سرنوشت شهرهای زلزله زده پس از زمین لرزه مهیب ترکیه

گزارش/

سرنوشت شهرهای زلزله زده پس از زمین لرزه مهیب ترکیه

کد خبر: ۵۷۲۴۱

تاریخ انتشار : يکشنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۱-1401 November 30

زلزله ترکیه بدون شک یکی از بزرگترین و مخرب‌ترین زلزله‌های صد سال اخیر در جهان است که بیش از ده شهر بزرگ کشور ترکیه را تحت تاثیر قرار داده و ویرانی‌های جبران ناپذیری را به بار آورده و سبب شده افراد بسیاری در این کشور بی خانمان شوند.

این زلزله ۱۷ بهمن در ترکیه حدود ساعت ۴ صبح به مرکزیت شهر هاتای رخ داده و قدرت آن ۷.۸ ریشتر بوده است، این زلزله پس لرزه‌های متعددی هم داشت که بزرگترین پس لرزه حدود ۹ ساعت بعد اتفاق افتاد و قدرت آن حدود ۷.۵ ریشتر بود که بخش عظیمی از تخریب‌های رخ داده در شهر قهرمان ماراش به این پس لرزه مربوط است.

زلزله ترکیه نه تنها استان‌های این کشور را تحت تاثیر قرار داده بلکه بسیاری از شهرهای کشور سوریه هم از این زلزله آسیب‌های شدیدی دیده‌اند. شهر حلب در نزدیکی مرز ترکیه یکی از شهرهای کشور سوریه می‌باشد که در این زلزله دچار خسارت‌ها و تخریب‌های زیادی شده و بسیاری از مردم این شهر را بی خانمان کرده و جان انسان‌های زیادی را گرفته است.

غبار زلزله ترکیه و سوریه

زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر ترکیه و سوریه روز دوشنبه ۱۷ بهمن برای همیشه تغییر کرد، زیرا دو زلزله متوالی صدها کیلومتر از خاک دو کشور سوریه و ترکیه را تحت تاثیر خود قرار داد. این زمین لرزه‌ها با فاصله ۹ ساعت و با بزرگی ۷.۸ و ۷.۵ در مقیاس ریشتر ترکیه و سوریه را لرزاند، تعداد تلفات این زمین لرزه در کشور ترکیه تا به امروز که حدود ده روز از وقوع آن می‌گذرد بالغ بر ۳۰ هزار نفر بوده و همچنان افراد زیادی مفقود و یا در بیمارستان‌ها بستری هستند. سازمان بهداشت جهانی تعداد افراد آسیب دیده از این فاجعه را ۲۳ میلیون نفر اعلام کرده و حداقل ۶۰۰۰ ساختمان در این دو کشور فروریخته است که آمار بسیار بالایی می‌باشد و نشان دهنده عمق این فاجعه است.

تلاش‌های امداد و نجات همچنان اولویت اصلی در کشور ترکیه می‌باشد و حدود ۲۵ هزار نفر در ترکیه مستقر شده‌ و هزاران نفر دیگر از کشورهای مختلف جهان به ترکیه برای امداد رسانی اعزام شده‌اند، همزمانی این اتفاق با فصل زمستان هم یکی دیگر از مشکلات افراد بازمانده از این زلزله است و سرمای هوا جان هزاران نفر را در شهرهای زلزله زده ترکیه تهدید می‌کند. سوریه که ۱۲ سال جنگ و ویرانی را تجربه کرده، کمترین آمادگی را برای مقابله با چنین بحرانی دارد. زیرساخت‌های این کشور جنگ زده به شدت تحلیل رفته است و کشور همچنان تحت تحریم‌های غرب قرار دارد. با فرونشستن گرد و غبار زلزله ترکیه و سوریه، تحلیل گران منطقه‌ای در حال بررسی اثر موج دار بلند مدتی هستند که این فاجعه می‌تواند بر این دو کشور بگذارد.

وضعیت ساختمان‌ ها پس از زلزله

وضعیت ساختمان‌ ها پس از زلزله ترکیه بسیار وحشتناک می‌باشد و اغلب بناها در شهرهای زلزله زده به صورت کامل تخریب شده و یا آسیب‌های بسیار زیادی از زلزله اخیر دیده است. سایت الجزیره انگلیسی در گزارشی به بررسی علل فروریختن ساختمان‌های متعدد در زلزله اخیر ترکیه پرداخته که نکات بیان شده در این گزارش بسیار حائز اهمیت می‌باشد. پروفسور اوکان تویسوز، مهندس زمین شناسی از دانشگاه فنی استانبول، معتقد است که ترکیب غم انگیز همه موارد فوق منجر‌به فاجعه زلزله در کشور ترکیه شده، وی در مصاحبه با الجزیره این چنین نظرات خود را بیان کرده، تویسوز به الجزیره گفت: "ما در اینجا با زلزله‌های واقعاً عظیمی روبرو هستیم.

اولین مورد تقریباً معادل آزاد شدن انرژی ناشی از انفجار حدود ۵ میلیون تن TNT بود. دومی معادل ۳.۵ میلیون تن بود. بیشتر ساختمان‌ها قادر به مقاومت در برابر چنین نیرویی نیستند”. سینان ترکان، مهندس عمران و رئیس انجمن مقاوم سازی زلزله ترکیه هم نظری مشابه پرفسور اوکان تویسوز داشت وی نظر خود را این چنین بیان کرد: "زمین‌لرزه‌ها نه تنها بسیار شدید بودند، بلکه به‌سرعت هم به وقوع پیوستند. بسیاری از ساختمان‌ها در زلزله اول فقط آسیب‌های خفیف تا متوسط دریافت کردند، اما پس از زلزله دوم فرو ریختند.”

پروژه بزرگ تحول شهری ترکیه

ساختمان‌های بسیار زیادی در شهرهای زلزله زده کشور ترکیه فرو ریخته اما سوالی که در این بین ذهن همه مردم جهان را درگیر کرده در موردن کافی نبودن مقاومت ساختمان‌ها می‌باشد. بسیاری از مردم می‌پرسند که آیا مقاومت ساختمان‌ها کافی نبوده و یا شدت زلزله ترکیه باعث به بار آمدن این تخریب‌های وسیع شده و مردم را به این شکل آواره و بی‌خانمان کرده است؟ در پاسخ به این سوال اغلب افراد متخصص و صاحب نظر در این زمینه معتقدند این ساختمان‌ها بوده که در زلزله اخیر جان انسان‌ها را گرفته و افراد بسیاری را بی سرپناه کرده است.

ساخت بیشتر بناهایی که در زلزله اخیر ترکیه تخریب شده‌اند به قبل از سال ۱۹۹۹ بر می‌گردد یعنی زمانی که زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷.۶ ریشتر در منطقه مرمره غربی رخ داد و ۱۷۵۰۰ نفر را کشت. از آن زمان دولت آیین نامه طراحی لرزه نگاری ترکیه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشید و در سال ۲۰۰۸ پروژه بزرگ تحول شهری ترکیه را آغاز کرد تا ساختمان‌های این کشور برای زلزله بزرگ بعدی آماده و مقاوم باشند.

وضعیت شهرهای مختلف پس از زلزله ترکیه

وضعیت شهرهای مختلف پس از زلزله ترکیه با یکدیگر متفاوت می‌باشد، برخی شهرها همچون شهر "آنتاکیا” که هم‌مرز با سوریه است، بیشترین آسیب را از زمین‌لرزه ۷.۸ ریشتری دیده و شکستگی زمین در بخش‌های مختلف این شهر کاملا مشهود می‌باشد و به ضوح می‌توانید فاصله گرفتن قسمت‌های مختلف زمین از هم را ببینید. زلزله در این شهر جان هزاران نفر را گرفته و خسارت‌های گسترده‌ای را به جای گذاشته که جبران این آسیب‌ها سال‌ها زمان می‌برد. زلزله در شهر آنتاکیا، شهرهای کشور سوریه را هم بی نصیب نذاشته و بسیاری از شهرهای هم مرز با کشور ترکیه در این زلزله تخریب شده است، حلب یکی از بزرگترین شهرهای کشور سوریه می‌باشد که بخش وسیعی از آن در زلزله از بین رفته و ساختمان‌های آن به صورت کامل ویران شده است.

شهر "قهرمان ماراش” یکی دیگر از شهرهای کشور ترکیه می‌باشد که نه تنها از زلزله اول بلکه از زلزله دوم که ۹ ساعت بعد به وقوع پیوسته هم آسیب دیده و ساختمان‌های زیادی در این شهر بزرگ به صورت کامل نابود شده‌اند. مرکز زلزله اول در ترکیه شهر "قاضی آنتپ” بوده، این شهر هم از زلزله خسارت‌های زیادی دیده و مردم بسیاری در ساختمان‌های این شهر جان خود را از دست داده‌اند. ساکنان استان‌های لاذقیه، حلب، حمص و حتی دمشق در سوریه شدت این زمین لرزه بزرگ را احساس کرده‌اند و بخش‌های وسیعی در این کشورها هم تخریب شده است.

سالی سرنوشت ساز برای ترکیه

امسال را می‌توان سالی سرنوشت ساز برای ترکیه دانست، زیرا این کشور در سال جاری انتخابات ریاست جمهوری را هم در پیش دارد و عملکرد دولت اردوغان در زلزله اخیر بر نتیجه این انتخابات بسیار تاثیر گذار خواهد بود. مقاوم بودن ساختمان‌ها یکی از دلایل اصلی آمار بالای مرگ و میر در زلزله اخیر ترکیه است، یکی از چالش‌های اصلی دولت ترکیه در این زلزله عدم نظارت مسئولین کشور بر ساخت و سازها می‌باشد و بدون شک این موضوع تاثیر زیادی روی آینده سیاسی دولت فعلی ترکیه خواهد داشت.

بسیاری از تحلیلگران سیاسی جهان معتقدند احتمال اینکه اردوغان در انتخابات آتی شکست بخورد با توجه به عملکرد ضعیفش در زلزله ترکیه بسیار زیاد است و در صورت پیروزی هم اقتصاد این کشور با چالش‌های متفاوتی رو به رو می‌شود. دولت ترکیه پیش از زلزله هم مشکلات اقتصادی بسیاری داشت که برخی از آنها باعث شد، در سال گذشته ارزش لیر ترکیه به میزان قابل توجهی کاهش یابد. همچنین پیش بینی می‌شود زلزله اخیر و مشکلات پس از آن فشار ترکیه بر ناتو را کاهش دهد. در حال حاضر، متحدان غربی و کشورهای مختلف از سرتاسر جهان در حال اعزام تیم‌های امداد و نجات برای کمک به زلزله ترکیه هستند. دولت این کشور باید برای حمایت از نیازمندان و بازسازی تمام مناطق آسیب دیده از زلزله هزینه‌های زیادی کند و همچنین بودجه کلانی هم برای این موضوع نیاز است.

زلزله ترکیه، بناهای تاریخی سوریه و ترکیه را لرزاند

زلزله ترکیه، بناهای تاریخی سوریه را لرزاند، این جمله تیتر خبرگزاری الجزیره پس از زلزله ۱۷ بهمن ماه ترکیه و سوریه می‌باشد که موجب تخریب بخش وسیعی از شهرهای این دو کشور شده و آثار باستانی بسیاری هم در این کشورها از بین رفته است. این زلزله ترکیه آثار باستانی را که قبلاً در برابر جنگ‌ها و بلایا مقاومت کرده‌اند را به صورت کامل ویران کرده و یا بخش وسیعی از این آثار باستانی آسیب دیده‌اند.

کارشناسان نگرانند که زلزله‌ها باعث از دست رفتن میراث فرهنگی منطقه شود، دولت ترکیه گفته است که بیش از ۵۶۰۰ ساختمان فقط در این کشور ویران شده است. روز سه‌شنبه یعنی یک هفته پس از زلزله ترکیه و سوریه، یونسکو هشدار داد که چندین مکان که در فهرست آثار باستانی به ثبت رسیده، در این زلزله به صورت کامل تخریب شده و یا آسیب‌های جدی دیده است. برخی از معروفترین آثار باستانی ترکیه و سوریه که در زلزله اخیر آسیب دیده‌اند، عبارتند از:

قلعه قاضی آنتپ در ترکیه

این قلعه از قرن دوم پس از میلاد در مرکز شهر قاضی آنتپ ترکیه قرار دارد، مردم محلی به این بنا "قلعه قاضی آنتپ” (Gaziantep Kalesi) می‌گویند، بخش‌های وسیعی از این قلعه باستانی در زلزله ترکیه ویران شده و بسیاری از دیوارها و برج‌های دیده‌بانی آن فروریخته است. خبرگزاری دولتی ترکیه روز دوشنبه گزارش داد: برخی از سنگرها در بخش‌های شرقی، جنوبی و جنوب شرقی قلعه تاریخی قاضی آنتپ در منطقه شاهین‌بی مرکزی بر اثر زلزله ویران شدند و آوارها در خیابان‌های مجاور پراکنده شدند. این قلعه در ابتدا به عنوان منطقه‌ای برای دیده بانی مورد استفاده قرار می‌گرفته ولی بعدها توسط رومیان به یک قلعه تمام عیار تبدیل شده است. بسیار از توریست‌ها تا پیش از زلزله اخیر از کشورهای مختلف جهان برای بازدید از این قلعه باستانی به کشور ترکیه و شهر قاضی آنتپ سفر می‌کردند.

مسجد سیروانی شهر قاضی آنتپ

این مسجد متعلق به قرن هفدهم در مجاورت قلعه قاضی آنتپ قرار دارد و در زلزله ترکیه آسیب زیادی دیده است. دیوار شرقی و گنبد این مسجد تا حد زیادی فرو ریخته و بخش وسیعی از این مسجد تاریخی تخریب شده، این مسجد که یکی از قدیمی‌ترین مسجدها در شهر قاضی آنتپ می‌باشد و نه تنها به‌عنوان یک بنای مذهبی بلکه به‌عنوان یک شگفتی معماری هم از دیرباز مورد توجه بوده است. زلزله ترکیه مساجد و بناهای تاریخی بسیاری را در شهرهای مختلف این کشور ویران کرده که این موضوع برای کشور توریستی همچون ترکیه خسارت بزرگی محسوب می‌شود.

ارگ حلب در شهر حلب سوریه

این قلعه یکی از قدیمی ترین قلعه‌های ایستاده جهان است، اما از زلزله ترکیه آسیب بسیار زیادی دیده، بخش‌هایی از برج دیده بانی و دیوارهای این قلعه تاریخی تخریب شده است. یونسکو در بیانیه‌ای اعلام کرد: برج غربی دیوار ارگ حلب در شهر حلب سوریه فروریخته و چندین ساختمان در مجاورت آن تخریب شده است.

مسجد شهر مالاتیا

مسجد قرن هفدهم در شهر باستانی مالاتیا در منطقه آناتولی شرقی ترکیه بارها در اثر زلزله آسیب دیده است، در زلزله ۱۸۹۴ به صورت کامل ویران شد اما پس از آن مجدد بازسازی شد، سپس در زلزله ۱۹۶۴ دوباره آسیب دید، این قلعه از زلزله ۱۷ بهمن ترکیه هم در امان نماند و آسیب‌های زیادی به دیوارها و مناره‌های این بنا وارد شد.

چه کارهایی باید پیش از زلزله ترکیه انجام می شد؟

چه کارهایی باید پیش از زلزله ترکیه انجام می شد؟ کارشناسان معتقدند درصد قابل توجهی از ساختمان‌ها در شهرهای مختلف کشور ترکیه در شرایطی نیستند که در برابر لرزش با قدرت بیشتر مقاومت کنند و با اولین زلزله قوی در کشور ترکیه تخریب خواهند شد.

تقویت یا بازسازی تمام ساختمان‌های در معرض خطر در تمام مناطق زلزله خیز این کشور از نظر فنی و تخصصی امری دشوار و پرهزینه می‌باشد ولی برای جلوگیری از مرگ و میر در مقابل بلایای طبیعی این هزینه‌های کم اهمیت است. سینان ترکان می‌گوید: "دولت باید در وادار ساختن مردم به بازرسی، تقویت و در صورت لزوم بازسازی ساختمان‌های خود با قدرت بیشتری عمل کند.

مردم به طور قابل توجهی برای پرداخت داوطلبانه خود را به عنوان داوطلب معرفی نمی‌کنند، اما این موضوع مرگ و زندگی است و باید به شدت جدی در نظر گرفته شود.” وضعیت فعلی کشور ترکیه و مناطق زلزله زده آن درس عبرتی مهم برای تمامی مردم جهان به خصوص کشورهای زلزله خیزی همچون ایران است و مسئولین در این کشورهای باید تا دیر نشده نسبت به مقاوم سازی ساختمان‌ها در شهرهای زلزله خیز اقدام نمایند.

جمع بندی سرنوشت شهرهای زلزله زده پس از زلزله ترکیه

زلزله یک بلای طبیعی است که در چند سال اخیر به دفعات در کشور ترکیه موجب خسارت‌های جانی و مالی گسترده‌ای شده و انسان‌های زیادی جان خود را در این کشور ۸۵ میلیون نفری از دست داده‌اند. نجات از زلزله یکی از مهم‌ترین نکاتی است که شهروندان بخصوص در مناطق زلزله خیز باید نسبت به آن اطلاعات کافی داشته باشند تا با حفظ خونسردی بتوانند جان خود و دیگران را نجات دهند.

اما رعایت برخی نکات پیش از وقوع زلزله می‌تواند جان و مال انسان‌ها را حفظ کند و میزان خسارت‌های مالی را کاهش دهد بسیاری از کارشناسان پس از وقوع زلزله ترکیه با هم بر سر یک موضوع هم عقیده بودند، آنها به وضوح بیان کردند که علت تخریب‌ها و مرگ انسان‌ها در زلزله اخیر ترکیه ساختمان‌ها بوده و ساخت و ساز غیر اصولی باعث مرگ انسان‌ها شده است.

بسیاری از انسان‌ها در این زلزله به دلیل مقاوم نبودن ساختمان‌های مسکونی جان خود را از دست دادند و یا روزهای زیادی زیر آوار بودند. اگر پیش از شروع ساخت و سازها نسبت به رعایت قانون و مقاوم سازی بناها هشدارهای لازم صادر می‌شد، شاید امروز زلزله ترکیه تا به این اندازه ویرانی به بار نمی‌آورد. زلزله ترکیه می‌تواند درس عبرت خوبی برای بسیاری از کشورهای زلزله خیز منطقه از جمله ایران باشد تا ساختمان‌ها را با مقاومت بیشتری بسازند و دولت‌ها بر روند ساخت و ساز نظارت بیشتری داشته باشند.

سوالات متداول درباره زلزله ترکیه

۱. قدرت زلزله ترکیه چند ریشتر بوده است؟

از بامداد روز دوشنبه ۱۷ بهمن ماه کشور ترکیه زلزله‌های بزرگی را پشت سر گذاشته که بزرگترین آنها ۷.۸ و ۷.۵ ریشتر قدرت داشته است.

۲. مرکز زلزله ترکیه کدام شهرها است؟

نخستین زلزله در قاضی آنتپ در جنوب شرق ترکیه و دومین زلزله در استان قهرمان‌ماراش به وقوع پیوسته، همچنین شمال سوریه هم از این زلزله‌ها در کشور ترکیه آسیب دیده و بخش‌های وسیعی در شهرهای مرزی سوریه تخریب شده است.

۳. زلزله ترکیه در چند شهر این کشور موجب تخریب ساختمان‌ها شده است؟

طبق اعلام رسمی خبرگزاری دولت ترکیه، در زلزله اخیر این کشور که مرکز آن شهرهای قاضی آنتپ و قهرمان ماراش بوده بیش از ده شهر این کشور تحت تاثیر قرار گرفته و ساختمان‌های بسیاری در این شهرها تخریب و یا به صورت کامل ویران شده است.

۴. زلزله ترکیه در چه ساعتی اتفاق افتاده است؟

زلزله اول به مرکزیت شهر قاضی آنتپ حدود ساعت ۴ صبح به وقوع پیوسته، زلزله دوم به مرکز شهر قهرمان ماراش هم ۹ ساعت بعد از این زلزله یعنی حدود ساعت ۲ ظهر اتفاق افتاده است.

الی گشت

برچسب ها:

سرنوشت شهرهای زلزله زده پس از زمین لرزه مهیب ترکیه گردشبان ترکیه

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

مطالب مرتبط