سد کبار ؛ قدیمی ترین سد قوسی/عکس

دریاچه سد کبار ، قدیمی ترین سد قوسی جهان می باشد که در دشت کبار در نزدیکی زنبورک از توابع جنت آباد قم قرار دارد.

کد خبر: ۴۰۳۷۰

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۰-1400 February 29

این سد با تاریخچه‌ای هزار و ۷۰۰ ساله همچنان دشت کبار را آبیاری می‌کند و کشاورزی منطقه را رونق بخشیده است.

سد کبار به عنوان قدیمی‌ترین سد قوسی دنیا که هنوز هم پا برجا می‌باشد قدمت آن به حدود ۱۳۰۰ میلادی می‌رسد و در ۲۴ کیلومتری شهرستان قم در نزدیکی نزدیکی زنبورک از توابع جنت آبادقم بر روی رودخانه کبار قرار دارد.

این سد با ارتفاع ۲۶ متر وطول ۵۵ متر از سنگ لاشه سخت بنا گردیده‌است. این سد دارای یک برج آبگیر است که آب از طریق آن به قسمت زیر آب منتقل می‌شود.

درکنارحفره خروجی آب سد کانالی در دامنه صخره‌ای از کوه، در سطحی بالاتر از بستر رودخانه، کنده‌اند که آب را به سطوح مرتفع‌تری منتقل می کرده است. سد در کوه پی‌سازی شده و شالوده دیواره در شکاف به وجود آمده قرارگرفته که از آب بند ی مناسبی برخوردار است‌. انتخاب محل مناسب برای برپایی سد و همچنین شکل قوسی آن، نشان دهند ه مهارت و دانش بالای مهندسین سازنده سد است. این مهارت سبب شده که دیواره سد در برابر فشار آب مخزنی به طول و عرض ۵۰۰ ×۱۰۰۰ متر به خوبی مقاومت کند.

سد کبار در میراث فرهنگی کشور به قدمت پیش از دوران صفویه به ثبت رسیده است که در دسته بندی های امروزی قدمت آن به قرون میانه اسلامی در نظر گرفته می شود و بالغ بر ۷۰۰ سال از ساخت آن می گذرد.

متاسفانه در سال‌های دور دیواره بتنی سه متر روی بدنه قدیمی آن توسط جهاد سازندگی برای ذخیره آب بیشتر ایجاد شده بود که سنگینی مضاعفی را روی سازه سنتی و باستانی بوجود آورده و استحکام سد را به خطر انداخته بود و همچنین از لحاظ میراث فرهنگی هویت آن را نیز تحت الشعاع قرار داده بود.

به همین دلیل شرکت آب منطقه‌ای قم در سال‌های اخیر به منظور استحکام سازی اقدام به تزریق بتن در بدنه و پی این سد را انجام داد و سرریزی برای زمان سیلاب از مصالح خود بدنه سد که چهره قدیمی سد را مخدوش نکند ایجاد کرد. و با دو تا سه مرتبه عملیات رسوب برداری انجام شده ظرفیت این سد همینک به نیم میلیون مترمربع رسیده است.