قلعه چالشتر؛ بنای قاجاری و زیبا در شهرکرد +عکس

قلعه چالشتر شهرکرد از آثار تاریخی دوره قاجاریه که در ۱۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است .

کد خبر: ۴۸۹۴۱

تاریخ انتشار : جمعه ۰۳ دی ۱۴۰۰-1400 October 03

قلعه چالشتر شهرکرد از آثار تاریخی دوره قاجاریه که در ۱۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است . سردر قلعه با ارتفاع زیاد ومعماری باشکوه توجه هربیننده ای رابه توانایی هنرمندان این دیار معطوف میدارد.

دراین بنا تزئینات وهنرهای منحصربفردی همچون ستون های سنگی با نقوش اسلیمی ازاره های سنگی منقش به نقوش حیوانی وگیاهی .آجرچینی، کروم بندی و… بکار رفته است .اندرونی قلعه خدارحم خان عمارت ستوده نام دارد .ازتاریخ حک شده برروی سرستون های عمارت چنین استنباط میشود.که ساخت بنا تقریباً درحدودسال های ۱۳۲۳هـ-ق روبه اتمام بوده است.

چالشتر که در ۱۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است، سالها قبل از این که شهرکرد اعتبار یابد، مرکز حکومت نشین چهارمحال بود. این اثر در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۰۱ و همچنین در تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۷۹ با شماره ثبت ثبت ۲۹۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

سازنده بنا

منزل احمد خان و محمود خان چالشتری به همت پدرشان خدا رحم چالشتری فرزند محمد رضا خان در اواخر دوران قاجاریه ساخته شد. از تاریخ حک شده بر روی سر ستون‌های این بنا استنباط می‌شود که بنا تقریباً در تاریخ ۱۳۲۳ ه. ق به اتمام رسیده است. این قلعه شامل قسمت‌های سر درب، هشتی، اندرونی، بیرونی، حمام واصطبل و دیگر قسمتها می‌باشد. این بنا در دو قسمت ساخته شده که وسعت ان تقریباً ۱۲۰۰۰ متر مربع می‌باشد که به شکل و هنر ایرانی در دوران فاجاری ساخته شده است. بنای شمالی تا دهه هفتاد ه. ش مورد استفاده قرار می‌گرفته. درصورتی که بنای جنوبی حدوداً نود درصد تخریب شده بود که با همت مهندسان و مرمت گران این بنا برپا شده است.

علی اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی اول که به استان چهارمحال گریخته بود. از کتابخانه چالشتر استفاده کرد و تألیف امثال و حکم و لغتنامه خود را با استفاده از منابع موجود در قلعه چالشتر آغاز نمود.

قلعه خدارحم

قلعه خدا رحم خان یا قلعه چالشتر كه در استان چهار محال و بختیاری واقع شده است. اثری باشکوه از تلفیق معماری اروپایی و هنر حجاری ایران است كه در سال ۱۳۲۳ قمری در منطقه چالشتر احداث شد.قلعه چالشتر از معماری دوران قاجار ایران با و تلفیقی از معماری اروپایی است. كه با ستون هایی ایستاده از سنگ خودنمایی می کند. این قلعه در منطقه چالشتر واقع شده که در دوره صفویه مرکز حکمرانی چهارمحالی ها بوده و به وسیله کلانتران روستاها مناطق تحت سیطره خود را کنترل می کردند و پس از انتصاب حسین قلی خان به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه از حاکمیت بر چالشتر خلع و تنها به زمین داران بزرگ تبدیل شدند.

معماری بنا

مجموعه تاریخی چالشتر شامل سردر سنگی، خان نشین، اندرونی، حمام، انبارها و اصطبل ها است. قلعه عیانی و خان نشین این مجموعه تاریخی دارای ۳۸ ستون سنگی با سر در و ایوان است.این قلعه شامل نقوش افسانه ای و اسطوره ای، زندگی روزمره، گل و گیاه، گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است.

این نقوش به صورت ماهرانه و زیبا خلق شده و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است. در این مجموعه قلعه، اندرونی با یک دالان به قسمت خان نشین ارتباط داشته و ایوان آن دارای ‪ .۱۰ستون سنگی است. این مجموعه دارای ۵ ایوان است و ۵ اتاق نیز در اندرونی آن جود دارد و در مجموع دارای چهل ستون است

تزیینات بنا

اتاقهای اين مجموعه قلعه نيز با نقوشی به سبک نقاشی "لندنی” که تلفيقی از هنر نقاشی ايرانی و غربی است.مزّین است و این سبک نقاشی که در دوره قاجار به اوج خود می رسد شامل نقوش گل و گلدان، افسانه لیلی و مجنون و نقوش اسلامی شامل يوسف و زليخا به همراه خط نوشته ای از آيات قرآن است در بخشی از سر درهای این مجموعه قلعه، همچنین معماری ” سنتوری” که به صورت مثلثی شکل بانقوشی به سبک ” شیر و شکر” است، به چشم می خورد و حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی آبی فيروزه ای و سفید سربی بوده است.

سقف اندرونی اين قلعه به صورت قابهایی از چوب گردو است و درها و پنجره های اتاقهای این مجموعه نیز از جنس چوب گردو به صورت گره چینی شده می باشد. این مجموعه قلعه دارای پنج ایوان است و پنج اتاق نیز در اندرونی آن وجود دارد و در مجموع دارای ۴۰ ستون است. در حیاط این مجموعه، هم اكنون موزه سنگ و در بخش داخلی قلعه نیز موزه مردم شناسی برقرار است .