تپه ۶‌هزارساله همدان در محاصره!

«تپه ستران» آجین در شهرستان اسدآباد همدان با تاریخی در حدود ۶ ‌هزار سال توسط جاده‌ای آسفالته، خانه‌های مسکونی و ساختمان شهرداری محصور شده است.

کد خبر: ۶۰۴۲۹

تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۲-1402 August 21

گردشبان (gardeshban.ir) :

باستان‌شناسان برای نجات «تپه ستران» آجین پس از پژوهش میدانی، عرصه و حریم آن را پیشنهاد کردند. عمق کاوش در گمانه‌ها یک‌ونیم تا سه متر بوده است. در نتیجه این پژوهش، عرصه این تپه شش‌هزارساله آنچنان که پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده، حدود یک‌ونیم هکتار پیشنهاد شده است.

تپه ستران آجین (آژین) در استان همدان، شهرستان اسدآباد، بخش پیرسلمان و در شمال‌شرقی شهر آجین واقع شده است. این محوطۀ باستانی در تاریخ دهم بهمن‌ماه سال ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۳۵۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. قدیمی‌ترین بقایای استقراری در این تپه به هزارۀ چهارم قبل از میلاد مربوط بوده است. این محوطه در دوران‌ تاریخی و اسلامی نیز مورد استفاده بوده است.

با این وجود، امیر بهرامی ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی تپه ستران ـ گزارش کرده که از بخش شرقی تپه یک جاده آسفالت به سمت روستاهای دهستان کُلیایی عبور می‌کند. ضلع شمالی و غربی تپه نیز توسط منازل مسکونی محصور شده و در ضلع جنوبی تپه نیز ساختمان شهرداری آجین قرار گرفته است.

به نظر این باستان‌شناس، قرار گرفتن محوطه باستانی ستران آجین (آژین) در محدوده بافت شهری و فعالیت‌های عمرانی شهری، آن را در معرض تهدید و نابودی قرار داده است.

گزارش‌های باستان‌شناسانی که برای گمانه‌زنی و تعیین عرصه و حریم در این تپه کار می‌کردند، حاکی از این است که محوطه باستانی ستران از یک سو به دلیل احاطه توسط منازل مسکونی به زباله‌دانی تبدیل شده و از سوی دیگر ساخت‌وسازهای جدید شهری باعث از بین رفتن بخش‌هایی از تپه شده و نهشته‌ها و آثار معماری تپه را تخریب کرده است.

برای اقدامات پیشگیرانه و حفاظت از این تپه لازم بود محدودۀ عرصه و حریم آن روشن شود تا ادارات مختلف برنامه‌های عمرانی و خدماتی خود را با توجه به وضعیت موجود اثر و با هماهنگی میراث‌ فرهنگی و رعایت ضوابط عرصه و حریم این محوطۀ باستانی به اجرا درآورند. سرپرست هیأت باستان‌شناسی تپه ستران در این‌باره گفت: ارائۀ طرح حفاظتی و همچنین مجاب کردن ارگان‌های دولتی از جمله فرمانداری و شهرداری شهرستان به‌منظور مساعدت در جلوگیری از تعرض بیشتر به تپه و همچنین پاکسازی سطح تپه از نخاله و زباله بسیار ضروری است.

این باستان‌شناس اظهار کرد: پژوهش میدانی باستان‌شناختی تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه ستران آجین با ایجاد ۲۰ گمانه به ابعاد ۵/۱×۵/۱ متر در اطراف محوطه و کاوش آنها بر اساس لایه‌بندی طبیعی نهشته‌ها انجام شد. عمق کاوش در گمانه از یک‌ونیم تا سه متر متغیر است. بر اساس نتایج حاصل از این برنامۀ میدانی، مشخص شد که عرصۀ واقعی این محوطه حدود یک‌ونیم هکتار است.