gardeshban.ir

در چهارمین جلسه شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی، 18 پرونده از چهار استان کشور با حضور پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور و اعضای این شورا بررسی نهایی شد.
کد خبر: ۲۹۴۰۴
تاریخ انتشار : دوشنبه ۰۶ مرداد ۱۳۹۹-1399 May 06
گردشبان (gardeshban.ir) :

در این جلسه که امروز دوشنبه 6 مرداد 99 در محل عمارت تاریخی کوشک برگزار شد، مسئولانی از چهار استان گلستان، تهران، گیلان و آذربایجان شرقی از جمله استانداران، مدیران کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، نمایندگان مجلس، فرمانداران و شهرداران از پرونده‌های ارائه شده در این شورا، دفاع کردند.

در ابتدای این شورا، پرونده‌های رشتی‌دوزی از شهر رشت، شالی‌بافی روستای ارده، گلیم‌بافی روستای عنبران، سفال‌گری روستای جیرده و چوب‌تراشی روستای شالما از استان گیلان مطرح شد و بررسی نهایی آن‌ها با حضور معاون صنایع‌دستی کشور، اعضای شورا و مسئولانی از این استان انجام شد.

خاطره خوب ثبت جهانی روستای قاسم‌آباد گیلان

در ایتدای این نشست پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی در سخنانی گفت: «به ظرفیت‌های حوزه صنایع‌دستی در استان گیلان اعتقاد داریم. خاطره خوبی از ثبت جهانی روستای قاسم‌آباد در این استان داریم و خوشحالیم که در این جلسه پنج پرونده از استان گیلان بررسی نهایی می‌شود.»

او افزود: «یکی از موضوعاتی که باید بعد از ثبت ملی و جهانی یک روستا یا شهر به صورت جدی در دستور کار مسئولان استان قرار گیرد، استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای خصوصاً رسانه ملی برای معرفی ظرفیت‌های شهرها و روستاهایی است که ثبت می‌شوند.»

محمودیان عنوان کرد: «بعد از ثبت ملی رشته‌های مختلف، نیازمند این هستیم که یک گالری و نمایشگاه بسیار خوب با هدف معرفی هرچه بهتر این رشته‌ها باید در استان ایجاد شود. ضمن این‌که با توجه به ظرفیت بانوان در حوزه صنایع‌دستی باید حضور آن‌ها بیش از پیش تقویت شود، چراکه یکی از ملاک‌های ارزیابی ارزیابان برای ثبت جهانی یک شهر و روستا میزان حضور و فعالیت بانوان است.»

او به چیدمان محل سخنرانی مقام معظم رهبری با استفاده از صنایع‌دستی اشاره کرد و افزود: «این یک حرکت نمادین از سوی رهبر معظم انقلاب است و دارای یک پیام روشن است و نشان می‌دهد که استفاده از صنایع‌دستی و کالای ایرانی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.»

او در ادامه گفت: «ایجاد المان‌های شهری با توجه به وجود صنایع‌دستی در استان گیلان از جمله رشتی‌دوزی یکی دیگر از موضوعاتی است که بعد از ثبت ملی باید به طور حتم در دستور کار مسئولان استانی قرار گیرد.»

معاون صنایع‌دستی کشور همچنین بر اهمیت ایجاد یک موزه با هدف معرفی رشته‌ها و ظرفیت‌های صنایع‌دستی در استان گیلان تأکید کرد.

مهارت‌آموزی، موضوع مهم صنایع‌دستی گیلان

 مسعود حلاج‌پور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان نیز در این جلسه به تشریح هنرهای سنتی و صنایع‌دستی در استان پرداخت و گفت: «در گیلان یکی از موضوعاتی که به‌صورت جدی دنبال می‌کنیم مهارت‌آموزی است و موضوع آموزش با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای در این استان به خوبی پیگیری می‌شود.»

او افزود: «خوشبختانه با ثبت جهانی روستای قاسم‌آباد شاهد اتفاقات بسیار خوب در این روستا هستیم که توانسته است شغل و درآمد ایجاد کند و یک نشاط اجتماعی نیز برای مردم به وجود آورده است و امروز پنج هنری که در این نشست مطرح می‌شود نیز می‌توان آینده خوبی را با ثبت این آثار پیشی‌بینی کرد.»

حلاج‌پور اضافه کرد: «اعتقاد داریم برای ایجاد اشتغال و نیز مهاجرت معکوس روستاییان در گیلان با توجه به نیروی کارآمدی که در این استان داریم، توجه به صنایع‌دستی می‌تواند نتیجه‌بخش باشد.»

او ادامه داد: «با توجه به ظرفیت‌هایی که در گیلان وجود دارد این استان می‌تواند به محلی برای برگزاری دائمی نمایشگاه‌های هنرهای سنتی در سطح ملی و بین‌المللی تبدیل شود.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان به روستای عنبران و پرونده گلیم‌بافی این روستا نیز اشاره کرد و گفت: «در این روستا 880 کارگاه فعال گلیم‌بافی فعال است و بیش از 900 نفر از بانوان در این روستا مشغول به بافت گلیم هستند.»

ارسلان زارع استاندار گیلان نیز در این جلسه گفت: «هنرهای سنتی و صنایع‌دستی در استان دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی است و توجه به این طرفیت‌ها می‌تواند به ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای هنرمندان صنایع‌دستی استان کمک کند.»

او افزود: «ما این آمادگی را داریم که مرکز صادرات صنایع‌دستی در استان گیلان را راه‌اندازی کنیم. ضمن این که به‌منظور دسترسی راحت مردم وب‌سایتی را طراحی کردیم که فروشگاه‌های مختلف محصولات خود را عرضه می‌کنند. این آمادگی را داریم که از طریق این وب‌سایت هنرمندان صنایع‌دستی نیز محصولات خود را ارائه کنند.»

زارع بیان کرد: «در سال گذشته 580 میلیون دلار صادرات کالا از استان داشتیم که 80 میلیون دلار آن صادرات چمدانی بود و برآوردها نشان می‌دهد یک چهارم این میزان از صادرات چمدانی را گلیم عنبران تشکیل می‌دهد.»

سفال‌گری، ظرفیت صنایع‌دستی فومن

خلیل بهروزی‌فر نماینده مردم شفت و فومن در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: «یکی از ظرفیت‌های بسیار خوبی که در این شهرستان در حوزه صنایع‌دستی وجود دارد سفال‌گری است. خوشبختانه این هنرصنعت از سوی بانوان و جوانان علاقه‌مند در شهر شفت تولید می‌شود.»

او افزود: «برای معرفی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی استان گیلان به نظر می‌رسد باید همت بیشتری به خرج داد و نسبت به هنری که محصول و دسترنج هنرمندان زحمت‌کش در این استان است، باید این باور را داشته باشیم که نیازمند حمایت جدی هستند. یکی از حمایت‌هایی که باید از این هنرها شود ایجاد بازار مناسب فروش و درآمدزایی است.»

بهروزی‌فر ادامه داد: «انتقال صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به نسل‌های بعدی از اهمیت بالایی برخوردار است و این انتقال نیازمند حمایت هرچه بیشتر است.»

ورنی و چاپ باتیک دو ظرفیت مهم آذربایجان شرقی

در ادامه این جلسه پرونده ورنی‌بافی از شهرستان اهر و چاپ باتیک (کلاقه‌ای) از شهرستان اسکو در استان آذربایجان شرقی برای بررسی نهایی ارائه شد و مسئولان این استان از این دو پرونده ارائه شده، دفاع کردند.

احمد حمزه‌زاده مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی در این نشست گفت: «شهرستان اسکو دارای صنایع‌دستی متنوعی است که شاخص‌ترین آن‌ها چاپ باتیک است. 172 نفر به‌صورت مستقیم در قالب 15 کارگاه کوچک و بزرگ در سطح شهرستان اسکو فعال هستند.»

او افزود: «بازارچه صنایع‌دستی با محوریت فروش و عرضه باتیک در اسکو ایجاد شده است و محل جدیدی را با فضایی بالغ بر پنج هزار مترمربع برای ایجاد بازارچه جدید صنایع‌دستی در شهرستان اسکو در دست اقدام داریم. ضمن این‌که با توجه به شیوع کرونا در حال طراحی یک بازار اینترنتی برای فروش محصولات صنایع‌دستی هستیم.»

حمزه‌زاده ادامه داد: «به‌منظور معرفی هرچه بهتر هنر چاپ باتیک قراردادی را برای تهیه مستند چاپ باتیک منعقد کردیم که در مرحله تدوین است و به‌زودی از رسانه ملی پخش می‌شود. این درحالیست که تاکنون چهار جشنواره با موضوع چاپ باتیک برگزار کردیم و هنرمندان صنایع‌دستی چاپ باتیک در نمایشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی شرکت کرده‌اند.»

او ادامه داد: «خوشبختانه هنر چاپ باتیک در فهرست میراث ناملموس ثبت شده و این می‌تواند کمک بزرگی به ثبت ملی اسکو به‌عنوان شهر ملی چاپ باتیک باشد.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رآذربایجان شرقی در باره ورنی‌بافی اهر نیز گفت: «برای معرفی این هنرصنعت تلاش‌های زیادی انجام دادیم که یکی از آن‌ها برگزاری جشنواره‌های مختلف است، وب‌سایت‌ها و مستندهایی در این باره تهیه شده که از رسانه ملی و نیز رسانه‌های شبکه‌های عرب‌زبان پخش خواهد شد.»

او ادامه داد: «سالانه 200 نفر در حوزه ساخت ورنی در این استان آموزش می‌بینند و این هنرصنعت یکی از با سابقه‌ترین هنرهای سنتی و صنایع‌دستی در استان آذربایجان شرقی است.»

روح‌الله متفکر آزاد نماینده اسکو، تبریز و آذرشهر در مجلس نیز در این نشست در سخنانی گفت: «نام اسکو با صنایع‌دستی چاپ باتیک عجین شده و محصول فرهیخنگی این شهر است.»

او افزود: «ظرفیت‌های شهر اسکو در حوزه صنایع‌دستی بسیار بالا است و چاپ باتیک یک هنر ارزشمندی است که در این شهر ریشه‌دار است. این آمادگی را داریم تا با ثبت این هنر بتوانیم ظرفیت‌های آن را به نحو بهتری برای مردم معرفی کنیم.»

بابک رضی‌منش فرماندار اسکو نیز در این نشست گفت: «به‌طور حتم توجه به ظرفیت‌های صنایع‌دستی در اسکو می‌تواند به ایجاد اشتغال در این شهرستان کمک کند و این آمادگی را داریم تا برای ثبت این شهر ملی همکاری لازم را با این وزارتخانه داشته باشیم.»

او بیان کرد: «65 درصد جمعیت شهر اسکو را جوانان تشکیل می‌دهند که این یک ظرفیت بسیار بزرگ است و آموزش صنایع‌دستی مانند چاپ باتیک می‌تواند موجب ایجاد اشتغال برای جوانان این شهرستان شود.»

رضی‌منش افزود: «ثبت ملی اسکو به‌عنوان شهر ملی چاپ باتیک می‌تواند نتایج خوبی را برای این شهر به دنبال داشه باشد و علاوه بر مزیت‌های اقتصادی، مزیت‌های فرهنگی بیشتری نیز برای این شهر ایجاد خواهد کرد.»

در ادامه این نشست علی‌اصغر قنبری شهردار اسکو نیز در سخنانی گفت: «کار چاپ باتیک یک کار گروهی است و تا زمانی که به چاپ برسد با صنایع دیگری در ارتباط است و ثبت ملی آن می‌تواند صنایع دیگر را نیز به حرکت درآورد.»

او افزود: «موضوع ایجاد المان‌های شهری و تزیین فضای شهری با استفاده از صنایع‌دستی خصوصاً چاپ باتیک در دستور کار شهرداری اسکو قرار دارد و با ثبت این شهر به‌عنوان شهر ملی چاپ باتیک می‌توان به رونق هرچه بیشتر این شهر کمک کرد.»

احمد محرم‌زاده نماینده مردم اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست عنوان کرد: «امسال از سوی رهبر معظم انقلاب سال "جهش تولید" نام‌گذاری شده است که به طور حتم توجه به صنایع‌دستی می‌تواند به جهش تولید کمک کند. شهرستان اهر یکی از شهرهای تاریخی ایران است و صنایع‌دستی ورنی سابقه طولانی مدتی در این شهرستان دارد.»

او افزود: «به‌عنوان نماینده مجلس آمادگی کامل برای حمایت از ثبت ملی اهر به‌عنوان شهر ملی ورنی‌بافی را دارم و از رویکرد وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز برای پرداختن به این مهم تشکر و قدردانی می‌کنم.»

چاپ باتیک، صنایع‌دستی پرطرفدار در نمایشگاه‌های خارجی

پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور بعد از دفاع مسئولان استان آذربایجان شرقی از دو پرونده خود در این شورا، گفت: «در برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی خارجی یکی از رشته‌هایی که حضور پررنگ دارد، چاپ باتیک است. این رشته از صنایع‌دستی در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی فروش بسیار خوبی دارد و مورد استقبال گردشگران خارجی است.»

او افزود: «اثری که مورد استقبال شدید گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد به‌طور حتم ما را بر آن می‌دارد تا این اثر را ثبت کنیم و شهر اسکو به‌عنوان خاستگاه این هنرصنعت به‌عنوان شهر ملی چاپ باتیک ثبت ملی شود.»

محمودیان تأکید کرد: «البته ثبت به تنهایی کافی نیست و بعد از ثبت حتماً باید با اتخاذ سیاست‌های مناسب به معرفی این هنر بپردازیم که ساخت کلیپ، تیزر، تهیه بروشور و تولید فیلم‌های مستند و پخش آن‌ها از طریق رسانه ملی می‌تواند به صیانت هرچه بهتر از این هنر و معرفی آن کمک کند.»

او ادامه داد: «المان‌های شهری در اسکو نیز بعد از ثبت ملی باید به گونه‌ای باشد که وقتی گردشگری وارد اسکو می‌شود این حس به خوبی به او منتقل شود که این شهر خاستگاه اصلی چاپ باتیک است.»

معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه به ورنی‌بافی اهر نیز اشاره کرد و گفت: «در مورد ورنی نیز به طور حتم آنچه اهمیت ویژه‌ای دارد اطلاع‌رسانی از طرق صدا و سیما است. ایجاد خانه ورنی در اهر نیز باید در دستور کار مسئولان این شهر قرار گیرد تا به معرفی هرچه بیشتر این هنر کمک کند.»

او خاطرنشان کرد: «حضور هرچه بیشتر هنرمندان صنایع‌دستی ورنی‌بافی در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی نیز در امر معرفی بهتر این هنر موثر است.»

رونق ورامین با توجه هر چه بیشتر به صنایع‌دستی شیشه سنتی

پرونده بعدی که در چهارمین شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای صنایع‌دستی برای بررسی نهایی ارائه شد، شیشه سنتی ورامین بود که پرهام جانفشان مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران درباره آن گفت: «شیشه و آبگینه در شهرستان ورامین از سابقه تاریخی بسیار بالایی برخوردار است و در حال حاضر با توجه به اهمیت این رشته از صنایع‌دستی، رویکرد اقتصادی ورامین در حوزه صنایع‌دستی بر پایه شیشه و آبگینه است.»

او افزود: «به‌طور حتم ثبت ملی ورامین به‌عنوان شهر ملی شیشه سنتی می‌تواند به افزایش درآمدهای بیشتر این شهر کمک کند.»

حسن کاغذلو فرماندار ورامین نیز در این نشست اظهار کرد: «در کنار کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های اقتصادی این شهرستان صنایع‌دستی است. شیشه و آبگینه یکی از رشته‌های صنایع‌دستی قدیمی در ورامین است که سابقه‌ای طولانی دارد.»

او با تاکید بر اینکه می‌توانیم این صنعت را در سطح ملی و کشور نیز ارائه دهیم،گفت: «با توجه به ظرفیت‌هایی که در ورامین وجود دارد این شهرستان می‌تواند در تولید صنایع‌دستی شیشه و آبگینه پایلوت باشد و بعد از آن در سطح کشور نیز می‌توانیم این هنرصنعت را گسترش دهیم.»

فرماندار ورامین ادامه داد: «مزیت‌های جدید اقتصادی در شهرستان ورامین توجه به ظرفیت‌های سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است، از این رو به‌طور جدی از ثبت ملی ورامین به عنوان شهر ملی شیشه و آبگینه حمایت خواهم کرد.»

پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور در سخنانی با اشاره به اهمیت رشته شیشه سنتی و خاستگاه آن یعنی ورامین، گفت: «این یک رشته قدیمی است و امیدواریم با ثبت آن شاهد رونق هرچه بیشتر ورامین در حوزه‌های اقتصادی و تولید کالای ایرانی باشیم.»

بررسی نهایی 10 پرونده از استان گلستان

در ادامه این جلسه پرونده جاجیم‌بافی روستای زیارت، سوزن‌دوزی روستای شاه‌کوه، سوزن‌دوزی ترکمن روستای تنگلی، سوزن‌دوزی روستای حاج قوشان، رودوزی و نواربافی شهر علی‌آباد کتول، دهکده صنایع‌دستی روستای سیاه رودبار، ابریشم‌بافی روستای عزیزآباد، ابریشم‌بافی روستای مینودشت و منجوق‌دوزی روستای لهندر از استان گلستان برای برررسی نهایی ارائه شد.

احمد تجری مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان در این نشست بیان کرد: «حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی یکی از موضوعات بسیار مهم در استان گلستان است و موضوعاتی مانند ارائه تسهیلات از جمله اقداماتی است که برای حمایت هرچه بیشتر از هنرمندان صنایع‌دستی در این استان انجام شده است.»

غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان و دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: «صیانت از میراث هنری باید مورد توجه قرار گیرد که در این میان حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی و صیانت از رشته‌های هنری با ثبت شهرها و روستاها می‌تواند به احیا و زنده نگه‌داشتن رشته‌های هنرهای سنتی و صنایع‌دستی که میراث هنری ما هستند، کمک کند.»

او افزود: «مجلس آماده همکاری در این خصوص است و کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی موضوع صنایع‌دستی را مهم می‌شمارد و به‌منظور کمک به اشتغال جوانان از صنایع‌دستی حمایت می‌کند.»

رمضان‌علی سنگدوینی، دیگر نماینده گرگان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری، صنایع‌دستی و میراث‌فرهنگی در گرگان عنوان کرد: «صنایع‌دستی این شهرستان که محلی برای امرار معاش و ایجاد اشتغال برای مردم این شهر است با ثبت شهرها و روستاها حفظ می‌شود.»

او افزود: «یکی از مشکلاتی که وجود دارد بی‌کاری و مهاجرت جوانان است در حالی که ثبت شهرها و روستاهای صنایع‌دستی می‌تواند به ایجاد اشتغال در آن منطقه کمک کند و جوانان در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی مشغول به کار شوند.»

رحمت‌الله نوروزی نماینده علی‌آباد در مجلس شورای اسلامی در این نشست گفت: «یکی از برجسته‌ترین خصوصیت‌های ایرانیان در طول تاریخ این است که به هویت خود توجه ویژه‌ای دارند. صنایع‌دستی جزو هویت ما است. خوشبختانه 72 رشته صنایع‌دستی در علی‌آباد داریم که ثبت شهرها و روستاهای صنایع‌دستی مطمئناً نشان‌دهنده حمایت از این هنر صنعت است.»

او افزود: «صنایع‌دستی که ریشه در سنت‌های ایرانی دارد مورد استقبال گردشگران است و حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی و ثبت شهرها و روستاهای صنایع‌دستی می‌تواند باعث معرفی هرچه بیشتر این هنرهای سنتی زیبا شود.»

هادی حق‌شناس استاندار گلستان نیز در این نشست بیان کرد: «خوشبختانه در دولت تدبیر و امید در حوزه صنایع‌دستی اقدام‌های خوبی انجام شده است. در این میان ظرفیت‌های بسیار خوبی در هر سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در استان گلستان وجود دارد که ثبت آن‌ها می‌تواند باعث معرفی هرچه بیشتر آن‌ها شود.»

او افزود: «در این میان روستای زیارت از اهمیت بالایی برخوردار است. جاجیم‌بافی این روستا واقعاً زیبا و با ارزش است و این دستور را در استان صادر کردیم که هدایایی که قرار است به مسئولان دولتی که به این منطقه سفر می‌کنند داده شود از جاجیم روستای زیارت باشد.»

حق شناس ادامه داد: «به‌طور حتم ثبت روستاهای صنایع‌دستی می‌تواند باعث جلوگیری از مهاجرت روستاییان شود. در حقیقت با ثبت روستاهای صنایع‌دستی می‌توانیم شاهد ایجاد اشتغال در روستاها باشیم که البته به حفظ اصالت روستا نیز کمک خواهد کرد.»

برنامه‌ریزی برای ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع‌دستی گلستان

پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی کشور بعد از شنیدن توضیحات و دفاع مسئولان استان گلستان از پرونده‌های ارائه شده به این شورا، با اشاره به اهمیت صنایع‌دستی در این استان گفت: «با توجه به ظرفیت‌هایی که در حوزه صنایع‌دستی گلستان وجود دارد باید حتماً شهرها و روستاهای صنایع‌دستی در این استان ثبت جهانی شود.»

او افزود: «خوشبختانه هنرمندان صنایع‌دستی این استان با تلاش و پشتکار خود در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی به صورت جدی فعالیت دارند و من و همکارانم در معاونت صنایع‌دستی نیز به طور جدی از هنرمندان صنایع‌دستی خصوصاً استان گلستان حمایت خواهیم کرد.»

محمودیان ادامه داد: «ارائه 10 پرونده از شهرها و روستاهای صنایع‌دستی استان گلستان در این نشست نشان‌دهنده اهمیت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در این استان است.»

او خاطرنشان کرد: «با توجه به تزیین محل سخنرانی مقام معظم رهبری با استفاده از صنایع‌دستی این درخواست را از استاندار، نمایندگان مجلس، فرمانداران و سایر مسئولان استان گلستان نیز دارم که اتاق محل کار خود را با صنایع‌دستی ایرانی تزیین کنند. صنایع‌دستی که از هنرهای اصیل استان گلستان است و می‌تواند به معرفی صنایع‌دستی استان کمک کند.»


پنجره
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
گردشگری به روایت تصویر
نگاه دوم
یادداشت
مناطق آزاد
داغ
پربازدیدها
آخرین اخبار