسی پس از موزه بزرگ خراسان، شهرستانهای نیشابور و گناباد دارای موزه باستانشناسی هستند، ایجاد موزه باستانشناسی خلیلآباد نیز در دستور کار قرار دارد.
سایت موزه بندیان درگز مربوط به دوره ساسانی، سایت موزه شادیاخ نیشابور یادگار دوره اسلامی و سایت موزه مسجد مدرسه توس دوره اسلامی از سایت موزههای فعال در خراسانرضوی هستند.
خانهموزه شهید مطهری در فریمان، خانهموزه قرایی در رشتخوار، خانهموزه آسیابان علیمحمد اعتباری در نشتیفان خواف فعالیت میکنند و در برنامه آینده، شکلگیری خانهموزه زندهیاد استاد کمالالملک در شهر فیروزه و خانه موزه دکتر علی شریعتی در مزینان در دستور کار است.
همچنین موزه عکاسی در مشهد با مشارکت بخش خصوصی، موزه تخصصی کالبدیوم و موزه آیین و آداب کویر در سبزوار نیز در حال انجام است.
موزه تخصصی پارکموزه علوم زمین مشهد به نمایش دورههای زمینشناسی و سنگ، گوهر سنگها و سنگهای قیمتی اختصاص دارد، همچنین در موزه وقف، موقوفات و اماکن مذهبی تاریخی نمایش داده شده و موزه دانشگاه فردوسی مشهد نمایانگر تاریخ شکلگیری دانشگاه فردوسی است.
در بخش زیست محیطی و تاریخ طبیعی، خراسانرضوی دارای ۱۴ موزه در شهرستانهای مشهد، تربتحیدریه، کاشمر، تربتجام، گناباد، قوچان، درگز، سبزوار، نیشابور، خواف و سرخس است که از طریق ادارهکل محیطزیست مدیریت میشوند.
موزههای مردمشناسی هم در شهرستانهای طرقبه و شاندیز، کلات، قوچان، چناران، تربتحیدریه، گناباد، روستای سنو گناباد، بردسکن، فریمان، تربتجام، تایباد و خواف فعالیت میکنند.
در ۲ سال اخیر ایجاد ۱۱ موزه جدید در دستور کار ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسانرضوی قرار گرفت که سعی شده است این موزهها با نگاه تخصصی ایجاد شوند، هماکنون کار سه موزه شامل خانهموزه شهید مطهری فریمان، خانهموزه قرائی رشتخوار و موزه مازاری تربتحیدریه به اتمام رسیده و آماده افتتاح است.
۳ موزه بجستان، موزه مردمشناسی بردسکن و موزه آب گناباد با پیشرفت ۷۰ درصد و موزههای موسیقی تربتجام، موزه نسخ خطی تایباد، موزه باستانشناسی خلیل آباد و موزه شهر کاشمر نیز با پیشرفت کاری بیش از ۵۰ درصد در حال انجام است که امیدواریم به زودی با تخصیص اعتبار به سرانجام برسد.
سیاست کاری این ادارهکل ایجاد حداقل یک موزه در هر یک از شهرهای استان خراسان رضوی است هرچند شهرهایی که ظرفیت بیشتری دارند موزههای بیشتری را در خود جای خواهند داد.
محمدرضا پهلوان
رئیس گروه موزههای خراسان رضوی