معرفی کاخ سه‌در تخت جمشید

کاخ سه‌در، تالار شورا، دروازه شاهان، سه دروازه، سه دری یا کاخ مرکزی، در مرکز کوشک شاهی تخت‌جمشید قرار دارد.

کد خبر: ۱۷۵۹۳

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۰۳ مهر ۱۳۹۸-1398 July 03

کاخ سه‌در توسط سه درگاه و چند راهرو به کاخ‌های دیگر راه می‌یابد و از این جهت آن را کاخ مرکزی یا سه دری نیز می‌خوانند.

چون بر پلکان‌های کاخ سه‌در، نجیب‌زادگان پارسی را نقش کرده‌اند که به حالتی دوستانه و غیررسمی، برای ملاقات فرمانروا می‌روند و نیز به سبب نوع کاربری و موقعیت کاخ، گاهی آن را تالار شورا نیز نامیده‌اند.

پیشتر بنای کاخ سه‌در را به داریوش بزرگ نسبت می‌دادند، اما دلایلی در درست است که ساخت کامل آن به وسیله اردشیر یکم صورت گرفته بوده‌است.

ساخت تخت جمشید بعد از استقرار و انسجام‌بخشی حکومت هخامنشیان در سال ۵۲۰ قبل از میلاد بعد از شروع پادشاهی کوروش کبیر آغاز می‌شود و چیزی حدود ۱۲۰ سال ساخت آن به طول انجامید و در دوران اردشیر اول، دوم و سوم این مجموعه تکمیل شد.

تخت جمشید در جلگه‌ مرو دشت استان فارس در دامنه‌ کوهی به نام کوه رحمت در فاصله‌ هفت کیلومتری پاسارگاد ساخته شده است. تخت‌جمشید کاخ و منطقه مسکونی نیست، در واقع یک گنج‌نامه شایسته‌ای است برای اندوختن ثروت فرهنگی و مادی امپراطوری هخامنشیان؛ تخت‌جمشید جایگاه باشکوهی برای برگزاری مراسمی بود که شاه ایران برای سران و نمایندگان ۲۷ کشور تابعه‌ ایران و برگزاری جشن نوروز ایجاد کرده بود که در واقع در ایران باستان شکل گرفت و در دوران هخامنشی به اوج خود رسید و با ایجاد جایگاهی به نام تخت جمشید این امر نهادینه شد و تا به امروز این میراث کهن به ما منتقل شده است.

ساختمان کاخ طرحی نسبتاً چهار گوش دارد. در میان بنا، تالار مرکزی مربع شکلی به اندازه ضلع ۱۵٫۵ متر واقع است که سقفش بر چهار ستون سترگ استوار می‌باشد. در دیوار شرقی این تالار، درگاه ورودی و اصلی وجود دارد و شاه از اینجا به درون وارد می‌شده‌است.

دو درگاه دیگر به قرینه در دیوار جنوبی و شمالی جای دارند. درگاه شرقی به اتاقی بزرگ و باریک، موازی با تالاری باز می‌شده‌است که اتاقک کوچکی در جنوب آن و کفش کنی هم اندازه آن، در شمال وجود داشته‌است.

از این کفش کن، پلکانی با ده پله هر پله با ۱۰ سانتی‌متر ارتفاع به درون سرپله‌ای می‌رفته که خود از راه پلکانی ۲۸ پله، هر یکی به ارتفاع ۱۰ سانتی‌متر، به داخل اتاق کوچکی در شمال غربی یعنی قسمت خدمه حرمسرای خشایارشا، راه می‌برده‌است و سپس از طریق درگاه شرقی این اتاق کوچک، به اتاق دیگری راه می‌یافته که پلکانی سنگی، آن را به دالان جنوبی کاخ صد ستون متصل می‌کرده‌است.

امروز اتاق‌های شرقی کاخ سه دروازه از میان رفته و فقط قسمتی از پلکان شمال غرب حرمسرا موجود است که این محوطه را به حیاط آپادانا متصل می‌سازد که در سال ۱۳۵۶ خ به وسیله علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس ایرانی تعمیر کلی شده‌است.

پلکان دالان جنوبی کاخ صد ستون نیز هنوز به جا مانده‌است. درگاه شمالی کاخ سه‌در به ایوان دو ستونی باز می‌شده که توسط دو پلکان جانبی و منقش، به محوطه جنوبی حیاط آپادانا وصل گردیده‌است. در دیوار غربی این ایوان، دهلیزی تعبیه کرده بوده‌اند که با چند پله سنگی به محوطه جنوب کاخ آپادانا و خود تالار آپادانا راه داشته‌است.

درگاه جنوبی هم به ایوانی دو ستونی باز می‌شده که در طرف جنوبی اش یک حیاط خلوت واقع بوده‌است. خود این حیاط توسط پلکان منقش کوچکی به یک اتاق سر پله و سپس به حیاط شرقی کاخ خشایارشا، معروف به هدیش، متصل بوده‌است.

ایوان غربی توسط دو درگاه به اتاق‌های محوطه غربی کاخ سه‌در، که شامل چند تالار دو یا چهار ستونی و تعدادی اتاق بلند و پاسدارخانه مانند بوده، راه می‌یافته‌است. همه کاخ توسط خیابانی از کاخ ج جدا بوده‌است.

برچسب ها:

معرفی کاخ سه‌در تخت جمشید گردشبان تالار شورا کاخ سه‌در

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

مطالب مرتبط