گردشبان (gardeshban.ir) : اصفهان یا همان نصف جهان، با توجه به معماری بی نظیر و جاذبه های گردشگری متنوعش یکی از شهرهای پر رفت و آمد از نظر صنعت توریستی می باشد. اصفهان یکی از مهمترین شهرهای تاریخی کشورمان است و هر ساله مسافران زیادی، چه از داخل چه از خارج، برای بازدید از آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری این شهر، به اصفهان میآیند. ما در این مقاله ارگ مورچه خورت اصفهان را به شما معرفی میکنیم. پس با ما باشید.
ارگ تاریخی مورچه خورت بزرگترین ارگ مسکونی کشور پس از ارگ بم است و از ویژگیهای منحصر به فرد معماری و شهرسازی برخوردار است. این ارگ به صورت یک قلعه خشتی بزرگ با برج و باروهای بلند فضایی در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال اصفهان و در قلب روستای مورچه خورت قرار دارد که حدود 30 هزار مترمربع وسعت این قلعه است. این قلعه 2 دروازه و 8 برج تدافعی دارد که در بخش فوقانی دیوارها، روزنهها و تیرکشهایی ایجاد شده است.
تاریخچه
به اعتقاد برخی کارشناسان، قدمت این قلعه و منطقه تاریخی به قرن نهم هجری قمری میرسد و عده ای نیز قدمت آن را قبل از دوران صفویه میدانند، ولی تاریخ دقیق بنای این قلعه که از آثار دوره اسلامی است، مشخص نیست. این ارگ تاریخی شاهد پیروزی نادرشاه افشار بر اشرف افغان در سال ۱۱۴۲ هجری قمری بوده که در نهایت منجر به فرار افغانها از اصفهان میشود.
معماری
چیدمان فضاهای خدماتی در نوع خود بسیار جالب توجه است. بازار اصلی با مغازههایی که از رونق گذشته آن حکایت میکنند، در کنار حمامهای زنانه و مردانه قرار گرفته که در عین سادگی حکایت از پاکیزگی در نزد مردمان آن روزگار دارند. هر گوشهی این مجموعه یک معماری منحصر به فرد دارد. از دیدگاه آماری در سال ۱۳۵۳ تعداد ۲۵ خانوار در این قلعه زندگی میکردند و اکنون نیز ساکنین محدودی دارد که در خانههای متروکه زندگی میکنند.
به گفته کارشناسان بعد از ارگ بم این مکان مهمترین قلعه تاریخی ایران از نظر سبک معماری وشهر نشینی بحساب میآید. قلعه مورچهخورت دارای دو ورودی اصلی است که به صورت عمود برهم در دو جبهه جنوب غربی و شمال غربی قرار دارند و به وسیله گذر اصلی قلعه به هم متصل میشوند و در داخل قلعه قدیمی همه جور امکانات و ابنیهای یافت میشود به طوری که اگر در قدیم درهای قلعه را میبستند، ساکنان نیازی به بیرون نداشتند.
برای ورود به قلعه باید از سمت غربی پس از گذشتن از یکی از این ورودیها که در زیر برج دیده بانی قرار دارند، وارد شد و پس از گذشتن از هشتی بزرگی به فضای داخلی قلعه رسید، دربهای ورودی از چوبهایی به ضخامت 25 سانتیمتر که از ورقهای ضخیم فلزی با میخهای آهنی بزرگ به هم متصل شده ساخته شده است.
قوسها و طاقیهای زیبای خشتی و سر چینهای آجری زیبا بر سر دیوارها، همراه با پنجرههای دیده بانی در ارتفاع 5 متری تصاویری بکر از شکوه تاریخی این قلعه مقاوم و تاریخساز به نمایش گذاشته است.
در کنار گذر اصلی قلعه راسته بازار تاریخی روستای مورچهخورت واقعشده که شامل مغازههای کوچک و کارگاههای صنایعدستی و انبارهای نگهداری کالا و اجناس است که در گذشته نقش مهمی برای دادوستد مردم مورچهخورت و ساکنان قلعه با بازرگانان و تجار بیرون و مسافران داشته است.
گچ بریهای زیبا و طاق دیسهای بکر که در پایین با آینهکاری تزئین شده است، شکوه و جلال خاصی به سقف بلند 5/4 متری خانه بخشیده است، این خانه اگر چه هنوز تخریب نشده ولی عدم رسیدگی به آن این بنا را در وضعیت هشدار تخریب قرار داده است.
پروژه مرمت و بازسازی این مجموعه در سال ۱۳۸۶ شرکت تعاونی گردشگری روستای مورچه خورت با سهامدارانی از جمله بنیاد مسکن، شرکت توسعه گردشگری، شرکت عمران ومسکنسازان منطقه مرکزی شروع به کار کرد که هنوز به سرانجام نرسیدهاست.
همچنین گزارش شدهاست که از بهمن ماه 1395 استحکامبخشی و مرمت برجها و دیوارهای بیرونی قلعه، که بر اثر مرور زمان و فرسایش و آبشستگی آسیب دیدهاند، شروع شدهاست. سازمان میراث فرهنگی اصفهان مدعی است که مبلغ ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون برای مرمت فضای عمومی این قلعه از جمله مسجد جامع، حمام و گذرگاههای فرعی هزینه کردهاست.
آدرس: ایران، استان اصفهان، ۵۰ کیلومتری شمال اصفهان، روستای مورچه خورت
هزینه بازدید: رایگان