گردشبان (gardeshban.ir) : در قرن دوم در این منطقه به خاطر موقعیت استراتژیک بیهمتا و مهمی که داشت، دژی به عنوان کمپ ارتش ساخته شد. بعد از آنکه این سازه توسط گوتها ویران گردید، دوباره در قرن ۶ میلادی در جای آن قلعه دیگری بنا کردند که البته آن هم به خاطر حمله اسلاوها کمتر از ۱ قرن دوام آورد. حول این دژی که بر بلندای تپهای مشرف به تقاطع دانوب و ساوا قرار دارد، سازهای باستان وجود داشت که بعدها محل اقامت اسلاوها در بلگراد شد.
قلعه بلگراد بارها و بارها طی تاریخ طول و درازش مورد بازسازی قرار گرفت و دوباره ویران شد. بر روی دیوارهای رومی، باروهای صربی قرار گرفت و بر روی این باروها نیز دژهای ترکی و اتریشی قرار داشتند. در قرن ۱۲ امپراطور بیزانسی «مانوئل اول» قلعهای جدید بر روی ویرانههای رومی ساخت. در طی اولین دهههای قرن ۱۴ این دژ کوچک بالای تپه تا کرانههای رودخانه گسترش یافت.
در زمان حکومت «استفان لازارویچ» (Stefan Lazarević) بلگراد تبدیل به پایتخت جدید صربستان شد و با گسترش قلعههایی در بالا و پایین شهر به لحاظ دفاعی آن را تقویت کردند. کاخ لازارویچ در قلعه قدیمی ساخته شده و یک لنگرگاه نظامی نیز به رودخانه ساوا افزودند. در زمان جنگ اتریش- ترکیه دوران جدیدی آغاز شد. قلعه بلگراد به عنوان یک دژ کلیدی در قلب جنگهای مسلحانه قرن ۱۸ سه بار مورد بازسازی قرار گرفت.
در زمان اشغال اتریش بین سالهای ۱۷۱۷ تا ۱۷۳۹ و بعد از ساخت دژهای نظامی مدرن، قلعه بلگراد یکی از پر قدرتترین استحکامات نظامی اروپا به شمار میرفت. قبل از بازگشت ترکها به بلگراد در سال ۱۷۴۰، تمام قلعهها ویران شدند. در انتهای قرن ۱۸ قلعه بلگراد به وضعیتی که امروز میبینیم در آمد. این مجموعه از خود دژ بلگراد به صورت بالای شهر و پایین شهر و همچنین پارک «کاله مگدان» (Kalemegdan) تشکیل میشود.
پارک کاله مگدان امروزه یکی از زیباترین و بزرگترین پارکهای بلگراد به حساب میآید. نام این پارک از دو واژه ترکی میآید: «کاله» به معنی دژ و «مگدان» به معنی میدان. کاله مگدان در قرن ۱۹ در دشتی بین قلعه و برخی سازههای پراکنده دورتر برای تشخیص بهتر نزدیک شدن دشمن ساخته شد. در دوران عثمانی از این محوطه به عنوان بازار فروش برده استفاده میکردند.
در این پارک قسمتهای مختلفی چون یادمانی برای تشکر از فرانسه، پاویلیون هنری «سیویتا زوزوریچ» (Cvijeta Zuzorić)، پاویلیون موسیقی، پلههای بزرگ، یک باغ وحش، شهربازی کودکان و تعداد یادمان، مجسمه، امکانات ورزشی، رستوران و کافه وجود دارد. این قلعه امروزه از اهمیت فرهنگی بسیار بالایی برای شهر برخوردار است و مرتباً در آن رویدادهای فرهنگی، هنری و تفریحی برگزار میشود. شاید بتوان اینجا را بهشتی برای شطرنج بازان، سنجابها و زوجهای عاشق دانست. اگر از ورودی «کنایزا میهایلا» (Kneza Mihaila) وارد پارک بشوید با ردیفی از دکههای سوغاتی فروشی روبهرو خواهید شد.
باغ وحش پارک کاله مگدان در سال ۱۹۳۶ تأسیس گردید. این باغ وحش با شهرتی فراوان، گونههای متعددی از حیواناتی چون شیر سفید را به نمایش میگذارد. علاوه بر شیر سفید میتوانید ببرها و کانگوروهای سفید را نیز در این مجموعه تماشا کنید. پیرترین تمساح جهان در باغ وحش کاله مگدان نگهداری میشود. نام این تمساح «مویا» (Muya) است.
این تمساح از دو بمباران بزرگ جنگ جهانی دوم که قسمت زیادی از باغ وحش را تخریب کردند جان سالم به در برد. یکی از جاذبههای اصلی برای بچهها، باغ وحش کودک، محل پرورش حیوانات متولد شده در باغ وحش به شمار میرود.
با گردشی در قسمتهای مختلف قلعه بلگراد بیش از مطالعه یک کتاب تاریخ اطلاعات درباره گذشته این شهر به دست میآورید. در هر جایی که پا میگذارید قرنهای طولانی خاطره و رویدادهای مختلف خوابیده است. اکثر دروازههایی که شما را به شهر هدایت میکنند هنوز هم سالم هستند. همچنین برج ساعت نیز مانند روزهای گذشته خود در سلامت کامل به سر میبرد. طی کاوشتان در مجموعه، دیدن مقبره «داماد علی پاشا» در قسمت پایین شهر را از دست ندهید. این سازه جزو معدود یادمانهای معماری اسلامی در بلگراد به حساب میآید.