کاخ صفی‌آباد بهشهر؛ یادگار صفویان در مازندران/عکس

بازدید از آثار تاریخی در شهرهای شمالی، برای بسیاری از ما عجیب است و سفر به شمال کشور برای ما ایرانی‌ها معادل رفتن به کنار دریا و بازدید از جنگل است و کمتر با بناهای تاریخی زیبای این ناحیه از کشور آشنایی داریم.

کد خبر: ۴۲۸۲۶

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۳۰ تير ۱۴۰۰-1400 April 30

گردشبان (gardeshban.ir) :

یکی از زیباترین بناهای تاریخی استان مازندران و جاهای دیدنی بهشهر، کاخ صفی‌آباد است که یادگاری از عصر صفوی است که به دستور شاه‌عباس اول بنا شده است.

دلیل نام‌گذاری این کاخ به صفی‌آباد، علاقه شاه‌عباس به فرزندش بود. کاخ صفی‌آباد در زمان شاه صفی نوه شاه‌عباس توسعه پیدا کرد و یکی از بناهای مورد علاقه شاه‌عباس بود.

این کاخ زیبا در میان باغی به‌صورت مربع دارای ابعاد ۲۵ در ۲۵ قرار دارد و شامل دو طبقه می‌شود. ورودی کاخ در جبهه شمالی قرار دارد و برای ورود به کاخ باید از ۵ پله بالا بروید. طبقه اول اتاق‌های متعددی دارد که دسترسی به آن‌ها از طریق راهرو و هشتی امکان‌پذیر است. طبقه دوم هم شبیه به طبقه اول اتاق‌های زیادی دارد و بر اساس برخی روایات نقاشی‌های دیواری زیبایی در این کاخ وجود داشته است که به مرور زمان از بین رفته‌اند.

کاخ صفی‌آباد در حمله افغان‌ها آسیب شدیدی دید، ولی در دوره افشاریه به دست نادرشاه افشار تعمیر و بازسازی شد. فاصله میان کاخ صفی‌آباد تا باغ بهشهر، تونل زیرزمینی حفر شده است که در گذشته در شرایط ضروری از این تونل برای رفت و آمد استفاده می‌شده است. فاصله کاخ صفی‌آباد تا دریا چیزی حدود ۱۶ کیلومتر است و از این تونل زیرزمینی برای جلوگیری از حمله دشمنان از راه دریای خزر هم استفاده می‌شده است.

چشمه پلنگ خیل چشمه‌ای در نزدیکی کاخ صفی‌آباد است که در عصر صفوی، از آن با عنوان چشمه‌ای پر آب یاد شده که در آبادانی منطقه نقش بسزایی داشته است. آب این چشمه با استفاده از تنبوشه یا همان لوله‌های سفالی به داخل کاخ هدایت شده بود و در طول تابستان فضای داخل کاخ را به خوبی خنک می‌کرد.

کاخ صفی‌آباد در ارتفاع ۶۵۰ متری از دریا وجود دارد و به‌راحتی می‌توان بندر ترکمن و بندر گز را از این چشم‌انداز نگاه کرد. کاخ زیبای صفی‌آباد، ۷۰ سال پیش دچار آتش‌سوزی شد و در این آتش‌سوزی بخش عمده‌ای از آثار داخل کاخ از بین رفته و بسیاری از آثار هم در طول زمان به غارت رفته است.

رضاشاه در سال ۱۳۱۵ دستور تعمیر و بازسازی کاخ صفی‌آباد را ارسال کرد. این مجموعه که شامل کاخ و باغ بزرگی است، پس از انقلاب اسلامی ایران در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفت و تا سال ۸۴ تصمیمی برای آزادسازی حریم این باغ گرفته نشده بود، در این سال‌ها رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دستور آزادسازی مجموعه صفی‌آباد را صادر کرد و این محوطه در طی سال‌های بعد بازسازی و ترمیم شد.

در دوره ستم‌شاهی، این ساختمان جهت بهره‌برداری جاسوسان آمریکایی در اختیار مستشاران آمریکایی بود و بعد از انقلاب اسلامی فقط چند روزی به دلیل آگاهی دادن به مردم در مورد کارهای آمریکاییان درب آن را باز کردند و مجددا تا به امروز به دلیل اینکه ساختمان در اختیار یک نهاد نظامی است، از بازدید عموم جلوگیری می‌شود. به همین دلیل تاکنون عکس یا اطلاعات جامعی‌ای این شاهکار عصر صفوی در دست نیست.