گردشبان (gardeshban.ir) : تاریخ کهن سرزمینمان در کوچه پس کوچههای قدیمی با بناها و معماری زیبا همراه با آجرهای به ظاهر شکسته اما مستحکم که تعداد کمی از آنها باقی مانده، بازارها، رواقها و کاروانسراهای زیبا و تاریخی نهفته است. حال فصل باران است و بارش ها به تخریب این آثار زیبا می انجامد و این آثار تاریخی برای ماندگاری بیشتر نیازمند دلسوزی از سوی مسئولان می باشد. یکی از این بناهای تاریخی بازار شهر نراق(از توابع شهرستان دلیجان) است.
این بازار توسط یکی از تجار شهر به نام حاج محمد نراقی در دوره قاجار و در قرن ۱۳ هجری ساخته شده که بعدها به تنها دخترش شمسالسلطنه به ارث رسید و از این رو این مجموعه به بازار شمسالسلطنه شهرت یافته است. این بازار سرپوشیده اثر تاریخی ارزشمندی برای استان و کشور محسوب می شود و در ۲۲ آبان سال ۶۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بازار شمسالسلطنه نراق یک ملک اوقافی است و با توجه به قدمت و عواملی همچون بارندگی و فرسایش بر اثر گذشت زمان، دچار خسارات بسیاری شده و نیازمند اقدام جدی دستگاه های متولی برای مرمت و احیا است.
ابتدا سال جاری بود که لطف الهی شامل حال بندگان شد و باران رحمت شروع به باریدن کرد، اما شدت این بارش به حدی بود که به برخی از آثار تاریخی در استان، خسارت وارد شد و یکی از آثار تاریخی آسیب دیده از بارشها، بازار شمسالسلطنه نراق بود.
مقرر شد برای مرمت هر چه سریعتر این بازار در سال جاری کارهایی صورت پذیرد تا این بنا دچار تخریب بیشتر نشود، اما با گذشت هفت ماه از ابتدای سال و وارد شدن مجدد به فصل بارش، هنوز اقدامی برای آن صورت نگرفته است.
لزوم همکاری میراث فرهنگی و اوقاف برای مرمت بازار نراق
فرماندار شهرستان دلیجان در این رابطه اظهار کرد: نراق شهری با سابقه تاریخی است و بازار آن مهمترین ساختار تاریخی باقیمانده از دوران رونق و شکوه نراق است که باید تلاش کنیم دچار تخریب بیشتر نشود.
سیامک سلیمانی بیان کرد: در بارندگیهای ابتدا امسال خساراتی به آثار تاریخی شهرستان دلیجان از جمله بازار تاریخی شهر نراق وارد آمد. حال با توجه به ثبت این بازار در فهرست آثار ملی و به منظور در امان ماندن از فرسودگی و خطر تخریب، حفظ این ساختار تاریخی نیازمند برنامهریزی و اجرا طرحهای احیا و مرمت است.
وی افزود: براساس صحبتهای به عمل آمده با اداره کل میراث فرهنگی استان، قرار شد مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان از اعتبارات ملی برای مرمت این بازار اختصاص پیدا کند. ناگفته نماند که بازار نراق مربوط به اداره اوقاف شهرستان دلیجان است و باید همکاری لازم بین اداره کل میراث فرهنگی استان و این اداره برای مرمت این اثر تاریخی صورت پذیرد.
فرماندار شهرستان دلیجان خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه در آستانه ماههای سرد و پربارش سال هستیم، تا پیش از شروع بارندگیها باید مرمت قسمتهای تخریب شده بازار و کاروانسرا تاریخی نراق انجام شود، وگرنه این بنا تاریخی دچار خسارتهای به مراتب سنگینتر خواهد شد.
هیچ اعتباری برای مرمت بازار تاریخی نراق اختصاص نیافت
رئیس شورای اسلامی شهر نراق نیز در این رابطه اظهار کرد: دولت با توجه به بارندگیهای ابتدا سال در خصوص خسارت وارد شده به بازار نراق هیچ هزینهای را تقبل نکرده است و اگر امسال هم این بارندگیها ادامه پیدا کند، دیگر بافت تاریخی نخواهیم داشت.
مهدی آعلی ادامه داد: با توجه به قدمت بالا بافت تاریخی بازار نراق، در بارندگیهای نخست امسال میزان خسارت وارد شده به این اثر تاریخی بیش از یک میلیارد تومان برآورد شده است.
وی عنوان کرد: اداره کل میراث فرهنگی استان دو ماه پیش در این خصوص قول داده است که مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان برای مرمت بازار و کاروانسراهای آن اختصاص پیدا میکند و بلافاصله پیمانکار مشغول مرمت و بازسازی میشود، اما تا این لحظه هیچ اقدامی انجام نشده است.
رئیس شورای اسلامی شهر نراق همچنین خاطر نشان کرد: از مسئولان استان مرکزی و شهرستان دلیجان انتظار میرود که نسبت به حل این مشکل هرچه سریعتر اقدام کنند، چراکه چنانچه تخریب گستردهای در این بنا تاریخی رخ دهد، دیگر قابل جبران نخواهد بود.
پیگیری برای تخصیص بودجه مرمت بازار نراق در دستور کار است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در این رابطه اظهار کرد: در پی سفر یک روزه دکتر مونسان، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی کشور به استان مرکزی، وی از بازار تاریخی شمس السلطنه نراق بازدید و مشکلات این اثر تاریخی را بررسی کرد.
علیرضا ایزدی بیان کرد: شهر نراق از معدود شهرهایی است که از بافت تاریخی منحصربهفرد برخوردار بوده و در بخشی از بافت تاریخی بازار نراق مانند کاروانسرا نراق، فعالیت هایی در حال انجام است.
ایزدی گفت: بر اساس توافقهای به عمل آمده با اداره اوقاف شهرستان دلیجان در صدد هستیم با تامین اعتبار برای مرمت قسمتهای تخریب شده بازار تا پایانی سال مالی جاری اقدام کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاطر نشان کرد: قرار است به زودی ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار از اعتبارات وزارتخانه میراث فرهنگی برای مرمت اضطراری بازار نراق اختصاص پیدا کند تا در فصل بارش با مشکل مواجه نشویم.
ایزدی گفت: اگر بخواهیم کل بازار تاریخی نراق را مرمت کنیم، به اعتباری بیش از سه میلیارد تومان نیاز است و درصدد هستیم با تغییر کاربری از این اثر تاریخی حفاظت کنیم.
وی افزود: برای حفظ بافت تاریخی نراق، تامین اعتباراتی را از اداره کل پایگاههای تاریخی کشور در حال پیگیری هستیم و فرماندار دلیجان نیز قولهایی برای تامین بخشی از مبالغ این حوزه اعلام کرده و بخشی را نیز به صورت مشارکتی با اوقاف انجام میدهیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ادامه داد: امیدواریم از محل بودجههای اضطراری مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان برای بافتهای تاریخی استان تخصیص پیدا کند تا بتوانیم برای حفظ بافت تاریخی بازار نراق اقدام کنیم.
براساس این گزارش، آثار تاریخی به جا مانده از گذشتگان هویت جامعه را تشکیل میدهد، آثاری که ممکن است در اثر گذشت زمان دچار تخریب و متحمل آسیب شوند و اگر به موقع خسارات واردشده به بناهای تاریخی التیام نیابد، بخشی از فرهنگ جامعه حذف و تدریجا از اذهان پاک می شود.
با توجه به اینکه در آغاز فصل بارش قرار داریم و بیم آن میرود که مجددا شاهد وارد شدن خسارت به بناهای تاریخی استان همچون بازار نراق باشیم و این خسارات ممکن است حتی تخریب را در بر داشته باشد، بهتر است پیش از مرگ سهراب فکر نوشدارو باشیم.
مهر