گردشبان (gardeshban.ir) :
گردشگری در واقع یکی از مهمترین ارکان توسعه شهرستان شاهرود و استان سمنان است اما گردشگری همچنان از مشکلاتی رنج میبرد که رسیدگی به آنها میبایست در دستور کار مسئولان به خصوص اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان باشد.
ابتدا باید گفت در بحث بناهای شهر شاهرود و همچنین زیرساختهای گردشگری، اینکه مسافران برای طبیعت گردی یا آثار تاریخی و بناهای ویژه وارد میشوند حائز اهمیت است. مبحثی که در شهرستان شاهرود مورد اغماض قرار گرفته زیرساخت ورود گردشگر و تحول و رونق اقتصادی در شهرستان بوده که متأسفانه در شاهرود تمام سرمایهگذاریها در بوم گردیها و روستاها انجام شده و از شهر غافل ماندیم.
اثر مهم گردشگر پذیری
این مغفول ماندن بناها و بافت تاریخی و ابنیه باعث بی هویت شدن شاهرود شده تا جایی که جذابیتی برای گردشگران وجود ندارد و به ندرت کسی درون شهر شاهرود را برای اسکان و بازدید انتخاب میکند برای مثال در شاهرود سرای بنیاد مستضعفان به وسعت ۲۷ هزار متر مربع، باغ امیر اعظم که بدون کاربری رها شده، موزه شاهرود و باغهای اطراف وجود دارد که برای تبدیل شدن به مکان بازدید و تفریحی نیازمند نگاه و همدلی مسئولان است.
هنوز اما مشکلات فراوان هستند برای مثال سایت موزه پارک بلوار بعد از ۳۲ سال مصوب شدن با بهترین مکان دسترسی در پی عدم پیگیری اداره میراث و تعامل با شهرداری هنوز اجرا نشده است. در داخل شهر با عملکرد خوب محیط زیست و ورود حیات وحش به آبشار میتوان محور گردشگری طبیعی را تقویت کرد.
امروز با همدلی اداره میراث، جهاد و شهرداری میشود خانه یغمایی ها (اداره میراث) تکیه برنجی، بازار، حمام بازار، مسجد شیخ علی اکبر، آب انبار مسجد، مدرسه، قلعه، کوچه چهل پیچ، حمام حاج تقی و بافت تاریخی بید آباد به بخش گردشگری درون شهر تبدیل شود.
گردشگری در شهر شاهرود فراموش شده است
باید بپذیریم تا زمانی که گردشگر به خود شهر شاهرود ورود نکند توسعه در روستاها امکان پذیر نخواهد شد جذابیت بوم گردی برای گردشگران ظرفیت مشخصی داشته و باید به هتل مدرن، ساخت مراکز خرید و هولدینگ ها نیز توجه داشت.
نگاه جامع در شهرستان شاهرود، به منطقه طرود، توران و جنگل ابر بوده اما باید دیگر مناطق را نیز دید. از سوی دیگر میراث میگوید ظرفیت اتاق بوم گردی باز است اما باید آگاه به این موضوع بود که خانه بوم گردی و توریست مورد پسند تمام گردشگران نبوده و فقط خواست بخشی از علاقه مندان را تأمین میکند.
در زمینه صنایع دستی شاهرود با دوهزار صنعتگر قطب گردشگری در استان سمنان محسوب میشود اما به دلیل ضعف در معرفی، نبود بازارچه و کارگاه عرضه، جایگاه اصلی خود را پیدا نکرده و جذابیت خرید برای غیر بومیها و مسافران ندارد. کوتاهی ادارات مربوطه در معرفی تولیدات کشاورزی، غذاهای سنتی ویژه نیز دیده میشود.
هتلهای استاندارد جهانگردی در شهرستان به روز نشده است و اگر کسی بخواهد میهمانش را به یک جای مناسب با غذای خوب ببرد وجود ندارد در حالی که شاهرود میتواند جذب اقتصاد و ورود گردشگر در فروش صنایع دستی، رونق در هتلها، شناخت ظرفیتها در حوزه سرمایه گذاری و با توجه به امکانات پزشکی گردشگر درمانی نیز داشته باشد.
به حوزه گردشگری در شاهرود به عنوان صنعت نگاه نشده و لذا در آثار طبیعی جنگل و کویر نیز تخریبها باعث از دست دادن جذابیت خواهد شد. برگزاری جشنواره بی هویت و انتخاب اشتباه توسط میراث فرهنگی باعث شد این جشنوارهها ماندگار نباشد.
توجه به داشتهها
زیرساخت اساسی شامل هتلها، بازسازی بناهای داخل شهر، معرفی مسیرهای گردشگری، عرضه نقشههای بوم گردی به صورت استاندارد در شاهرود نیاز است.
ایجاد باغ شهر با توجه به خشکسالیهای اخیر میتواند جایگزین مناسبی برای جذب توریست باشد که این مساله نیز مورد توجه میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی قرار نگرفته است.
خانههای بافت تاریخی شاهرود باید با فرهنگ سنتی در شهرستان بازسازی شود نه شبیه سازی به اماکن اصفهان و کاشان؛ از سوی دیگر باید تاکید کرد که شاهرود دارای چهار مسجد بزرگ ثبت شده یعنی مسجد جامع، شیخ علی اکبر، مسجد اخیانی ها و مسجد آقا و تکایای ثبت شده است که اگر برای این اماکن زیرساخت مناسب ایجاد شود میتواند جذب گردشگر کند.
عبدالحسین برنجی*
*مدیر موزه آب شاهرود و کنشگر حوزه میراث فرهنگی استان سمنان