گردشبان (gardeshban.ir) :
دریاچه بزنگان در بلندیهای کپهداغ و در ۱۳۰ کیلومتری جاده مشهد-سرخس قرار دارد. مساحت این دریاچه آب شیرین، حدود ۸۰ هکتار است. دریاچه بزنگان که از جاهای دیدنی سرخس به حساب میآید، تنها آبگیر طبیعی است که در استان خراسان وجود دارد. این دریاچه حدود هشتاد هکتار وسعت و عمق آن حداکثر دوازده مترو حداقل نه متر است و در جنوب رشته کوههای هزار مسجد در فاصله حدود یکصدوسی کیلومتری جاده مشهد به سمت سرخس قرار دارد. آب این دریاچه از بارندگیهای سالانه و چشمههای کوچک حاشیه و کف دریاچه تامین میشود و تاکنون ۳۳ گونه فیتو پلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده است.
دریاچه بزنگان دارای ویژگیهای خاص و از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است که همه ساله در فصلهای پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه بسیار مناسبی جهت زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است. سازمان حفاظت محیط زیست در جهت حفظ و بهرهوری معقول از این پدیده طبیعی و با حفظ اصالت تعادل اکولوژیکی آن، برنامههایی در دست اقدام داشته و در آینده نزدیک یکی از مراکز مهم علمی پژوهشی و تفرجگاهی خواهد شد.
منطقه دارای آب وهوای گرمسیری بوده و درجه حرارت هوا در تابستان به بیش از ۳۰ درجه و سطح آب دریاچه تا ۲۴ درجه سانتیگراد اندازه گیری شده است.
ویژگی جانوری
برطبق یکی از تحیقیقات انجام شده، در مجموع ۶۵ گونه، متعلق به سه گروه فیتوپلانکتونی شامل ۱۰ گونه سیانوفیسه، ۱۸ گونه کلروفیسه و ۳۷ گونه باسیلاریوفیسه شناسایی شد.
دریاچه بزنگان دارای ویژگیهای خاص و از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است که همه ساله در فصلهای پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه بسیار مناسبی جهت زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می باشد. از بیش از پانصد گونه پرنده بومی ایران، ۱۴۰ گونه آن در منطقه تالاب بزنگان مشاهده شده است.
دریاچه بزنگان زیستگاه کپورماهیان بویژه کپور معمولی (Cyprinus carpio) تواست و قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) نیز از اواسط دهه پنجاه شمسی، در آن رهاسازی شد، همچنین تعدادی گونه های بومی نیز در آن زیست می کنند. در خرداد ماه سال ۱۳۸۹، نیز حدود ده هزار قطعه بچه ماهی سفید برای اولین بار در این دریاچه توسط شیلات رهاسازی شده است. مسابقات ماهیگیری نیز هر از گاهی با نظارت سازمان حفاظت از محیط زیست در این دریاچه برگزار می گردد.
به اعتقاد پژوهشگران زمین شناس ساختار این دریاچه به دوران های دوم و سوم زمین شناسی می رسد و در اثر فعالیتهای تکنونیکی و عوامل کوهزایی شکل گرفته است.
پوشش گیاهی
از نظر پوشش گیاهی در دریاچه جلبکهای قهوه ای و در سواحل آن گز، پده، کلپوره، باریجه زیره سیاه و گیاهان یک ساله نظیر گرامینه ها قابل مشاهده است. از پرندگان دریاچه می توان مرغابی، حواصیل ، چنگر، آنقوت را نام برد.
از نظرلیمنولوژیکی و شرایط اکولوژیکی، لب شور بودن آب دریاچه، طبقات گرمایی، رسوبگذاری ادوار گذشته و … ارزشهای مطالعاتی بسیاری برای محققین فراهم نموده است.
سطح دریاچه در گذشته نه چندان دور بیش از دو برابر اندازه فعلی بوده و رسوبگذاری شدید قسمتهای شمالی را پر و از دریاچه جدا نموده است که در جهت احیاء و بهره وری معقول ضروری است مجدداً احیاء گردد.