گردشبان (gardeshban.ir) : مطمئنآ همین که نام لیقوان به گوشتان میخورد یاد پنیر لیقوان می افتید اما باید بدانید و فراموش نکنید که لیقوان به جز پنیر جاذبه های زیبای دیگری نیز دارد که ارزش دیدن و تفریحی می تواند داشته باشد. در دامنه کوهستان سهند و در جنوب شرقی تبریز یک روستای کوهستانی و ییلاقی وجود دارد که لیقوان نام دارد در قسمت شرقی این روستا قرار دارد که رودخانه ی لیقوان از آن عبور می کند و آب شرب روستاهای حاشیه خود را تامین می کند.
بین تمام دره های استان ،دره لیقوان تنها جایی است که امکانات پذیرایی و ارائه خدمات به مسافران و گردشگران را دارد روستایی که هرچند با پنیرهای قالبی ایرانی شناخته شده است ولی اگر تنها به عنوان یک گردشگر به آن روستا وارد شوید تمام ذهنیت تان تغییر پیدا میکند چرا که این روستا به قدری جاذبه دارد که به راحتی شما را مجذوب خود می کند.
طبیعت شگفت انگیز لیقوان آنچنان غافلگیر کننده می باشد امکان دارد مجبور شوید هر چند دقیقه یکبار به خود بگویید که خواب نمی بینید و اینجا گوشه ای از خلقت وصف ناپذیر خداوند از سرزمین خودتان است! وجود باغ های میوه و کشتزار های سرسبز در طول سال مخصوصآ در فصل تابستان هزاران گردشگر و طرفدار طبیعت را به سمت خود معطوف می کند.
این روستای بکر که در این بخش به معرفی جاذبه های دیدنی آن پرداخته ایم در 36 کیلومتری شرق تبریز و 24 کیلومتری جنوب شهرستان باسمنج در دامنه کوه سهند واقع است بعد از این که از روستاهای بیرق و هروی گذر کردید به روستای خوش آب و هوا و سرسبز زیبایی خواهید رسید. طبق گفته های پژوهشگران فرهنگی و تاریخی آذربایجان شرقی روستای لیقوان یکی از بزرگترین ، پرجمعیت ترین و در عین حال زیباترین روستاهای تبریز به شمار می رود که در دل یک دره زیبا و باصفا در دامنه کوه های سهند قرار گرفته است و از آن به عنوان یک روستای تاریخی یاد می شود.
فلسفه گذاری روستای لیقوان
در زبان محلی به روستای تاریخی لیقوان «لوان» یا «لیوان» به معنی آب های گرم بازار آتشفشانی و دامنه سهند جاری هستند گفته می شود. بر اساس شواهد تاریخی که وجود دارد می توان به قدمت دیرینه سکونت در این روستا پی برد جالب است بدانید در این روستا همیشه مجموعه ای از دره های سهند که آب گرم از آنها جاری بوده وجود دارد دلیل اینکه این منطقه لقب دره بهشت خود گرفته است به خاطر دارا بودن آب و هوای کوهستانی و خنک و چشمه های آب گرم آن است.
این روستا به دلیل موقعیت مکانی و بن بست بودن بستری مناسب برای چرای گوسفندان می باشد و تبدیل به درهای بزرگ شده است که محلی ها آن را ممد دره نام دادند بنابراین می توان گفت این روستا مناسب ترین محل برای زندگی عشایری می باشد.
همانگونه که اشاره شد روستای لیقوان در تبریز در کنار کوه های سربه فلک کشیده سهند رودخانه مهران رود جا خوش کرده است و شرایط بی نظیری از لحاظ پوشش گیاهی دارد به گیاهان دارویی همچون قارچ ، بابونه ، پونه و ... در آن به چشم می خورد به همین خاطر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که چرای گوسفندان از این گیاهان باعث شده مردم محلی این روستا اقدام به تهیه پنیر خوشمزه بکنند که به جرأت می توان گفت طعم این پنیر در خاورمیانه تک و بی نظیر است و به دلیل همین خاصیت و طعم بی نظیرش به شهرت رسیده است.
باتوجه به محبوبیتی که این پنیر در روستای لیقوان تبریز کسب کرده است تقریباً به تعداد 10 کارخانه پنیر سازی در این منطقه فعالیت می کنند که اقدام به تولید صدها تن پنیر از شیر خالص گوسفندان محلی روستای لیقوان کرده و به سرتاسر استان آذربایجان شرقی و همچنین تهران صادر می کنند و اخیراً جشنواره بزرگی به نام پنیر لیقوان در این روستا برگزار می شود که شرکت کنندگان بسیار زیادی در آن حاضر می شود.
چشمه های آب گرمی که در روستای لیقوان وجود دارند از بقایای آتشفشانهای خاموش کوه های سهند و تغییرات زیرزمینی سرچشمه می گیرند و از جذابیت های این روستا به شمار می روند باید بدانید این چشمه ها از مجموعه چند رودخانه تشکیل شده اند و در کنار همین رودخانه ها شاهد جوشش آب های گوارایی از دل زمین هستیم به خاطر همین شرایط اقلیمی غنی ترین و بهترین آب های معدنی را در این منطقه می توان یافت.
اصلی ترین ساختار روستای لیقوان تبریز
ساختار روستای لیقوان به صورت پلکانی می باشد به این دلیل که زمین های کشاورزی در این روستا از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند و این موضوع باعث شده تمامی روستا بر روی صخره های حاشیه زمین ساخته شود و در نهایت معماری روستا به صورت پلکانی در بیاید.
تاریخ روستای لیقوان
چنانچه بخواهیم مروری بر تاریخ روستای لیوان داشته باشیم این گونه می توان گفت که مهمترین رخداد تاریخی در این روستا متعلق به دوره معاصر و حمله افراد حزب دموکرات آذربایجان در سال 1324 می باشد که در پی این حمله حاج احتشام لیقوانی ارباب این روستا و بزرگترین مالک آذربایجان در دوره فئودال به قتل می رسد و در تصمیمی بزرگ از سوی سران فرقه دموکرات در تبریز تصمیم به مبارزه علیه فئودال های آذربایجان و ریشه کن کردن حاکمیت اربابی گرفته شد و مبارزه از لیقوان شروع شد.
محصولات تولیدی روستای لیقوان تبریز
در ادامه این مطلب شما را با محصولات کشاورزی ، محلی و همچنین صنایع دستی این روستا آشنا می کنیم این روستا دارای محصولات تولیدی فراوانی است که منجر به اشتغال زایی بالایی شده است.
محصولات کشاورزی و لبنی
جو ، گندم ، سیب ، گردو ، سیب زمینی ، شیر ، خامه ، دوغ ، کره ، روغن حیوانی ، گلابی ، کشک ، نخود و پنیر لیقوان از محصولات لبنی و کشاورزی هستند که می توان به تولید آنها در روستای لیقوان اشاره کرد.
غذاهای محلی روستای لیقوان
هر زمان که سفری به سمت روستای لیقوان در تبریز داشتید پیشنهاد می کنیم از غذاهای محلی این روستا راحت نگذرید و حتما برای یکبار هم که شده است طعم آبگوشت مخصوص لیقوان(پیتی) و دیزی ، اوماج آشی ، یارما شورباسی و قورمای آن را بچشید.
صنایع دستی روستای لیقوان
با توجه به اینکه این منطقه یک روستا به شمار می رود بنابراین صنایع دستی شغلی برای اهالی روستا به شمار رود محصولاتی که زنان و مردان این روستا اقدام به تولید آنها می کنند عبارتند از لباس های نمدی مردانه(شال پالتار) ، ظروف سفالی(معروف به لیقوان قابی) ، لباس های محلی زنانه(کوینح) ، لباس های مخمل و چین دار زنانه(یل تومان) ، جوراب های پشمی مردانه و زنانه ، چاروق ، قالی و قالیچه ، جلیقه و شال ، کلاه نمدی ، جاجیم و گلیم و همچنین تابلو فرش های نفیس می باشد.
آثار تاریخی روستای لیقوان
از جمله آثار تاریخی این روستا می توان به قبرستان و خانه اربابی اشاره کرد تاریخ قدمت این قبرستان کهن و خانه اربابی متعلق به قرن هفتم هجری می باشد که پر اهمیت ترین جاذبه گردشگری و تاریخی این روستا محسوب می شوند. بر روی قبرهای این قبرستان سنگ نوشته های قدیمی و تاریخی گوناگونی قرار دارند به طرز کاملاً ماهرانه ای جملات متعددی روی سنگها حکاکی شده اند.
البته باید بدانید متاسفانه این قبرستان نیز همانند سایر گورستانها از دست سوداگران و سارقین در امان نبوده و بعضی از آثار باستانی آن که ارزش زیادی داشتند غارت شده است. این قبرستان از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است تا جایی که نام آن در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و خوشبختانه در سالهای اخیر از سوی سازمان میراث فرهنگی در راستای مرمت و بازسازی آن اقدامات بسیار خوبی انجام شده است.
معرفی جاذبه های گردشگری و تاریخی
پل حاج سالار لیقوان (حاج سالار کورپوسی)
عمارت سنگی لیقوان (داش عمارت)
چشمه های معدنی لیقوان
آب گرم طبیعی لیقوان
زاغه های طبیعی موجود در سردخانه بزرگ لیقوان
دره جنگلی و گردشگری لیقوان
قبرستان تاریخی لیقوان
رودخانه لیقوان
آدرس روستای لیقوان
جاده ارتباطی لیقوان-تبریز از مسیر «دروازه تهران» شهر تبریز شروع شده و پس از گذر از شهر باسمنج و روستای های هروی (هربی) بیروق (بره) به روستای لیقوان می رسد.
هروی (هربی) بیروق (بره) به روستای لیقوان می رسد.