آشپزی نپالی مواد اولیه متنوع، تکنیکها و ویژگیهای مختلفی را از کشورهای همسایه وام میگیرد، اما تاریخ غذایی این سرزمین کوچک برای خود شاخصههای بیهمتایی هم دارد. در این مقاله تلاش کردیم شما را با برخی از معروفترین غذاهای کشور نپال آشنا کنیم تا بتوانید تجربه غذایی موفق و خوشایندی را برای خود رقم بزنید.
کشور نپال در نواحی هیمالیا قرار داشته و مردمش فرهنگها و پیش زمینههای گوناگونی دارند. این تنوع در آشپزی آنها نیز کاملاً منعکس میشود. غذاهای نپالی معمولاً سالمتر از بقیه غذاهای جنوب آسیایی هستند و بیشتر بر روی استفاده کمتر از چربی و بیشتر کردن سبزیجات، گوشت بدون چربی، سالاد و مواد اولیه خشک شده تمرکز دارند. اگر چه تأثیرات شدید کشورهای همسایه مانند هند، چین و تبت به خوبی در نپال دیده میشود، این کشور کوهستانی مرزهای خود را تا دهه ۱۹۵۰ به روی خارجیها باز نکرد. این عامل به علاوه حمل و نقل و سختیهای تجارت به خاطر موقعیت جغرافیایی باعث تأکید بر استفاده از مواد اولیه بومی در غذاهای نپالی شده است.
برخی از مواد رایج غذاهای نپالی، عدس، سیب زمینی، گوجه فرنگی، زیره، گشنیز، فلفل، سیر و روغن خردل هستند. البته چیزی مانند سیب زمینی بیشتر در جوامع «نِوار» (Newar) هیمالیا و منطقه «پاهار» (Pahar) شهرت و محبوبیت دارد. ماست هم در بین نپالیها مشهور بوده و بیشتر برای کمک به سلامتی و خو گرفتن با طبیعت آن را در کنار غذاهای اصلی، داخل دسرها یا نوشیدنیها استفاده میکنند. اگر چه پیدا کردن غذاهایی که صد در صد نپالی باشند خیلی کار آسانی نیست، اما تلاش کردیم در ادامه معروفترین غذاهایی که باید در این سرزمین امتحان کنید را گرد آوریم.
برنج یکی از مهمترین ارکان غذاهای نپالی محسوب میشود که البته این امر را در سایر غذاهای آسیایی هم میتوان مشاهده کرد. غذای برنج سرخ شده «پولائو» (Pulao) که آن را به «پیلاف و پیلائو» (Pilaf and Pilau) نیز میشناسند در بین مردم محلی و گردشگران به یک اندازه محبوب است. پولائوی سبزیجات یکی از گونههای رایج این غذا بوده که میتوانید آن را در سرتاسر کشور پیدا کنید. پولائوی سبزیجات از برنج سرخ شده با سبزیجات فصلی به همراه زیره و زردچوبه تهیه میشود. گاهی کنار این غذا ماست هم میگذارند. پولائو را اغلب در رویدادهای اجتماعی و جشنهای ملی میپزند و عطر و طعم آن از ذهنتان بیرون نخواهد رفت.
به خاطر محدودیت زراعت در برخی مناطق مرتفع نپال، برنج معمولاً با سایر دانهها جایگزین میشود که گزینههای رایج، ذرت و جو هستند. به علاوه از سیب زمینی و نان تخمیر نشده هم در غذاها استفاده میکنند. این امر در هیچ غذایی به اندازه «دال بات» (Dal Bhat) ملموس و آشکار نیست. اگر نپال یک غذای ملی داشت، قطعاً آن غذا دال بات بود. این غذا از بنگال به کشور نپال وارد شد و از برنج به عنوان ماده اصلی، عدس و برخی مواد دیگر در پخت آن استفاده میکنند. در کنار دال بات معمولاً ترشیجات، کاری، گوشت، ماهی، ماست یا چوتْنی، نوعی ترشی ادویه دار سرو میکنند. در نپال اگر بخواهند برنج را با چیزی جایگزین کنند، از «روتی» (roti)، نوعی نان تخمیر نشده بهره میگیرند. تنوع پخت این غذا بسیار زیاد بوده و بد نیست موقع بازدید از نپال حتماً یکی از آنها را امتحان کنید. دال بات یکی از اصیلترین غذاهای بومی این سرزمین محسوب میشود.
«مومو» (Momo) غذایی شبیه کوفته در نپال است و معمولاً در آن از سبزیجات بخارپز و گوشت استفاده میکنند. مومو معمولاً به همراه یک یا دو سس ارائه میشود که بر پایه گوجه و سبزیجات تخمیر شده هستند. ادویههای نپالی گاه بسیار تند بوده و داخلشان فلفل خام و سیر میریزند. این غذا در بخشهایی از هند، بوتان و تبت هم به عنوان یک اسنک محبوب استفاده میشود. تنوعهای زیادی از مومو وجود دارد که در برخی از آنها داخل مواد، پنیر یا سیب زمینی میریزند که بسیار آن را لذیذ میکند. ما هم گونههای گیاهی و گوشتی این غذا را به شما بسیار توصیه میکنیم.
«توکپا» (Thukpa) یک سوپ نودل داغ نپالی است که در آن گوشت و سبزیجات مختلف میریزند. این غذای خوشمزه زمستانی در کاتماندو و سایر نواحی کوهستانی نپال بسیار محبوبیت دارد و شما را از سرمای بیرون نجات میدهد. کلمه توکپا به زبان تبتی یعنی رشته و این غذا از تبت و چین تأثیر گرفته است. توکپا را اغلب در کنار مومو صرف میکنند. گوشت طعمدار شده به این خوراکی لذیذ مزه و عطری دلپذیر میدهد و میتواند از حیواناتی چون بز، بره، مرغ یا گاو نر تهیه شود. توکپا در سرتاسر نپال و تبت طرفدار دارد اما نسخه نپالی آن اندکی تندتر بوده و همین ویژگی آن را محبوبتر میکند.
«سل روتی» (Sel roti) چیزی بین دونات و نوعی شیرینی حلقوی باگِل است، اما در واقع آن را با آرد برنج درست کرده و به هیچ نانی در دنیا شباهت ندارد. لایه بیرونی ترد و شیرین آن با خمیر نرم و پف کرده داخلش بسیار وسوسه کننده هستند. نان آرد برنجی به شکل حلقه درآمده و به خوبی در روغن سرخ میشود. این خوراکی لذیذ را بیشتر به عنوان اسنک یا صبحانه صرف میکنند و در برخی از فستیوالهای مذهبی هم خورده میشود. اغلب سل روتی را در ماست فرو کرده یا آن را به همراه سبزیجات میخورند. میتوانید این شیرینی جذاب را از دست فروشان خیابانی به صورت تازه و داغ تهیه کنید.
یکی دیگر از غذاهای محبوب زمستانی، «بره گورخالی» (Gorkhali)، یک کاری پر و پیمان و جذاب است. مواد این کاری قطعه قطعه شده و گوشت بره آرام پز را نیز به آن اضافه میکنند. سیب زمینی و پیاز هم برخی از مواد دیگر آن هستند. برای طعم بیشتر، گاهی از قبل گوشت بره را کباب کرده و آن را در سس فلفل میخوابانند. اغلب این غذا را به همراه برنج میخورند اما برخی دیگر نانهای روتی را ترجیح میدهند. برای امتحان کردن بهترین نمونههای تمام غذاهای نامبرده میتوانید به رستورانهای برتر کاتماندو سر بزنید.