آرامگاه شاه نعمت الله در کویر ماهان کرمان /تصاویر

کد خبر: ۱۵۳۰۰

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۰۲ مرداد ۱۳۹۸-1398 May 02

آرامگاه شاه نعمت الله، ولی از آن دسته مکان‌های دیدنی ماهان کرمان می‌باشد که سکوت و آرامش خاصی در گوشه و کنار آن حکمفرماست. در این فضای تاریخی و عرفانی می‌توانید ساعت‌ها بنشینید و در کنار لذت بردن از معماری منحصر به فردش، با خنکای سایه‌ی درختانش جان و دلتان را در دل کویر صفا ببخشید. در ادامه زیبایی‌های منحصر به فرد آرامگاه شاه نعمت الله، ولی و هر آنچه که برای بازدید از آن لازم است بدانید را معرفی خواهیم کرد.

شاه نعمت الله، ولی یا سید نورالدین شاه نعمت الله، ولی ماهانی کرمانی یکی از شاعران و عرفای نامی کشورمان می‌باشد که در سال‌های ۷۳۱ تا ۸۳۴ در ماهان زندگی می‌کرد. دلیل اصلی شهرت وی علاوه بر سرودن اشعار بسیار بامعنا و مفهوم و زیبا، بیشتر به خاطر طریقت خاصی بود که در تصوف ایجاد کرد. به همین خاطر در بین دراویش و علاقه‌مندان به عرفان از شهرت بالایی برخوردار می‌باشد.

دورنمایی از آرامگاه شاه نعمت الله ولیطرفداران و پیروان سلسله نعمت اللهی در علم تصوف آرامگاه شاه نعمت الله، ولی را مکانی مناسب برای برگزاری چله و مناجات می‌دانند. به طوریکه در طول سال گروه‌های زیادی از دراویش از مناطق مختلف در این مکان عارفانه حضور پیدا میکنند. شهرت شاه نعمت الله، ولی تنها در ایران نبود، بلکه در کشور‌هایی مانند هندوستان نیز این عارف نامی را می‌شناختند و از مریدان وی شده بودند.

ارادت بسیار زیاد احمد شاه بهمنی دکنی؛ یکی از پادشاهان دکن در کشور هندوستان به شاه نعمت الله، ولی به اندازه‌ای بود که آرامگاه و مقبره‌ای را بعد از مرگ ایشان در ماهان کرمان ساختند.

بعد از درگذشت شاه نعمت الله، ولی وی در باغی به خاک سپرده شد و آرامگاهی به دستور احمد شاه دکنی برای وی ساخته شد. هنر و معماری ایرانی و اسلامی در گنبد و تزئینات به کار رفته در آن بسیار زیبا و منحصر به فرد بود. گذر زمان نه تنها از اهمیت این آرامگاه کم نکرد، بلکه با روی کارآمدن دوره‌های حکومتی مختلف تغییری در ظاهر این بنا ایجاد شد. بیشترین تغییرات در آرامگاه شاه نعمت الله، ولی در دوره حکومت شاه عباس صفوی ایجاد شد.

البته ناگفته نماند که محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار نیز ساختمان‌های زیادی را در اطراف آرامگاه بنا کردند و در این دوران این مجموعه کامل شد. در این دوران آرامگاه شامل سه حیاط بسیار زیبا به وسعت ۳۲ هزار متر مربع بود که در کنار مرقد شاه نعمت الله، ولی به ترکیبی عالی از هنر و معماری و سرسبزی تبدیل شده بودند. بعد از این دوران تنها تغییری که در آرامگاه ایجاد شد، بازسازی‌هایی بود که گرد و غبار گذر زمان و ناملایمتی‌های روزگار را از چهره‌ی آن پاک میکرد.

برای مرور بخش‌های مختلف این آرامگاه در ابتدا باید بدانید که هنر و معماری به کار رفته در آن تلفیقی از هنر شش قرن می‌باشد و به همین خاطر است که باعث حیرت گردشگران داخلی و خارجی شده است. با قدم گذاشتن در آرامگاه و نگاه کردن به هر گوشه از این مجموعه، ذره‌ای از دریای بی کران هنر ایرانی را می‌بینید که حیرت جهانیان را برانگیخته است. از مهم‌ترین بخش‌های این آرامگاه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

با ورود به آرامگاه و نزدیک شدن به مقبره‌ای سنگی چیز متفاوتی با سایر آرامگاه‌هایی که در شهر‌های مختلف دیده ایم به چشم نمیخورد. اما کافیست کمی نگاهتان را به بالای سر هدایت کنید تا کادربندی‌های بسیار هنرمندانه توجهتان را به خودش جلب کند. ترکیب کاشی کاری‌های فیروزه‌ای با این کادربندی‌ها چیزی نیست که بتوان از آن چشم برداشت. باید با چشم دل این هنر را دید تا به زیبایی واقعی آن پی برد.

سقف منقش آرامگاه شاه نعمت الله ولیگنبد این آرامگاه که از فاصله‌ی بسیار زیاد با رنگ فیروزه‌ای جلوه گری می‌کند، با کاشی کاری و مقرنس کاری‌های خارق العاده به یکی از زیباترین گنبد‌های اسلامی تبدیل شده است. ارتفاع این گنبد ۲۰ متر می‌باشد و به همین خاطر است که از فاصله دور می‌توانید آن را ببینید.

با گذشت زمان آرامگاه با توسعه‌ی زیادی روبرو شد و در حال حاضر می‌توانید صحن‌های مختلفی را در گوشه و کنارش مشاهده کنید. از جمله صحن‌های این آرامگاه می‌توان به صحن میرداماد، صحن حسینیه، صحن وکیل الملکی و صحن اتابکی اشاره نمود. زیباترین صحن این صحن وکیل الملکی می‌باشد که به دستور محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک و در دوره قاجاریان ساخته شد. در این صحن استخری زیبا به شکل صلیب به چشم میخورد که گرداگرد آن را درختان سر به فلک کشیده احاطه کرده اند. پیشنهاد می‌کنیم دقایقی را در این مکان زیبا و روحانی خلوت کنید و هنر و معماری آن را با تمام وجود ببینید و لذت ببرید.

از مهم‌ترین بخش‌هایی که در معماری ایرانی و اسلامی به آن توجه ویژه میشود، ساخت مناره‌ها کاشی کاری شده می‌باشد. مناره‌های آرامگاه شاه نعمت الله، ولی در مجموع ۴ عدد می‌باشند که در تمام بخش‌های آن کلمات الله و لا اله الا الله به چشم میخورد. زیباترین حالت این مناره‌ها را می‌توانید در شب مشاهده کنید و اگر اهل عکاسی هستید حتما تصویری به یادماندنی را ثبت خواهید کرد.

همان طور که قبلا اشاره کردیم، شاه نعمت الله، ولی یکی از عارفان مشهور کشورمان بوده اند و پایه گذار سلسله نعمت اللهی هستند. چله نشینی از جمله کار‌هایی می‌باشد که در تصوف و عرفان به آن اهمیت زیادی می‌دهند. چله خان در واقع اتاق و گوشه‌ای دنج در جنوب غربی بقعه فعلی می‌باشد که محل چله گذاری‌های شاه نعمت الله بوده است. چله خان از قدیمی‌ترین بخش‌های این آرامگاه به شمار می‌رود و یادگاری از دوره صفویان می‌باشد.

از دیگر بخش‌های این آرامگاه می‌توان به رواق شاه عباسی و کاروانسرای بسیار قدیمی در کنار این مجموعه اشاره نمود. در هر یک از این بخش‌ها هنر‌های مختلفی مانند خشنویسی، مقرنس کاری، کادر بندی، کاشی کاری و گچبری به زیباترین شکل ممکن جلوه گری می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که بعد از مرور زیبایی‌های آرامگاه باید انجام دهید، موزه گردی می‌باشد. این موزه در قسمت ورودی آرامگاه و در طبقه پایین آن قرار دارد و قدمتش بیش از ۱۳۰ سال می‌باشد. در این موزه میتوانید از وسایل قدیمی دراویش مانند کشکول و تبرزین‌های قدیمی بازدید کنید. از دیگر زیبایی‌های این موزه می‌توان صفحات قرآن بسیار قدیمی، کتاب‌های خطی و شمشمیر‌های زیبا و غرق در جواهر اشاره کرد.

همچنین می‌توانید گوشه‌ای از صنایع دستی که هنر مردان و زنان ماهان کرمان می‌باشد را از فروشگاهی کوچک در محوطه آرامگاه خریداری کنید.