بابا گورگور؛ پدر آتش ابدی در عراق

بابا گورگور نام شعله‌ای است که در میدان نفت و گاز نزدیک شهر کرکوک از 2 هزار و 500 سال قبل درحال سوختن است.

کد خبر: ۱۳۳۹۰

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۰۹ خرداد ۱۳۹۸-1398 March 09

میدان نفت و گاز بابا گورگور که قطر آن به بیش‌ از ۴۰ متر می‌رسد نزدیک شهر کرکوک در شمال عراق در سال ۱۹۲۷ کشف شد و تا قبل از کشف میدان غوار در عربستان سعودی در سال ۱۹۴۸ به‌ عنوان بزرگ‌ترین میدان نفتی جهان شناخته می‌شد.

اما بابا گورگور فقط برای ذخیره طلای سیاه شهرت ندارد بلکه برای آتش جاودانه‌ای که از ۲ هزار و ۵۰۰ سال قبل وسط این میدان می‌سوزد هم بسیار معروف است.

نام بابا گورگور برگرفته از واژه هندواروپایی بابا به‌ معنی پدر و واژه کردی گور به‌ معنی آتش و شعله که دو بار تکرار شده است و بنابراین، بابا گورگور را می‌توان «پدر آتش ابدی» ترجمه کرد.

برخی معتقدند که آتش ابدی، همان کوره آتشینی است که در کتاب دانیال‌نبی فصل ۳ در عهده عتیق به آن اشاره شده و مربوط به نِبوکَدنِصَر، پادشاه بابل است که سه عبری را به‌ دلیل نفی ستایش بت طلایی‌اش داخل آن انداخت.

این شعله ارزش نمادین بالایی برای مردم کرکوک دارد و بسیاری از زنان کرد و سایر زنان عراقی به این منطقه می‌آیند و از بابا گورگور فرزند پسر می‌خواهند که این رسم احتمالا ریشه در آیین زرتشتیان دارد.

این شعله همیشه‌سوزان نتیجه نشت گاز طبیعی از ترک‌هایی است که در ناحیه سنگی بابا گورگور وجود دارد و چوپان‌ها درطول زمستان برای گرم‌نگه‌داشتن گله از این شعله ابدی استفاده می‌کنند.

نزدیک شهر آنتالیا در ترکیه هم آتش جاودانه دیگری وجود دارد که از دل صخره‌ها بیرون می‌آید و به یانارتاس معروف است.

یانارتاس واژه‌ای ترکی به‌معنی «سنگ شعله‌ور»، خصیصه‌ای زمین‌شناختی نزدیک دره الیمپوس و پارک ملی الیمپوس بیداگلاری در ۸۰ کیلومتری جنوب‌غربی شهر آنتالیا است. این خصیصه زمین‌شناختی محوطه‌ای متشکل از دوازده آتش کوچک است که به‌طور ثابت از منافذی که در صخره‌ها وجود دارند به بیرون زبانه می‌کشد. درست زیر این شعله‌ها ویرانه‌های معبد هِفایستوس قرار دارد.

هفایستوس، خدای یونان باستان است که با استفاده از آتش، نقش آهنگر خدایان را ایفا می‌کرد. بازدیدکنندگان برای دیدن این آتش و ویرانه‌های معبد هفایستوس باید به دامنه کوهستان بروند و حدود یک‌کیلومتر کوهپیمایی سبک داشته باشند. بیشتر مردم شب‌ها به آنجا می‌روند زیرا این شعله‌ها که در اثر نشت گاز طبیعی از منافذ صخره‌ها همواره روشن‌اند، در شب‌ها تماشایی‌تر به‌نظر می‌رسند. امروزه گردشگران برای تهیه چای از این شعله‌ها استفاده می‌کنند.

در آتشکده آتش‌بهرام یزد هم شعله‌ای نگهداری می‌شود که بیش‌از ۱۵۰۰ سال است که درحال سوختن است.