شهرهای استان مرکزی کمتر شناخته شده هستند و بیشتر مسافران معمولا به شهرهای معروف آن نظیر اراک سفر میکنند. اما در این میان شهرهای بسیار زیبایی از جمله شهر تفرش هستند که از آنها نباید غافل ماند. تفرش شهری میان چشمهسارها، مجموعهای از کوههای استوار، مناطق سرسبز و غارها است که از طبیعت بکر و زیبایی بهرهمند است.
این شهر همچنین از منابع آب غنی، هوای ملایم و زمینهای حاصلخیز، همراه با غنایم طبیعی و مزارعی مملو از گلهای وحشی، کندوهای عسل، باغهای میوه مخصوصا گردو برخوردار است که زیباییهای آن را دو چندان میکند. در این مطلب به جالبترین و جذابترین جاهای دیدنی تفرش اشارهای کوتاه کردهایم.
چشمه آب معدنی گراو یکی از جاذبههای طبیعی تفرش است که در فاصله پنج کیلومتری این شهر، میان دو روستای کبوران و طراران قرار گرفته است. این چشمه از چند قسمت در سطح زمین تشکیل میشود که از آن قسمتها، آب به حالت جوشش از زمین خارج میشود. در بعضی قسمتها نیز، آب بههمراه مقدار زیادی گاز کربنیک از زمین خارج میشود. گفته میشود که آب این چشمه دارای فواید درمانی بسیار از جمله تسکیندهنده درد، موجب باز و بسته شدن عروق، افزایش جریان خون پوستی و قرمز شدن پوست، کاهش موقتی فشار خون و آهسته شدن نبض میشود. آشامیدن آبمعدنی چشمه گراو کمی قبل از نوش جان کردن غذا، به هضم آن کمک میکند و ترشحات گوارشی را افزایش میدهد.
غار امجک در فاصله ۶۳ کیلومتری شمالغربی تفرش در ارتفاعات کوهی به همین نام در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا جای گرفته است. ورودی این غار، دیواره به طول دوازده متر دارد که برای ورود به آن باید به کمک ابزار از این دیواره گذشت. پس توصیه میشود حتما با یک غارنورد حرفهای وارد غار امجک شوید. زیر این غار، چشمهای وجود دارد که آب آن از سقف غار میچکد و به خاطر گذشت زمان باعث به وجود آمدن استلاکمیتهایی شده است که از سقف آن آویزان هستند.
آبشار قطره باران یکی از نقاط دیدنی استان مرکزی است که در سی کیلومتری شمالغربی شهر تفرش در دهستان بازرجان در نزدیکی روستای کوریان قرار دارد. این آبشار در درهای عریض واقع شده و دورتا دور آن را گیاه زیبایی به اسم پر سیاوشان مانند دیوارهای پوشانده است. اطراف آبشار قطره باران از مناظر بسیار دیدنی برخوردار است و آن را به مکانی باصفا در دل بیابان تبدیل کرده است.
امامزاده ابوالعلی مهدی یکی از نوادگان امام جعفر صادق (ع) است که از آثار ملی به ثبت رسیده کشور در شهر تفرش نیز به شمار میرود. قدمت بنای این امامزاده متعلق به دوران حکومت ایلخانان برمیشود و بنا به دلایلی بهطور کامل به پایان نرسیده است.
آبانبار بلور در محله قدیمی شهر تفرش قرار گرفته و از دوران حکومت قاجاریه به یادگار مانده است. فضای اصلی مخزن این آبانبار را دوازده ستون، هجده جرز، بیست گنبد و دو غلام گردش مخصوص هوا تشکیل میدهند.
غار علی خورنده یکی از جاهای دیدنی استان مرکزی در شهر تفرش است که در فاصله سه کیلومتری آن، در ارتفاعات کوه نقره کمر واقع شده است. برای رسیدن به این غار باید از روستای کوهین بگذرید و از دیوارهای به طول تقریبی پانزده متر و شامل سه بند، صعود کنید. در سقف غار علی خورنده نیز، استلاکیتها و استلاکمیتها را میتوانید مشاهده کنید.
مسجد جامع شش ناو یکی از آثار بهجای مانده از دوران حکومت سلجوقیان در محله فم شهر تفرش است و یکی از مساجد با ارزش و قدیمی این شهر محسوب میشود. وجه تسمیه شش ناو، ناودانهایی ششگانه هستند که برای سهولیت در کار توزیع آب ایجاد شدهاند.
خانه تاریخی خاندان میرفخرایی در یکی از کوچه باغهای محله آب دکان شهر تفرش قرار گرفته و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. قدمت این بنا به دوران قاجاریه یعنی ۲۰۰ سال قبل میرسد و شامل سه بخش حیاط، واحدهای معماری اطراف حیاط، قطعه باغی، دو درب اصلی در جهت شمال و غرب تشکیل میشود.
چهار طاقی بهاران یا چهار طاقی کبوران یکی از بناهای بهجای مانده از دوران قاجار در روستای بهاران شهر تفرش است. این سازه تاریخی نیز در اسفند ماه سال ۱۳۸۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
غار گاو خور در امتداد جنوبغربی غار علی خورنده واقع شده است و برای ورود به آن با هیچ مشکلی روبهرو نخواهید شد، بهخاطر اینکه دهانه آن با شیب کوه تقریبا همکف است. پس از اینکه وارد این غار شدید، با یک تالار باشکوه با سقفی بلند و هوایی خنک روبهرو خواهید شد. طول غار گاو خور تقریبا ۱۵۰ متر است و هرچه بیشتر جلو بروید دهانه آن تنگتر شده و در آخر بسته میشود.
بام تفرش در گردنه خرازان جای گرفته و چشمانداز زیبایی از تمام شهر تفرش را مقابل چشمان شما قرار میدهد. این بام از جاذبههای طبیعی و تفریحی شهر تفرش به شمار میآید.
آرامگاه دکتر محمود حسابی یکی از نوابغ ایران زمین و جهان است که پس از نود سال زندگی پربار علمی در شهریور ماه سال ۱۳۷۱ در شهر تفرش به خاک سپرده شد. در حال حاضر آرامگاه او در این شهر، محل برگزاری مراسمهای مذهبی و رسمی است.
سنگنگاره های یازیلی چای متعلق به هزاره سوم تا هزاره اول قبل از میلاد هستند و در روستای دربر شهر تفرش قرار گرفتهاند. این سنگنگارههای تاریخی در اسفند ماه ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
بقعه آقا مومن تفرشی، آرامگاه «میرزا محمد» ملقب به «آقا مومن تفرشی» یا «خواجه مومن تفرشی» فرزند «جمالالدین مصطفی»، یکی از حکیمان و عارفان قرن یازده و دوازده است. جد «آقا مومن تفرشی»، «عبدالعظیم بن عبدالله»، امام پنجم شیعیان است.
کاروانسرای خانک از آثار تاریخی مربوط به دوران صفویه است که در دهستان خرازان در روستایی به نام خانک در شهر تفرش واقع شده است. این کاروانسرا نیز در خرداد ماه سال ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
مقبره میر علام تفرشی، مدفن «میر علام تفرشی»، یکی از علما و فقیهان شیعه تبار سادات حسینی در قرن دهم هجری است. قدمت سازه این مقبره به قرن یازدهم هجری و اواخر دوران حکومت صفویه است که سنگ آن به واسطه ارزش تاریخی به سرقت رفته به همین دلیل زمان مشخصی از تولد و وفات این فقیه در دسترس نیست. این بنا نیز در مهرماه سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
قلعه توس در دهستان خرازان در سه کیلومتری جنوبغربی روستای خرازان در شهرستان تفرش جای گرفته است. قدمت این بنای تاریخی به سده هفت هجری قمری باز میشود و در اسفند ماه سال ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تکیه زاغرم از بناهای تاریخی دوران صفوی و قاجار در شهر تفرش در محله زاغرم است. تیکه زاغرم، دومین تکیه ایران است که از زمانهای گذشته تا به امروز، هر ساله مراسم تعزیهخوانی در آن برگزار میشود. اگر از این تکیه بازدید کنید، میتوانید خود را در حال و هوای آن دوران قرار دهید. این سازه تاریخی در نهم فروردین ماه سال ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از آثار ملی این در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
بقعه شاهزاده محمد از بناهای تاریخی دوران حکومت صفویان است که در روستای محله فم در شهر تفرش قرار گرفته است. این سازه تاریخی نیز یکی از آثار ملی به ثبت رسیده کشور است.
رودخانه آب کمر از ارتفاعات گیان و عبدالله سرچشمه میگیرد و هر منطقه آن را به اسامی محلی خود مانند خلجان یا آب کمر صدا میزنند. این رودخانه از شمال شرقی بارزجان، دادغان و عزالدین میگذرد و در جلایر به رودخانه قرهچای ملحق میشود.