گردشبان (gardeshban.ir) : این روزها کرونا و واکسن کرونا یک موضوع داغ است و مسافران از قبل برای ورود به کشورهای خاص در سراسر جهان به واکسن نیاز دارند و بسیاری نیز، برای سفر باید گواهی سلامت و عدم ابتلا به کرونا را تحویل مراکز تهیه بلیت دهند، با این وجود، ایده «پاسپورت کرونا» نیز در برخی نقاط جهان مطرح است. هفت کشور اروپایی صدور این گذرنامه برای شهروندان را به منظور تسهیل سفر در اتحادیه اروپا آغاز کردند.
بنابر اعلام کمیسیون اروپا، بلغارستان، جمهوری چک، دانمارک، آلمان، یونان، کرواسی و لهستان، هفت کشور عضو اتحادیه بودند که از روز سهشنبه اول ژوئن (۱۱ خرداد) با اتصال به سازوکار دیجیتال سراسری اروپا، صدور نخستین گذرنامههای کووید را آغاز کردند. این گواهینامه که هم بصورت دیجیتال و هم کاغذی در دسترس است، بطور رایگان در اختیار شهروندان قرار میگیرد.
پیشتر در پی توافق سیاسی کشورهای اروپایی، کمیسیون اروپا که در واقع نقش قوه مجریه در اتحادیه اروپا را برعهده دارد، از برنامه ریزی برای راه اندازی زیرساخت فنی یک ساز و کار دیجیتال گذرنامه کووید در اتحادیه اروپا، به منظور تسهیل سفر شهروندان اروپا در کشورهای عضو اتحادیه، همزمان با ادامه همه گیری کووید ۱۹ خبر داده بود.
این سازوکار دیجیتالی سراسری ماه گذشته در ۲۲ کشور اروپایی ماه با موفقیت آزمایش شده است و پس از این هفت کشور، دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز با تکمیل سازوکارهای داخلی کشورها به این روند میپیوندند و سازوکار دیجیتال گذرنامه کووید از اول ماه ژوئیه ۲۰۲۱ در سراسر کشورهای اروپایی به کار گرفته خواهد شد.
برنامه اتحادیه اروپا این است که «یک سیستم واحد» را برای تسهیل سفر ایمن در سراسر این اتحادیه آن هم از طریق بررسی وضعیت سلامت شهروندان به اجرا بگذارد. در چهارچوب این برنامه، شهروندان در صورت داشتن یکی از سه شرط «انجام واکسیناسیون، داشتن نتیجه منفی آزمایش کرونا یا اثبات بهبودی پس از ابتلا به این بیماری» میتوانند به دیگر کشورها سفر کنند.
«اورزولا فون درلاین» رئیس کمیسیون اروپا در حساب توئیتر خود اعلام کرد که تعداد واکسنهای تزریق شده در کشورهای عضو این اتحادیه از ۲۵۰ میلیون دوز، فراتر رفته است.
بنابر اعلام فون درلاین، در حال حاضر بیش از ۸۰ میلیون شهروند اروپا به طور کامل واکسینه شده اند و این اتحادیه در مسیر هدفش برای واکسینه کردن ۷۰ درصد از جمعیت شهروندان بزرگسال خود در ماه ژوئیه قرار دارد.
کمیسیون اروپا پیشتر اعلام کرده بود که بر اساس برنامه واکسیناسیون خود در نظر دارد تا پایان ماه ژوئیه، ۷۰ درصد از ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت اتحادیه اروپا، دست کم یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده باشند.
«آلبرتو آلماننو» استاد حقوق اتحادیه اروپا در دانشکده مطالعات بازرگانی پاریس «HEC» میگوید: «اجرای این سیستم، آزمونی برای سنجش سطح همکاری بین کشورهای عضو اتحادیه است. به ویژه آنکه بسیاری از آنها سعی کرده بودند در دوران شیوع ویروس کرونا، برای قوانین داخلی خود در مقایسه با قوانین اتحادیه، وزن و اعتبار بیشتری قائل شوند.»
او میافزاید: «به یاد داشته باشیم که شرایط صدور این گواهینامه ممکن است از یک کشور به کشور دیگر تغییر کند؛ به ویژه آنکه هر کشوری به طور مستقل در این باره که چه کسی باید واکسینه شود و چه کسی آزمایش کرونا بدهد تصمیم خواهد گرفت. هر کشوری هم این حق را برای خود قائل است که احتمالا چنین گواهینامهای را رد کند؛ بنابراین عدم هماهنگی میان کشورها ممکن است باعث ایجاد سردرگمی و مشکلات غیرقابل پیش بینی بسیاری شود.»
بروکسل پیش از این اعلام کرده بود که همه مسافران کشورهای ثالث، چنانچه از واکسنهای مورد تایید اتحادیه اروپا استفاده کرده و به طور کامل واکسینه شده باشند نیز میتوانند بدون نیاز به سپری کردن دوره قرنطینه به قاره اروپا سفر کنند.
اتحادیه اروپا تا این مرحله استفاده از چهار واکسن آسترازنکا-آکسفورد، فایزر-بیون تک، مدرنا و جانسون اند جانسون را تایید کرده است.
تاکنون بیش از ۳۸ درصد از جمعیت اتحادیه اروپا دست کم یک دوز از واکسنهای ضد کرونا را دریافت کرده اند. این میزان در آمریکا ۵۰.۳ درصد و در کانادا ۴۷.۷ درصد است.
اپلیکیشنهای مسافرتی
مسافران همچنین برای هرگونه گواهینامه رسمی واکسیناسیون به یک اپلیکیشن تلفن هوشمند نیاز دارند. پروژه اتحادیه اروپا شامل فناوری «متن باز» (open source) است که کشورهای اروپایی میتوانند برای ایجاد کیف پول رسمی تلفنهای همراه خود استفاده کنند.
انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی، برنامه تلفن هوشمند خود با نام «تراول پاس» (Travel Pass) را دارد که خطوط هواپیمایی مانند کانتاس، ژاپن ایرلاین، امارات، بریتیش ایرویز، ویرجین آتلانتیک در آن ثبت نام کرده اند. یک برنامه غیرانتفاعی دیگر با نام «کامن پاس» (CommonPass) نیز توانسته است توجه شرکتهای دیگر هواپیمایی مانند کاتای پاسیفیک، جت بلو، یونایتد و لوفت هانزا را جذب کند.
مسافران از قبل میتوانند از این اپلیکیشنها برای تایید نتایج تست کووید ۱۹ در مقصد استفاده کنند. تراول پاس و کامن پاس تاکنون تنها در شرکتهای هواپیمایی خاص در دسترس قرار داشته است. همچنین هر دوی این اپلیکیشنها میتوانند در برنامههای مسافرتی شرکتهای دیگر هواپیمایی تلفیق شوند تا مسافران بتوانند هنگام ثبت نام خود به صورت آنلاین پیش از پرواز وضعیت واکسیناسیون خود را تایید کنند. همچنین پیش بینی میشود هر دوی این اپلیکیشنها با گواهینامههای اتحادیه اروپا مطابقت داشته باشند. کامن پاس میگوید که کاربران میتوانند مدارک واکسیناسیون خود را تا اواسط ژوئن وارد این برنامه کنند.
«پل مایر» مدیرعامل کامن پاسن میگوید که گذرنامههای واکسن گسترش بیشتری پیدا میکنند: «انتظار ما این است که این موضوع برای سفرهای بین المللی به عنوان یک الزام باشد.»
آنچه مسافران میخواهند
مسافران با اهداف تجاری مانند «ریچارد فاگ» که در انگلیس مدیر روابط عمومی است، از طرح گذرنامههای واکسن استقبال میکند. شرکت فاگ با توجه به قوانین قرنطینه برای افرادی که به انگلیس بر میگردند، برنامههای خود در ماه آینده برای حضور در یک نمایشگاه بزرگ مخابراتی در بارسلونا را کاهش داد.
فاگ میگوید: «این ۱۰ روز قرنطینه پیامدهای تجاری منفی خواهد داشت.»
اسناد تقلبی
اسناد تقلبی مربوط به تستهای کووید ۱۹ که از سوی کلاهبرداران فروخته میشود در زمان همه گیری مشکل ساز شده است، اما متخصصان حوزه فناوری میگویند که نسخههای دیجیتال گذرنامه واکسن دارای حفاظ امینتی است که جعل آنها را سخت میکند.
انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی میگوید نتایج تست یا وضعیت واکسیناسیون را بررسی نمیکنند، اما با آزمایشگاههای ثبت شده طرف هستند و به این طریق اپلیکیشن میتواند افرادی را که تست داده اند یا واکسینه شده اند، مطابقت دهد. این اپلیکیشن صورت مسافر را با استفاده از دوربین تلفن اسکن میکند و آن را با مشخصات بیومتریک گذرنامه مطابقت میدهد و بررسیهایی برای جلوگیری از استفاده شخص دیگر از هویت او انجام میشود.
امنیت و حریم خصوصی
گذرنامههای واکسیناسیون یک موضوع دو قطبی است و بحثهایی را مبنی بر استفاده از این روش برای کنترل افراد، محدود کردن آزادیها و از بین بردن حریم خصوصی در پی داشته است. افراد متخصص در حوزه فناوری تاکید میکنند تنها چیزی که از این طریق منتقل میشود کلیدهای رمزگذاری شده هستند که اجازه میدهند اطلاعات به صورت ایمن تبادل شوند.
از سوی دیگر این سوال نیز مطرح میشود که شرکتهای معتبر تولید واکسن چه میزان باهم همکاری میکنند و آیا کشورها گواهینامههای یکدیگر را به رسمیت میشناسند. دولت انگلیس هشدار داده است که در حال حاضر بسیاری از کشورها گواهی واکسیناسیون را از مسافران قبول نمیکنند.
اما سوالات دیگری نیز درباره افرادی که تلفنهای هوشمند ندارند و یا هر عضو خانواده دستگاه جداگانه ندارد، پرسیده میشود. مقامات اتحادیه اروپا و انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی میگویند که در حال کار بر روی راه حلها از جمله گزینههای مبتنی بر کاغذ هستند.
گذرنامهای که در این سازوکار صادر میشود، دربردارنده اطلاعات مربوط به واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ در اختیار داشتن نتیجه منفی آزمایش کرونا یا بهبود شخص پس از ابتلا به کووید خواهد بود. سازوکار سراسری و یکپارچه اتحادیه اروپا به گونهای است که تایید وضعیت واکسیناسیون یا ابتلا به کرونای مسافران از طریق کد ویژه مربوط به گذرنامه (QR code) در هریک از کشورهای اروپایی امکان پذیر خواهد بود.