گردشبان (gardeshban.ir) : شهر پرتوریا (Pretoria) نام خود را از نام سازنده و بنیانگذار خود «پرتوریوس» الهام گرفته است که در اواسط قرن نوزدهم میلادی و سال ۱۸۵۵ بنیان اولّیه شهر را بنا نهاد. این شهر در بین مردم آفریقای جنوبی با نام شهر درخت جوالدوز نیز شهرت دارد زیرا در گوشه و کنار این شهر هزاران درخت جوالدوز وجود دارد و به نوعی میتوان آن را شاخصه طبیعی شهر به حساب آورد.
شهر پرتوریا در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال ژوهانسبورگ واقع شده و توسط تپههایی که در راستای چین خوردگیهای طبیعی سلسله کوه ماگالیسبرگ (Magaliesberg) شکل گرفتهاند، احاطه شده است.
این شهر نقش مهمی در معادلات سیاسی و دولتی کشور آفریقای جنوبی ایفا کرده و تمامی ادارات دولتی، وزارتخانهها، سفارتخانههای خارجی و مراکز دیپلماتیک و سیاسی در آن قرار دارند. در پرتوریا همچنین تعداد زیادی مراکز آموزش عالی و دانشگاههای سطح بالا و معتبر قرار دارند که از ان جمله میتوان به دانشگاه آفریقای جنوبی که بزرگترین مرکز دانشگاهی آموزش از راه دور در قاره آفریقا محسوب میشود اشاره کرد.
معماری در پرتوریا
بافت منحصر به فرد معماری پرتوریا یکی از جاذبههای گردشگری این شهر است. ساختمانهای شهر از سبک معماری دوران استعمار الهام گرفتهاند و البته رگههای هنر بومی آفریقای جنوبی نیز به خوبی در آنها مشهود است. در پرتوریا بسیاری از عمارات و ابنیه تاریخی ارزشمند وجود دارد و در هنگام سفر باید از آنها دیدن کنید.
برخی از مهمترین این آثار عبارتند از: «عمارات اتحادیه» که جلسات هیات دولت آفریقای جنوبی در آن برگزار میشود، بنای تاریخی وورترِکر (Voortrekker) که با نمایی از سنگ گرانیت از آثار ملی آفریقای جنوبی محسوب میشود. از دیگر ساختمانهای زیبای این شهر میتوان به اقامتگاه ریاست جمهوری؛ ساختمان بانک مرکزی، استادیوم ورزشی لوفتوس ورسفلد (Loftus Versfeld) و بنای بسیار زیبای تئاتر دولتی آفریقای جنوبی اشاره کرد.
یادمان وورترکر (Voortrekker) در جنوب شهر، روی تپهای بلند قرار دارد. اینجا متعلق به میراث ملی کشور بوده و از پربازدیدترین یادمانهای تاریخی نیز به شمار میآید. این یادمان در سال ۱۹۴۹ برای گرامیداشت وورترکرها ساخته شد. آنها در نیمه قرن نوزدهم مرزها را از سمت شمال به سمت قلمرویی ناشناس گسترش دادند. این سازه چهل متریِ گرانیتی نقطهی برجستهای از شهر به حساب میرود و پلههایی دارد که شما را به سمت «تالار قهرمانان» هدایت میکنند.
در این تالار ۲۷ نقش برجسته مرمری وجود دارند که مهاجرت بزرگ (Great Trek) را به تصویر میکشند. دور این یادمان دیواری وجود دارد که تصویر واگنهایی را که مهاجرت بزرگ با آن اتفاق افتاد به صورت نمادین نشان میدهد. در شانزدهم دسامبر هر سال، پرتوی نوری از سوراخ روی گنبد به داخل افتاده و جمله «ما برای تو هستیم، آفریقای جنوبی» را روشن میکند. معمولاً این تالار میزبان اجراهای موسیقی کلاسیک میشود. موزه نیز تصاویری از زندگی مردم در این دوره مهم را به نمایش میگذارد. بعد از تماشای فضای داخلی، بازدیدکنندگان میتوانند به تماشای منظره پانورامیک پرتوریا از روی بام مشغول شوند یا برای صرف غذا به رستوران بروند.
ملرز هاوس (Melrose House) یک یادمان ملی است که به بازدیدکنندگان امکان بازگشتن به اواخر قرن نوزدهم را میدهد. این یادمان در سال ۱۸۶۶ توسط یک بیزنسمن ثروتمند به نام «جورج جی. هیز» (George J. Heys) ساخته شد. این خانه ویکتوریایی زیبا، در سال ۱۹۰۲ محل امضای عهدنامه ورینیگینگ (Treaty of Vereeniging) بود که به جنگ آنگلو بوئر (Anglo Boer) پایان داد. اینجا پر از عتیقههای مختلف است و نمونهای عالی از معماری ویکتوریایی به حساب میآید. از قسمتهای برجسته آن میتوانیم به پنجره شیشه رنگی، تزئینات چینی، نقاشی هنرمندان انگلیسی و تزئینات معماری اشاره کنیم. تورهای هدایت شده برای بازدیدکنندگان موجود هستند و همچنین از خانه برای برگزاری نمایشگاههای هنری، کنسرت و نمایشگاه عتیقه هم استفاده میشود. کافه باغ چای، اسنک هم ارائه میکند.
طبیعت بکر و پارکهای ملی
تمام دیدنیهای پرتوریا فقط شامل معماری نیست و این شهر مکانی ایدهآل برای دوستداران طبیعت نیز محسوب میشود. «باغ ملی جانورشناسی» و «باغ ملی گیاهشناسی آفریقای جنوبی» در این شهر قرار دارند. در پرتوریا، پارکهای حیات وحش و زیستگاههای طبیعی متعددی همچون پارک های حیات وحش گروئنکلوف (Groenkloof)، ریِتولی (Rietvlei)، مورلتا اسپرویت (Moreleta Spruit)، فائری گلن (Faerie Glen)، زیستگاه حیات وحش واندربوم (Wonderboom) و پناهگاه و زیستگاه پرندگان آستین روبرتز (Austin Roberts) در این شهر و حومه آن قرار دارند.
«باغ گیاهشناسی ملی پرتوریا» در حومه شرقی پرتوریا واقع شده و محیطی آرام بخش در نزدیک شهر دارد. باغهای ۷۶ هکتاری این مجموعه، گونههای خاص آفریقای جنوبی شامل گونههای درختان، گیاهان گلدار، آلوها (Aloes)، سیکادها و سایر مجموعههای دیگر را به نمایش میگذارند. پارک به دو بخش تقسیم میشود، بخش شمالی پوشش گیاهی گرمسیری دارد و بخش جنوبی در تضاد با آن کمی سردتر است. گیاهان بر اساس منطقه آب و هوایی دسته بندی شدهاند و در میان دسته بندیها میتوانید بخشهایی مانند ساوانا، جنگلهای ساحلی و چمنزارهای نامیبیا را ببینید. مسیرهای پیاده روی در طبیعت هم وجود دارند. در ناسیونال هرباریوم (National Herbarium) بزرگترین مجموعه از گونههای گیاهی آفریقای جنوبی با بیش از یک میلیون گونهی ثبت شده، به نمایش در آمده است. بعد از گشت و گذار در این باغهای دل انگیز، میتوانید در رستوران روبهروی دریاچه یک غذای عالی نوش جان کنید.
پارک فریدوم (Freedom) روی تپه سالوکوپ (Salvokop) واقع شده و مناظری پانورامیک دارد. این پارک داستان آزادی آفریقای جنوبی را دنبال کرده و کسانی را که در این داستان نقش مهمی داشتند، گرامی میدارد. این محوطه با یادمانهای مختلفش از سال ۲۰۰۷ به روی عموم باز شد. موزه جالب توجه پارک با نمایشگاههایی درباره تاریخ ملت از طلوع بشریت تا امروز نیز جاذبه ارزشمندی به شمار میآید. این پارک به یادمان وورترکر مشرف بوده و سایر نقاط مهم شهر را هم میتوانید از آنجا ببینید. یکی از بخشهای مهم پارک، «دیوار اسامی» است که نام تمام کسانی روی آن نوشته شده که جان خود را در درگیریهای بزرگ آفریقای جنوبی از دست دادهاند. همچنین یک «شعله جاویدان» و «گالری رهبران» نیز وجود دارد که الگوهایی که در مسیر آزادی کشور تلاش کردهاند را نمایش میدهد.
«باغهای جانورشناسی ملی آفریقای جنوبی» ۸۵ هکتار مساحت دارد و یک روزِ پر از حیوانات بامزه را برای خانوادهها رقم میزند. این باغ وحش بزرگ، بخشی مخصوص پرندگان دارد که میتوانید از میانش قدم بزنید و یک خانه خزندگان با مجموعهای از حیواناتِ سرتاسر جهان را هم به نمایش گذاشته است. همچنین میتوانید از آکواریوم شگفت انگیز آن که گونههای متنوعی از ماهیها را نگهداری میکند دیدن کنید. از مجموعه پستانداران بزرگ، میتوان به شیر، ببر، اسب آبیها و فیلها اشاره کرد. برای گردش در باغ وحش، بازدیدکنندگان میتوانند به صورت ساعتی ماشینهای کوچک گلف را اجاره کنند یا برای منظرهای از بالا، سوار تلهکابین شوند. برای تماشای حیوانات از نزدیک، پیشنهاد میکنیم مسیرهای پیادهروی را امتحان کنید. حتماً با کفش راحت به اینجا بیایید. میتوانید به صورت شبانه هم به دیدن حیوانات بیایید. ماجراجوییهای کمپینگ شبانه هم جذابیت خاص خود را دارند.
فرهنگ و موزه گردی
پارک آزادی در منطقه سالووکوپ (Salvokop) نیز محلی ایدهآل برای علاقهمندان به تاریخ محسوب میشود. در این پارک بنای یادبود دموکراسی و خانه تاریخی پاول کروگر (Kruger) رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی قرار دارد که با دیدن آن میتوانید با بخشهایی از تاریخ این سرزمین آشنا شوید. در سفر به پرتوریا، بازدید از موزههای دیتسونگ (Ditsong) را فراموش نکنید. موزههای دیتسونگ آفریقای جنوبی شامل گروهی از هشت موزه ملی با مجموعههای فرهنگی شگفت انگیز میشود.
موزه ملی تاریخ طبیعی دیتسونگ که سابقاً به نام ترانسوال (Transvaal) شناخته میشد، مجموعهای حیرت انگیز از پستانداران، دوزیستان، فسیلها، گونههای زمینشناسی و موارد باستانشناسانه است. در تالار پرندگان آستین رابرتس، بازدیدکنندگان میتوانند بیش از ۸۰۰ گونه پرنده بومی آفریقای جنوبی را تماشا کنند.
یکی دیگر از موزههای دیتسونگ، موزه تاریخ فرهنگی است که حکاکیهای سنگی، بخش قوم شناسی، مبلمان کیپ-هلندی و نقرهجات و اقلام باستانشناسانه را به نمایش میگذارد. موزه کروگر (Kruger) در خانه ویکتوریایی نسبتاً سادهای در خیابان چِرچ (Church) واقع شده و قدیمیترین و معروفترین خانه شهر به حساب میآید. از سال ۱۸۸۳ تا ۱۹۰۰، اینجا خانه «پل کروگر»، رئیس جمهوری سابق ترانسوال بوئر (Transvaal Boer) بود و اکنون از آن به عنوان موزهای استفاده میشود که یادگاریهایی را درباره زندگی و سیاستهای زمان او نمایش میدهد.
خانه سامی مارکس (Sammy Marks) یکی دیگر از خانههای تاریخی ارزشمند این مجموعه است. این عمارت ویکتوریایی بزرگ، از سال ۱۸۸۵ تا ۱۹۰۹ خانه یکی از صنعتگران موفق و خانوادهاش بود و هنوز هم بیشتر مبلمانها و تزئینات اصل خانه را میتوانید در آن ببینید. بعد از گردش در اینجا میتوانید در باغ از چای و شیرینی لذت ببرید.
در دیگر موزه زیبای شهر یعنی موزه مپونگوبوه (Mapungubwe) انواع تزئینات و آثار ساخته شده از طلا، عاج فیل، تندیسهای سفالین، آثار سرامیکی، مهره، آثار مسی و آهنی از قرون ۱۳ میلادی و ... به نمایش گذاشته شده است.
دیدنی های دیگر پرتوریا
ورزش ملی در کشور آفریقای جنوبی، راگبی است و استادیوم ورزشی «لوفتوس ورسفلد» یکی از مهمترین ورزشگاههای این کشور در پرتوریا قرار دارد. معبد بودائی نان هائو (Nan Hua) در حومه (Bronkhorstspruit)، سدهای زیبای «ماگالیسبِرگ» و «هارتبیسپورت» در غرب شهر و شهرک زیبای کولینان (Cullinan) در شرق پرتوریا از دیگر مناطق دیدنی این شهر محسوب میشوند. گزینههای پیش رو در سفر به این شهر زیبا بسیار متنوع بوده و گردشگران میتوانند برای گشت و گذار و دیدن مراکز تجاری و فروشگاهها به مراکز خرید بزرگ پرتوریا سری بزنند. برخی از مهمترین مراکز خرید و فروشگاههای پروتویا عبارتند از: Atterbury ،Brooklyn Centurion ،Hatfield ،Kolonnade ،Menlyn Par و ... . در بیشتر این مراکز خرید امکانات جانبی مناسبی مانند مراکز تفریحی و بازی، فود کورت و سینما نیز وجود دارد.
بهترین زمان بازدید از پرتوریا
در تمامی ماههای سال میتوان از این شهر دیدن کرد اما فضای شهر در ماههای سپتامبر و اکتبر که درختان غرق در شکوفه هستند، بسیار دیدنی است. معمولاً تورهای روزانه از شهر ژوهانسبورگ، مسافران و گردشگران را به پرتوریا منتقل کرده و در قالب برنامهای از پیش تعیین شده، از آثار دیدنی شهر بازدید میکنند. با استفاده از خدمات این تورها میتوانید با خیال راحت و بر اساس برنامهریزی مناسبی، از تمامی بخشهای شهر دیدن کنید. در صورتی هم که شخصاً قصد دیدن جاذبههای شهر را دارید نیز میتوانید بسیاری از آنها را با پای پیاده بازدید کنید، البته امکان اجاره ماشین بدون راننده و یا کرایه کردن تاکسی نیز وجود دارد. توصیه میکنیم از تردد پیاده در ساعات شبانه اجتناب کرده و در این زمان از تاکسی یا خودرو استفاده کنید. شهر پرتوریا شهری آفتابی است و دمای آن معمولاً کمی بیشتر از ژوهانسبورگ است.
در هنگام تردد در شهراستفاده از عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب فراموش نشود و البته به خاطر داشته باشید دمای هوا در ماههای می تا آگوست به ویژه در ساعات اولیه صبح کمی سرد است و بهتر است در این فصل لباس مناسب همراه داشته باشید. همه ساله در ماه ژوئن نمایشگاه بسیار جالبی از خودروها و موتورها با نام (Gauteng Motor Show) در پرتوریا برگذار میشود که دیدن آن خالی از لطف نیست. انواع رستورانهای بینالمللی، فرانسوی، محلی، فست فودها و ... نیز در گوشه و کنار شهر انواع غذاهای مختلف را برای مشتریان خود فراهم میکنند. صرف غذا در رستورانهای (boerekos) که مواد اولیه خود را از روستاهای اطراف و به صورت ارگانیک و طبیعی تهیه میکنند نیز میتواند تجربهای منحصر به فرد محسوب شود.